* محمدمهدی رشادتی

امام زمان(عج) فرمود: اکثرو الدعاء بتعجیل الفرج فان ذلک فرجکم- برای تعجیل در ظهور من بسیار دعا کنید که رهایی و گشایش کار شما نیز وابسته به ظهور من است. (فرهنگ سخنان حضرت مهدی(عج) ص317)
آیت‌الله جوادی آملی می‌نویسد: منتظر واقعی نه تنها خودش صالح است بلکه درحد توان خود، مصلح نیز خواهد بود. او همواره در دعا با اقتداء به مولای خود می‌گوید: اللهم انا نرغب الیک فی ذوله کریمه تعز بها الاسلام و اهله و تذل بها النفاق و اهله و تجعلنا فیها من الرعاه الی طاعتک و القاده الی سبیلک- خدایا ما خواهان دولت کریمه‌ای هستیم که در آن اسلام و مسلمین، عزیز شوند و نفاق و منافقین، ذلیل و خوار گردند و ما در آن دولت از دعوت‌کنندگان به پیروی از تو و راهبران به راه تو باشیم.
سیدبن طاووس نقل می‌کند: وقتی در حضور امام(ع) از غیبت امام زمان(عج) سخن به میان آمد، یکی از حاضران گفت: وظیفه شیعیان شما چیست؟ امام(ع) فرمود: دعا و انتظار فرج- غلبکم بالدعاء و انتظار الفرج. اگر فرضاً دعا فقط به جنبه فردی و خودسازی نظر داشته باشد، انتظار فرج قطعاً به هر دو جنبه خودسازی و دگرسازی (فردی و اجتماعی) نظر دارد. (عصاره خلقت ص43)
زراره می‌گوید: از امام صادق(ع) شنیدم که فرمود: قائم ما قبل از قیام خود غیبت طولانی دارد. پرسیدم، چرا؟ فرمود: برای اینکه اگر ظاهر شود او را می‌کشند و زمین را از حجت خدا خالی می‌کنند. سپس فرمود: ای زراره، او همان است که انتظارش را می‌کشند. مردم در ولادت او شک می‌کنند. هر کسی چیزی می‌گوید، اما خداوند شیعه را امتحان می‌کند و در این آزمون سخت، باطل‌گرایان دچار تردید می‌شوند. زراره که گویا وحشت کرده بود، گفت: فدایت شوم، اگر من در آن زمان (غیبت) بودم، چه کنم؟ فرمود: اگر آن دوران را درک کردی پیوسته این دعا را بخوان- اللهم غرفنی نفسک فانک ان لم تعرفنی نفسک لم اعرف نبیک، اللهم عرفنی رسولک فانک ان لم تعرفنی رسولک لم اعرف حجتک، اللهم عرفنی حجتک فانک ان لم تعرفنی حجتک ضللت عن دینی- خدایا خود را به من بشناسان که اگر خود را به من معرفی نکنی، پیامبرت را نخواهم شناخت، خدایا پیامبرت را به من بشناسان که اگر پیامبرت را به من معرفی نکنی حجت تو را نخواهم شناخت. خدایا حجت خود را به من بشناسان که اگر حجت خویش را به من معرفی نکنی از دین منحرف و گمراه خواهم شد. (همان صص 57-55)
وظایف منتظران ظهور
وظایف منتظران را می‌توان به طور خلاصه چنین بیان کرد: 1) امام‌شناسی: طبق دعای امام صادق(ع) نخستین وظیفه منتظران، شناخت امام و امامت است تا از راه اصلی خارج نشوند. 2) پویایی و تلاش در راه آماده‌سازی خود و جامعه در همه عرصه‌های فردی و اجتماعی، علمی و نظامی. کسی که به انتظار تهی از رزم‌آوری و مجاهده دل خوش می‌دارد و گمان می‌کند بدون آمادگی برای جهاد و شهادت می‌توان منتظر موعود بود، خیالی باطل دارد و انتظارش به سامان نمی‌رسد. 3) تخلق به ارزش‌های اخلاقی: منتظران باید علاوه بر دعای زبانی برای تعجیل در فرج آقا، با زبان حال و استعداد نیز چنان باشند. دوری از گناه، مخالفت با هوای نفس درونی و شیطان برونی، ترک تعلق به مظاهر دنیای مذموم و کسب کمالات علمی اخلاقی و معنوی از جمله شرایط اصلی منتظران است. 4) تعالی‌بخشی به فرهنگ، مدیریت، شهامت و شجاعت: مردم دارای سطح نازل فرهنگی توان درک مفاهیم و آموزه‌های بلند امام زمان(ع) را ندارند. به تعبیر امام باقر(ع)، شجاعت، صلابت و نفوذ در اجرای احکام الهی از ویژگی‌های یاران امام عصر(ع) است. 5) اقتدا به سنت و سیره معصومان(ع): منتظر باید با قرآن و آموزه‌های عترت اولاً: آشنا باشد. ثانیاً: به آنها عمل کند تا بتواند با امام همراهی کند. دعای دلنشین- اللهم ارزقنا توفیق الطاعه و بعدالمعصیه و... که از دعاهای ارزشمند امام زمان(ع) می‌باشد، بیانگر مجموعه وظایف فرد و جامعه است. این دعا درسنامه گرانبهایی است که گرچه در قالبی نیایش انشاء شده، اما آراستگی به آن فضائل برای هر منتظر راستین لازم است. دعای عهد نیز از دعاهای مهمی است که امام صادق(ع) آن را بیان فرموده است. در آنجا اهم وظایف نیایشی منتظران را بیان می‌دارد. معارف توحیدی، لزوم ارتباط دائم با امام، استقامت و استمرار در دفاع از آن حضرت، معرفی رئوس برنامه‌های حکومت امام و... از معارف والای این دعای نورانی است. (امام مهدی(ع) موجود موعود ص218-190)
علی(ع) می‌فرماید: امام عصر(ع) در آغاز ظهور، 313 نفر از یاران خاص خود را مورد آزمایش قرار می‌دهد و به آنان تأکید می‌کند که اگر توانستید 30 ویژگی را در خود عملی کنید من نیز 8 ویژگی را رعایت خواهم کرد. از جمله آنها: عدم سرپیچی از دستورات من، عدم ترک امر به معروف و نهی از منکر، پرهیز از دزدی، زنا، ربا، فعل حرام، فحشاء و فساد، زراندوزی، احتکار خوراکی‌ها، تخریب مسجد، شهادت باطل، بدگوئی مؤمنان، پوشیدن لباس زربافت و ابریشمی، ریختن خون ناحق، حیله و نیرنگ، ستم و تجاوز حتی بر کفار و منافقان، زندگی اشرافی و... اما چیزهایی که من ملتزم می‌شوم: دیگران را بر شما دوستانی خاص ترجیح نمی‌دهم، در لباس و غذا و مرکب همانند شما هستم، همیشه همراه شما حرکت می‌کنم، در زندگی به مقدار کم راضی‌ام، زمین را پر از عدل می‌کنم. پس همه ما خدا را آن‌گونه که شایسته است عبادت می‌کنیم، هر دو به عهد خود وفادار باشیم.
(فرهنگ سخنان حضرت مهدی(ع) صص 88-85)