سحرخوانی در جاسک
ماه مبارک رمضان در جاسک با آداب و رسوم خاصی برگزار میشود.
جاسک - خبرنگار کیهان
زنان جاسکی در برگزاری آیینهای مربوط به ماه مبارک رمضان نقش کلیدی دارند. و مدیریت بیشتر امور مربوط به این ماه توسط آنان انجام میشود.
بیشتر زنانی که سن و سالی از آنان گذشته برای نظافت مساجد محله یا روستای خود به آنجا میروند تا آن اماکن مقدس را برای ورود به ماه میهمانی آماده کنند، بعد از نظافت مساجد زنان به روشن کردن مشک و دود دادن ماده خوشبو به نام «سوچکی» میپردازند. سوچکی بیشتر از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس یا پاکستان وارد کشور میشود.
از دیگر آداب و رسوم مردم جاسک، بیدار کردن اهالی هنگام سحر است که چند نفر از مردم در کوچهها میگردند و مردم را برای سحر بیدار میکنند. امروزه این سنت کم و بیش انجام میشود. با آغاز ماه مبارک رمضان هر شب چند ساعت مانده به اذان صبح، اشخاصی با به صدا در آوردن طبل و خواندن اشعاری مردم را برای صرف سحری بیدار میکنند.
یکی از اشعار چنین مضمونی دارد: ای جنگلی گرازان - بیروچک بینمازان - تو وپتگی هماری ! - ترس چه هدا نداری (با خواب سنگین، بیروزه و بینمازی، تو چرا خوابیدی، ترس خدا نداری) «این شعر از قدمت دیرینهای برخوردار است و در حال حاضر درون مایه اشعار سحر با ادبیاتی نرم و ملایمتر خوانده میشود که بیشتر آن با مضمون پیامبران و ائمه اطهار است.
صله رحم یکی از مهمترین آداب و سنن مردم جاسک در ماه رمضان، است، جاسکیها معتقدند در این ماه باید کینهها را کنار گذاشت و با دلی آکنده از صفا و صمیمیت در مهمانی خداوند حضور یافت.
تلاوت قرآن کریم یکی دیگر از آداب مرسوم در میان مردم جاسک در ماه مبارک رمضان است و علما اهل تسنن نیز همواره آنان را به تلاوت زیاد کلامالله مجید توصیه و بر اقامه نماز تراویح تاکید میکنند.
در فقه اهل تسنن در ماه مبارک رمضان هر شب به همراه نماز عشاء 20 رکعت نماز اقامه میشود که به آن نماز تراویح میگویند. کمترین مدت زمان اقامه نماز تراویح نیم ساعت و بیشترین آن یک ساعت و نیم است.
زنان در گذشته نماز تراویح را در منزل میخواندند اما امروزه درهای بیشتر مساجد شهرهای بزرگ به روی زنان نمازگزار باز است. البته زنان جاسک در طول سال فقط یک ماه آن هم در ماه مبارک رمضان صرفا برای ادای نماز تراویح که در آن ختم قرآن صورت میگیرد، به مساجد میروند. البته در برخی روستاهای جاسک اقامه نماز تراویح بدون حضور زنان صورت میگیرد.
در دهه سوم ماه مبارک رمضان یعنی از نوزدهم تا بیستو نهم مراسم شبهای قدر برگزار میشود که مهمترین مراسم در این شبها، مراسم ختم قرآن است که با شکوه خاصی در یکی از مساجد محل برگزار میشود.
در مراسم ختم قرآنی تمام مردم روستا و یا روستاهای اطراف و حتی از مناطق دور دست شرکت میکنند و در شب بعد در مسجدی دیگر این مراسم برگزار و تا پایان ماه مبارک اسم همراه با دعا و نیایش در مساجد مختلف برگزار میشود.
در روزهای پایانی ماه شروع به خواندن اشعاری در خصوص وداع ماه مبارک رمضان و بیان جملات «الوداع الوداع ای ماه رحمت الوداع الوداع ای ماه برکت الوداع» میکند و افسوس میخورند که ماه میهمانی خداوند به پایان رسیده است.
شام اموات یکی دیگر از رسمهای مردم جاسک است که در 26 و 27 ماه رمضان برگزار میشود مردم غذای مناسب و بسته به توانشان آماده کرده و به مسجد میبرند و بعد از اذان با فاتحه به ارواح مردگان هدیه روزهداران در آنجا با همین غذا افطار میکنند که به این رسم «مردگانی» میگویند.
در شب پایانی ماه مبارک رمضان زنان با تهیه و آمادهسازی حنا که معمولا حنای محلی آن منطقه است خود را برای مراسم حنابندان آماده میسازند.
در این مراسم که شب قبل از عیدفطر انجام میشود زنان و دختران با حنا نقشهای مختلف و زیبایی را روی دستهای خود پیاده میکنند. کار بستن حنا بر دست زنان توسط فردی که در این زمینه مهارت خاص دارد انجام میشود.
عیدسعید فطر یکی از اعیادی است که نزد مردم جاسک حایز اهمیت است.
در این روز مردان با پوشیدن لباس نو برای اقامه نماز عید به نزدیکترین مصلای محلی سکونت خود میروند. حضور چشمگیر کودکان به همراه والدینشان در عیدگاهها از نکات جالب توجه این مراسم معنوی است.
زنان جاسکی در برگزاری آیینهای مربوط به ماه مبارک رمضان نقش کلیدی دارند. و مدیریت بیشتر امور مربوط به این ماه توسط آنان انجام میشود.
بیشتر زنانی که سن و سالی از آنان گذشته برای نظافت مساجد محله یا روستای خود به آنجا میروند تا آن اماکن مقدس را برای ورود به ماه میهمانی آماده کنند، بعد از نظافت مساجد زنان به روشن کردن مشک و دود دادن ماده خوشبو به نام «سوچکی» میپردازند. سوچکی بیشتر از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس یا پاکستان وارد کشور میشود.
از دیگر آداب و رسوم مردم جاسک، بیدار کردن اهالی هنگام سحر است که چند نفر از مردم در کوچهها میگردند و مردم را برای سحر بیدار میکنند. امروزه این سنت کم و بیش انجام میشود. با آغاز ماه مبارک رمضان هر شب چند ساعت مانده به اذان صبح، اشخاصی با به صدا در آوردن طبل و خواندن اشعاری مردم را برای صرف سحری بیدار میکنند.
یکی از اشعار چنین مضمونی دارد: ای جنگلی گرازان - بیروچک بینمازان - تو وپتگی هماری ! - ترس چه هدا نداری (با خواب سنگین، بیروزه و بینمازی، تو چرا خوابیدی، ترس خدا نداری) «این شعر از قدمت دیرینهای برخوردار است و در حال حاضر درون مایه اشعار سحر با ادبیاتی نرم و ملایمتر خوانده میشود که بیشتر آن با مضمون پیامبران و ائمه اطهار است.
صله رحم یکی از مهمترین آداب و سنن مردم جاسک در ماه رمضان، است، جاسکیها معتقدند در این ماه باید کینهها را کنار گذاشت و با دلی آکنده از صفا و صمیمیت در مهمانی خداوند حضور یافت.
تلاوت قرآن کریم یکی دیگر از آداب مرسوم در میان مردم جاسک در ماه مبارک رمضان است و علما اهل تسنن نیز همواره آنان را به تلاوت زیاد کلامالله مجید توصیه و بر اقامه نماز تراویح تاکید میکنند.
در فقه اهل تسنن در ماه مبارک رمضان هر شب به همراه نماز عشاء 20 رکعت نماز اقامه میشود که به آن نماز تراویح میگویند. کمترین مدت زمان اقامه نماز تراویح نیم ساعت و بیشترین آن یک ساعت و نیم است.
زنان در گذشته نماز تراویح را در منزل میخواندند اما امروزه درهای بیشتر مساجد شهرهای بزرگ به روی زنان نمازگزار باز است. البته زنان جاسک در طول سال فقط یک ماه آن هم در ماه مبارک رمضان صرفا برای ادای نماز تراویح که در آن ختم قرآن صورت میگیرد، به مساجد میروند. البته در برخی روستاهای جاسک اقامه نماز تراویح بدون حضور زنان صورت میگیرد.
در دهه سوم ماه مبارک رمضان یعنی از نوزدهم تا بیستو نهم مراسم شبهای قدر برگزار میشود که مهمترین مراسم در این شبها، مراسم ختم قرآن است که با شکوه خاصی در یکی از مساجد محل برگزار میشود.
در مراسم ختم قرآنی تمام مردم روستا و یا روستاهای اطراف و حتی از مناطق دور دست شرکت میکنند و در شب بعد در مسجدی دیگر این مراسم برگزار و تا پایان ماه مبارک اسم همراه با دعا و نیایش در مساجد مختلف برگزار میشود.
در روزهای پایانی ماه شروع به خواندن اشعاری در خصوص وداع ماه مبارک رمضان و بیان جملات «الوداع الوداع ای ماه رحمت الوداع الوداع ای ماه برکت الوداع» میکند و افسوس میخورند که ماه میهمانی خداوند به پایان رسیده است.
شام اموات یکی دیگر از رسمهای مردم جاسک است که در 26 و 27 ماه رمضان برگزار میشود مردم غذای مناسب و بسته به توانشان آماده کرده و به مسجد میبرند و بعد از اذان با فاتحه به ارواح مردگان هدیه روزهداران در آنجا با همین غذا افطار میکنند که به این رسم «مردگانی» میگویند.
در شب پایانی ماه مبارک رمضان زنان با تهیه و آمادهسازی حنا که معمولا حنای محلی آن منطقه است خود را برای مراسم حنابندان آماده میسازند.
در این مراسم که شب قبل از عیدفطر انجام میشود زنان و دختران با حنا نقشهای مختلف و زیبایی را روی دستهای خود پیاده میکنند. کار بستن حنا بر دست زنان توسط فردی که در این زمینه مهارت خاص دارد انجام میشود.
عیدسعید فطر یکی از اعیادی است که نزد مردم جاسک حایز اهمیت است.
در این روز مردان با پوشیدن لباس نو برای اقامه نماز عید به نزدیکترین مصلای محلی سکونت خود میروند. حضور چشمگیر کودکان به همراه والدینشان در عیدگاهها از نکات جالب توجه این مراسم معنوی است.