خداوند حقیقی است که جز از راه جلوه‌هایش غیرقابل شناخت و دسترسی است. در حقیقت خداوند را می‌توان از راه فعل خداوند شناخت؛ زیرا مرتبه شناخت ذات و همچنین صفاتی که عین ذات است، منطقه ممنوعه است و کسی را نرسد به آن مقام برسد و تنها مقامی که انسان می‌تواند بدان خدا را بشناسد همان مقام فعل خدا است.
از آنجا که هستی، مظاهر اسما و صفات الهی و تجلیات اوست، می‌توان از راه آیات آفاق و انفسی خدا را شناخت.(فصلت، آیه 53) لذا خداوند همه هستی را آیات و نشانه‌های خود می‌داند.
البته در میان افعال و مظاهر و تجلیات الهی، برخی از آنها آیات کبرای الهی است که از جمله آنها پیامبر(ص) است.
پس برای خداوند دو نوع جلوه و تجلیات است که شامل تجلیات عام و خاص یعنی صغری و کبری است؛ زیرا برخی تنها وجهی از وجوه و صفتی از صفات الهی یا چند صفت را نشان می‌دهد و برخی دیگر تمام صفات الهی را نمایان می‌کند.
خداوند در تجلیات خویش برای معرفی خود، دو نوع تجلی تکوینی و تدوینی دارد.
تجلیات تکوینی که همان مخلوقات الهی است و شامل تجلیات صغری و کبری می‌شود. امام علی(ع) می‌فرماید: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الْمُتَجَلِّی لِخَلْقِهِ بِخَلْقِه‌؛ حمد و سپاس برای خداوندی است که برای خلقش به سبب خلقش تجلی کرد.»( شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج7، ص181)
تجلیات تدوینی تجلی خداوند در قرآن است. امیرمومنان علی(ع) در نهج‌البلاغه می‌فرماید:«فَتَجَلَّی لَهُمْ سُبْحَانَهُ‌ فِی کِتَابِهِ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَکُونُوا رَأَوْهُ‌؛ پس خداوند سبحان برای مردم در کتابش قرآن بدون اینکه دیده شود تجلی کرد.»( شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج9، ص103)
پس همه هستی تجلی عام خداوند و قرآن تجلی خاص اوست.