گالیا توانگر

خصوصیات قهرمانی خودتان را حفظ کنید. تمام آحاد مردم باید به ورزش روی بیاورند. قهرمانان ملی مروج اخلاق و سنن ایرانی باشند. مراقب خطرهای اخلاقی ناشی از توجه افکار عمومی باشید. مغرور نشدن، مردمی ماندن، جوانمرد ماندن، برای مردم دل سوزاندن. بی‌اخلاقی در رسانه‌های ورزشی متوقف شود. وقتی از یک مربی داخلی استفاده می‌کنید خوشحال می‌شوم و احساس سر افرازی می‌کنم. مسئولین اولویت‌ها را در رشته‌های ورزشی مورد نظر قرار دهند. بعضی از ورزش‌های ما قواعد علمی ندارند. برای اینها قواعد علمی وضع کنیم. ورزش را از لحاظ علمی جلو ببریم. (توصیه رهبر انقلاب به اهالی ورزش مطرح شده در دیدار با مدال آوران المپیک و پارالمپیک 92/11/14)
در اینکه ورزش همگانی علاوه بر سلامت جسم، سلامت روح را نیز تامین می‌کند، هیچ شکی نیست. بویژه آنکه اقشار مختلف جامعه و اعضای خانواده را در هر رده سنی که باشند،گرد هم آورده و لحظات با نشاط و به یادماندنی درسایه ورزش همگانی خلق می‌شود. در این لحظات فرصت گفتمان بین افراد مختلف پیر و جوان ایجاد شده و همه از هم نکاتی را در باب مسائل مختلف ورزشی و نیز روحی  می‌آموزند. هر گونه سرمایه گذاری در مسیر توسعه ورزش همگانی نه تنها دور ریختن سرمایه محسوب نمی‌شود،بلکه نوعی حرکت رو به جلو و بهره‌برداری بهینه از سرمایه هم در حال و هم در آتیه است. پیشرفت جامعه زمانی محقق می‌شود که نیروی انسانی سالم و توانمند آماده فعالیت در اختیار داشته باشیم. ورزش همگانی تا حدود زیادی محقق‌کننده این مهم محسوب می‌شود.
توسعه ورزش همگانی و تقویت ورزش قهرمانی
در گذشته افکار عمومی مردم به ورزش به عنوان بازی و سرگرمی مطرح بوده اما امروزه از منظر اقتصادی محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری و از منظر پزشکی عامل مهمی برای حفظ سلامت جسم و روح افراد جامعه به شمار می‌آید، از این رو توجه به فرهنگ‌سازی عمومی نسبت به ورزش همگانی از اولویت بسزایی برخوردار است.با توجه به اینکه بیشتر جمعیت کشور را جوانان تشکیل می‌دهند، با اهمیت دادن به ورزش‌های پایه و همگانی ضمن نهادینه کردن ورزش در کشور می‌توان در بعد ورزش قهرمانی و حرفه‌ای نیز از پشتوانه‌های خوبی برخوردار شد. توجه به ورزش در مدارس و دانشگاه‌ها با ارائه برنامه‌های مدون در مقاطع مختلف و هدایت و کنترل این وضعیت تا حضور در تیم‌های ملی در نهایت منجر به توسعه ورزش همگانی و تقویت ورزش قهرمانی می‌شود. فاکتورهای توسعه ورزش همگانی شامل ایجاد انگیزه که باید با برنامه‌ریزی خوبی صورت گیرد تا مردم جذب شوند، مسائل فرهنگی که باید این ورزش در فرهنگ خانواده‌ها قرار بگیرد و بسترسازی و ایجاد تجهیزات برای ورزش کردن است.
جلیل یعقوب زاده مربی بسکتبال جوانان منطقه 16 شهر تهران در گفت و گو با گزارشگر کیهان ضمن بیان اینکه ورزش همگانی پتانسیل‌های بسیار بالایی در کشف استعدادهای جوانان در حیطه شاخه‌های مختلف ورزشی دارد، مشارکت بیشتر والدین را برای سوق دادن کودکان و نوجوانان به دامن ورزش طلب کرده و می‌گوید: «یکی از رسالت‌های ورزش همگانی این است که خانواده‌ها را به سمت تحرک سوق می‌دهد. ضمن اینکه  حین ورزش همگانی از قلب خانواده‌هایی که نوجوان و جوان دارند،استعدادهای ورزشی خوبی شناسایی شده و در آینده به سمت ورزش حرفه‌ای می‌روند.این مهم زمانی به طور کامل محقق خواهد شد که خانواده‌ها تحت تاثیر کارهای فرهنگی که صورت می‌گیرد به اهمیت ورزش در زندگی حال و آینده فرزندشان رسیده باشند و ورزش کردن فرزندانشان را همپای درس خواندنشان مهم تلقی کنند؛ نه اینکه به بهانه درس، ورزش را قربانی ساخته و فرصت ورزش، تحرک، سلامتی و پروراندن استعداد ورزشی را از فرزندشان سلب کنند.»
وی گله مندانه ادامه می‌دهد:«هر چیز باید در زندگی نوجوان سر جای خودش باشد،اعم از درس و فرصت ورزش،نشاط و تندرستی. متاسفانه سیستم آموزشی ما فرصت ورزش را از بچه‌های ما گرفته است. بچه‌ها از صبح زود تا 4 بعد از ظهر فقط درگیر کارهای روزمره تحصیلی شان هستند. من در جایگاه مربی ورزش خیلی از استعداد‌های خوب ورزشی را در بین بچه‌ها جست‌وجو کرده‌ام که بعضا از طرف خانواده‌هایشان برای تمرینات مستمر و منظم با موانعی روبه‌رو بوده‌اند. البته دل نگرانی والدین از وضعیت تحصیلی فرزندانشان کاملا به جاست، ولی این دلیل نمی‌شود که مقوله ورزش فرزندانشان را   کم اهمیت‌تر از دل مشغولی‌های تحصیلی ایشان فرض کنند و آنها را از فرصت‌های ورزشی محروم سازند. بدون شک با یک برنامه‌ریزی بجا و سنجیده می‌توان به هر دوی اینها در حد مطلوبی دست یافت. برای مثال دانش آموزی داشتم که به اردوی تیم ملی دعوت شده اما والدین حاضر بودند همه جور امکانات تحصیلی برای فرزندشان فراهم آورند اما فرزندشان تمرینات تیم را رها کند!این مسائل نشان‌دهنده این است که  برای انجام کارهای فرهنگی در زمینه اشاعه ورزش بویژه در بین خانواده‌ها نیاز به تلاش و استمرار بیشتری داریم.»
کمبود امکانات ورزشی در سیستم آموزشی کشور
این کارشناس اهل فن با نقد برنامه‌ریزی‌های ورزشی در بدنه سیستم آموزشی می‌گوید: «یک بخش بزرگ از ایرادات نیز به سیستم آموزش و پرورش ما بر می‌گردد. سیستمی که 7 تا 8 ساعت بچه خانواده را در اختیار دارد. در طول 40 ساعت تنها یک ساعت و نیم به ورزش اختصاص پیدا می‌کند! در دبستان معلم ورزش اختصاصی نداریم. وقتی وارد مدارس می‌شویم شکل مدرسه از لحاظ سخت افزاری مناسب ورزش کردن نیست؛ نه حیاط مناسب ورزش طراحی شده و نه وسایل ورزشی موجود کفاف نیازها را می‌دهد. معمولا  مدارسی که با محدودیت‌های این چنینی روبه‌رویند ترجیح می‌دهند به ارائه یکی دو رشته ورزشی بسنده کنند. مثلا والیبال و یا فوتبال. بعضی از مدارس حتی حلقه بسکت یا امکانات تنیس روی میز هم ندارند.»
یکی دیگر از اشکالاتی که یعقوب زاده متوجه برنامه‌های ورزش همگانی می‌داند،در اختیار گذاشتن 90 درصد مجموعه‌های ورزشی به پیمانکاران است. وی توضیح می‌دهد: «مجموعه‌های ورزشی در اختیار پیمانکاران قرار می‌گیرد تا به دلخواه خود اجاره دهند.پیمانکاران نیز چون ذی نفع هستند، سعی می‌کنند با کمترین امکانات این مجموعه‌ها را اجاره داده و در طول سال هزینه سنگینی دریافت کنند. اگر بخواهیم تمرینات ورزش همگانی در مجموعه‌ها مستمر صورت پذیرد، باید قضیه غیرانتفاعی بودن و پیمانکاری کمرنگ شود. چنانچه این اقدام صورت پذیرد قدم خوبی به سمت ورزش حرفه‌ای از قلب ورزش همگانی نیز بر می‌داریم.»
تبلیغات و فرهنگ‌سازی کلید رونق ورزش همگانی
جعفر ابراهیمی یکی دیگر از استعدادهای ورزشی کشف شده از دل ورزش‌های همگانی است که امروز ضمن داشتن مقام‌های متعدد قهرمانی در سطح کشور در رشته دو میدانی مدرک مربی گری سطح یک بین‌المللی را داراست. ابراهیمی از منطقه 18 شهر تهران برخاسته و از سال 88 تا کنون توانسته ده‌ها مقام کشوری از جمله رتبه سوم مسابقات دو میدانی دانشجویان کشور را به خود اختصاص دهد. وی در مسابقات خارجی از جمله مسابقات دو میدانی مالزی نیز شرکت داشته است. رشته دیگر ورزشی وی ژیمناستک  بوده که در این رشته نیز توفیقاتی از جمله سه مقام کشوری در حرکات زمینی کسب کرده است.
با همه این اوصاف این مرد شماره یک دو میدانی منطقه 18 شهر تهران دل پُری از کم توجهی‌ها و نادیده گرفته شدن‌ها دارد.خیلی هم صریح اللهجه است. اما خودش می‌گوید باید نواقص را گفت تا درمانی پیدا شود. وی اولین کمبودها در زمینه ترویج ورزش همگانی در منطقه 18 را معطوف به تبلیغات و تشویقات دانسته و توضیح می‌دهد: «بارها و بارها کودکان منطقه را با هزینه شخصی خودم در حالی که لباس و مابقی مایحتاج آنها را با هزینه شخصی تدارک می‌بینم، روانه مسابقات محلات کرده‌ام. مسئولین به فراهم آوردن وسیله ایاب و ذهاب بچه‌ها بسنده کرده و حتی یک تشویق و یا کمک کوچک هم نداشته‌اند. اینگونه است که انگیزه‌ها در دل دلسوزانی که می‌خواهند مخلصانه برای ترویج ورزش همگانی کار کنند به سردی می‌گراید.آخرین همایش دو میدانی و پیاده‌روی ما-برای کودکان و نوجوانان- مربوط به سال گذشته بوده که آنقدر دور بوده که الان ماه برگزاریش خاطرم نیست!»
  از وی سوال می‌کنم: امکانات و سطح زیر ساخت‌های ورزشی در منطقه مسکونی شما چگونه است و کمیت و کیفیت امکانات را چطور ارزیابی می‌کنید؟ وی پاسخ می‌دهد: «خیلی جاها هزینه زمین‌های ورزشی و مجموعه‌ها بالاست. در این منطقه مردمانی از قشرمتوسط زندگی می‌کنند که قادربه اضافه کردن هزینه‌های ورزشی به سبد خانوار خود نیستند. لذا باید کمک‌های بیشتری به ورزش همگانی این منطقه بویژه در مورد استفاده عموم از امکانات ورزشی صورت پذیرد.»
این قهرمان دو میدانی کشوری که خود مسئول روابط عمومی تربیت بدنی دانشگاه علوم پزشکی ایران و نیز مسئول تربیت بدنی دانشکده بهداشت است، عنصر تبلیغات و فرهنگ‌سازی را مهم‌ترین عامل جذب مردم به سمت ورزش همگانی عنوان کرده و می‌گوید: «یکی از معضلات ورزش همگانی در منطقه 18 همین نبود تبلیغات به موقع و منسجم است. به طوری که برای مسابقات، خودمان بَنِر می‌زنیم و سعی می‌کنیم اندک تبلیغاتی در زمینه  مسابقات منطقه داشته باشیم. متاسفانه تربیت بدنی شهرداری منطقه 18 تا این لحظه هیچ مسئولی تحت عنوان روابط عمومی نداشته است. این است که ما به ناچار خودمان با همت شخصی برخی از کارها را ردیف کرده و تبلیغاتش را انجام می‌دهیم. این در حالی است که منطقه ما حتی بیش از مناطق دیگر نیاز به کار فرهنگی و تبلیغات دارد تا برخی مسائل برای خانواده‌ها بیشتر روشن شده و نهادینه گردد.»
پاسخ یک مسئول به انتقاد از
 زیر ساخت‌های ورزش همگانی  
اسماعیل شاهی، مدیر تربیت بدنی شهرداری منطقه 18 در پاسخ به انتقادات بالا توضیح می‌دهد: «دو سالی می‌شود که در این سمت مشغول فعالیت هستم.20 رشته در بخش مسابقات و 4 رشته در بخش لیگ در سطح ناحیه، محله، منطقه و فرا منطقه  داریم که ورزشکاران منطقه در تمرینات و مسابقات این رشته‌ها فعالند. پارسال در فوتسال جام رمضان 168 تیم،در رشته کاراته 450 نفر ثبت نامی، در رشته کشتی 350 نفر ثبت نامی، دو میدانی 340 نفر ثبت نامی داشته‌ایم. کمترین ثبت نامی‌ها در رشته فوتبال دستی بود. با این حال ما برای حضور ورزشکاران رشته‌های مختلف در مسابقات محله و منطقه لباس‌های یکدست مخصوص هر رشته فراهم کردیم. تمام این فعالیت‌ها با گزارش و عکس موجود است.»
وی ادامه می‌دهد: «بخش دیگری از فعالیت‌های ما معطوف به تفریحات خانواده محور بویژه دربوستان‌های منطقه است. درطول سال پیش  5 بار برنامه پیاده‌روی خانوادگی را به اجرا گذاشتیم. کمترین میزان شرکت‌کننده در برنامه‌های ما مربوط به محله خلیج فارس منطقه 18 بود که 3 هزار نفر در آن حضور داشتند. درهمه این برنامه‌ها بسته‌های تشویقی، کارت هدیه، گرمکن ورزشی ،دوچرخه و غیره با قرعه‌کشی اهدا شده است.در تابستان در راستای اجرای برنامه‌های تفریحات خانواده محور جشنواره بادبادک‌ها وبرنامه کوهپیمایی اجرا می‌شود. در روز جهانی کودک، کودکان و نوجوانان را به بوستان‌های منطقه هدایت کرده و برایشان اسباب و ابزار ورزش‌هایی چون تنیس و نیز بازی‌های بومی کودکانه را فراهم می‌آوریم.ضمن اینکه چون پنجشنبه و جمعه‌ها استقبال مردمی ازبوستان‌ها بیشتر است ما در ایام گرم سال اقدام به ایجاد پاتوق ورزشی و تفریحی برای خانواده‌ها در قلب بوستان‌ها می‌کنیم. در این پاتوق‌های تفریحی بازی‌های آسان ترتیب می‌دهیم تا همه اعضای خانواده در کنارهم لحظات شاد و پر نشاطی را سپری کنند.»
مدیر تربیت بدنی شهرداری منطقه 18ضمن بیان اینکه 19 مجموعه ورزشی و 25 زمین چمن مصنوعی در سطح منطقه 18 شهر تهران وجود دارد،در پاسخ به شبهه آلودگی یکی از استخرهای جنوب غربی منطقه که توسط یکی از ساکنین منطقه 18 با گزارشگر کیهان در میان گذاشته شده، می‌گوید: «از لحاظ کیفیت بهداشتی مجموعه‌های ورزشی و استخرها هر دو هفته یک‌بار، هم از سوی ما و هم از سوی سازمان ورزش شهرداری نظارت‌هایی وجود دارد،اما اینکه ممکن است آلودگی‌هایی وجود داشته باشد -که قطع به یقین با بازبینی مستقیم پیگیری بنده رفع خواهد شد-یکی از دلایلش این است که منطقه 18 از تراکم جمعیتی بالایی برخوردار است و استقبال عموم از استخرهای ما بویژه در فصول گرم سال به اوج خودش می‌رسد. برای مثال ممکن است در یک سانس شنا 120 نفر وارد استخر شوند که در استخرهای مناطق بالاتر بالطبع افراد کمتری در هر سانس وارد آب خواهند شد.»
وی درمورد ضرورت تبلیغ و فرهنگ‌سازی برای اشاعه ورزش همگانی در منطقه می‌گوید:«در سطح منطقه 18 جمعا 16 سرای محله وجود دارد. قبل از شروع هر مسابقه ورزشی در سطح محلات منطقه از سرای محلات می‌خواهیم که نسبت به نصب بیلبردهای تبلیغاتی اقدامات لازم را به عمل آورند. دیگر بیشتر از این چه می‌توان کرد؟!»
این مسئول اهل فن در مورد هزینه‌های بالای برخی از زمین‌های ورزشی و مجموعه‌ها توضیح می‌دهد:«اگر تیم محلی باشد،هزینه‌ها کم است ،اما اگر مربی محله بخواهد تیمش را به باشگاه‌هایی با امکانات کمی و کیفی بیشتر و بهتر ببرد، خُب بدیهی است که باید حق استفاده بیشتری از اعضای تیم گرفته شود.ضمن اینکه ما سهمیه‌هایی رایگان برای برخی گروه‌های ورزشی معرفی شده توسط مساجد و ارگان‌های محله داریم. بر فرض مثال اگر اعضای فوتبال فلان مسجد یکی از محلات منطقه 18 از طرف مسجد نامه و یا کارت معرفی بیاورند،می‌توانند از تسهیلات رایگان ما مطابق آن یک و دو سهمیه‌ای که داریم بهره مند شوند.یک چنین تسهیلاتی  برای استفاده از برخی سانس‌های شنای استخرهای منطقه نیز وجود دارد.»
از وی سوال می‌کنم: درست است که این باشگاه‌های کیفی‌تر در دست پیمانکاران ذی نفع است و آنها با قیمت‌های دلخواه خود مجموعه‌های ورزشی را اجاره می‌دهند؟ وی پاسخ می‌دهد:«به هر جهت در راستای تحقق اصل 44 و کیفی شدن امکانات ورزشی ناگزیریم که به حضور بخش خصوصی نیز بها دهیم.»  شاهی در مورد نداشتن مسئول روابط عمومی نیز می‌گوید:«مسئول داشتیم اما عملکردش ضعیف بود.»
ما هم جواب دادیم: «نیرو زبده از خبرنگاران جوان بگیرید،استاد!»