kayhan.ir

کد خبر: ۴۵۳۶۰
تاریخ انتشار : ۰۲ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۸:۳۰
ضرورت توجه به پتانسیل های ورزش همگانی( بخش نخست)

نشاط و سلامت در چمن ورزش همگانی(گزارش روز)

گالیا توانگر

 ورزش همگانی هم یکی از ضروریات زندگی است؛مثل غذا خوردن است ،مثل تنفس کردن است،باید به آن توجه کرد . این هم یک جنبه دیگر از فهرست تاثیرات اجتماعی ورزش است .
- اگر ورزش به صورت همگانی در کشور حقیقتاً باب شود که البته امروز از گذشته بهتر است ،لیکن هنوز به این معنا احتیاج داریم خیلی از مشکلات حل خواهد شد .
- یکی از وظایف مهم قهرمانان ورزشی ترویج ورزش همگانی میان آحاد مردم به ویژه جوانان است .
- یکی از نیازهای اساسی کشور ،فراگیر شدن ورزش همگانی میان مردم است .
- ورزش قهرمانی موتور محرک ورزش همگانی است .
- پیشرفت یک کشور منوط به نیروی انسانی سالم ،عالم،با همت و دیندار است .
- یکی از نتایج فراگیر شدن ورزش همگانی در میان مردم ،حل بسیاری از مشکلات اخلاقی جامعه همچون اعتبار است.
(بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با جمعی از مسئولین،قهرمانان و پیشکسوتان ورزش کشور اسفند1391).
 ساده‌ترين تعريف اين است كه ورزش همگاني پرداختن عامه مردم به ورزش حتي در زماني کوتاه با توجه به امکانات موجود و شرايط افراد است و در اين ميان وظيفه اصلي سازمان تربيت بدني و نهادهاي زيربط دعوت از مردم براي ورزش‌هاي همگاني مانند پياده روي، دوچرخه سواري، کوهپيمايي، دوهاي عمومي و ورزش‌هاي بومي و محلي است. نگاهي به تأثير ورزش بر سلامتي جسماني و رواني و ميزان مشارکت مردم در ديگر کشورها نشان از اهميت آن در زندگي دارد.
خیلی از بانوان گلایه می کنند که به‌واسطه انجام کارهای منزل همواره در حال ورزش کردن هستند. اما واقعیت این است که هنگام خرید و یا گردگیری وسایل خانه، تنفس عمیق انجام نمی دهید و ضربان قلبتان نیز تندتر نمی زند، پس این فعالیت ها ورزش محسوب نمی شوند. برخی فعالیت ها مثل جارو کشیدن با دست (مثل رفتگرها) اگر برای بیشتر از 10 دقیقه انجام شود، می تواند جزو ورزش های با شدت متوسط باشد. ورزش شدید هنگامی است که سریع نفس بکشید و نتوانید بیشتر از چند کلمه حرف بزنید. مرکز کنترل بیماری ها توصیه کرده است که هر هفته، حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط و یا 75 دقیقه ورزش هوازی با شدت زیاد و یا ترکیبی از هر دوی این ورزش ها را انجام دهید. اگر نمی توانید در یک روز و در یک وعده 30 دقیقه ورزش کنید، می توانید سه بار در روز و هر بار به مدت 10 دقیقه ورزش کنید. کسانی که بیمار هستند و افراد بالای 45 سال، باید قبل از شروع برنامه ورزشی، با متخصص پزشکی ورزشی صحبت کنند.
برگزاری تفریحات ورزشی با هدف ترویج ورزش خانواده محور
خیلی ها بر این باورند که بحث ورزش پهلوانی و اخلاق مداری تنها در رده ورزش های قهرمانی معنا و مفهوم می یابد، این در حالی است که با ورزش های روزانه به صورت گروهی که به اصطلاح ورزش همگانی نیز نامیده می شود، می توان در کنار سایرین اخلاق مداری و مدارا را تمرین کرد. از همین روست که مقام معظم رهبری همواره در سخنان روشنگرایانه خود خطاب به اهالی ورزش هم توصیه به ورزش همگانی داشته اند تا نشاط و تندرستی در بدنه جامعه نهادینه شود و هم سفارش اکید به رعایت اصول اخلاقی در حین تمرینات و مسابقات ورزشی داشته‌اند. یک ورزشکار همواره برای اطرفیان خود در دل جامعه و خانواده الگو بوده است. خواه این ورزشکار یک شرکت کننده در تمرینات مستمر ورزش همگانی باشد و چه به ورزش قهرمانی روی آورد.
منصور پور اسدی شهروند تهرانی و پدر یک نوجوان در باب تأثیر ورزش همگانی بر مناسبات اخلاقی خانوادگی‌شان می گوید: «همین که در برنامه های خانواده محور ورزشی به صورت دسته جمعی شرکت می کنیم هم نشاط بیشتری به دست می آوریم و هم با ایجاد فرصت های ناب با هم بودن می توانیم خصوصیات خوب و بد خود را به طور غیر مستقیم شناسایی کرده و نواقص اخلاقی مان را بی آنکه در وادی سنگین نصحیت در افتیم آرام آرام اصلاح کنیم.»
این شهروند ادامه می دهد: «روی آوردن به ورزش باعث شده فضای خانوادگی ما صمیمانه تر شود. مطمئنا در سایه چنین صمیمیتی بچه ها از خیلی آسیب های روحی و اجتماعی در امان می مانند و خیال ما از چگونگی گذران اوقات فراغتشان راحت است. دوست نداریم بچه‌ها دائما پای رایانه میخکوب نشسته و تحرک و نشاط روحی‌شان گرفته شود. ضمناً ما که با هم در برنامه های ورزشی خانواده محور شرکت می کنیم، خیالمان راحت است که با بچه هایمان دوستیم و آنان به ما اعتماد پیدا کرده و در هر زمینه ای مشورت های دوستانه ای داریم.»
مریم  بهرامی نیز یک خانه دار تهرانی است که با دخترش همواره  در برنامه های ورزشی محله شان شرکت داشته است.وی از جشنواره های ورزشی محله برایمان می گوید:« اهالی مناطق جنوب تهران از طریق سایت شهرورزش و یا مراجعه به خانه ورزش و نیز شهرداری‌های مناطق 22 گانه شهر می توانند برای شرکت در این جشنواره ثبت نام داشته باشند. من از طریق سایت اقدام کرده ام. در یک روز تعطیل قرار است به ارتفاعات شمال شهر راهی شویم و از تله کابین نیز به صورت رایگان استفاده کنیم.این‌گونه تفریحات ورزشی برای دخترم و نشاط روحی اش نیز خیلی مناسب اند. هم رابطه دوستانه من و دخترم بیشتر تقویت می شود وهم اوقات خوش و فراموش نشدی را در کنار هم تجربه کرده و خواهیم ساخت.»
کشف استعداد های ناب ورزشی
 برای ورزش های حرفه ای
به نظر می رسد با افزایش 20درصدی بودجه ورزش‌های همگانی و با توجه به اینکه  10 درصد از بودجه تمامی فدراسیون‌های ورزشی به کمیته‌ همگانی این فدراسیون‌ها در جهت رشد و توسعه ورزش همگانی اختصای می یابد، افق های جدیدی پیش روی این قبیل فعالیت های ورزشی قرار گرفته است.
به گونه ای که  علی مجد آرا رئیس فدراسیون ورزش همگانی  این ادعا را دارد که بر اساس سند   توسعه ، 50 درصد مردم در سال 1404 در ورزش همگانی فعال خواهند بود.
نکته قابل توجه دیگر این است که تا کنون به ورزش همگانی به صورت نرمش های  دسته جمعی نگاه می شد که امروزه اگر چه رویکرد کسب آمادگی جسمانی و احراز سلامتی در آحاد مختلف جامعه  پیشانی برنامه‌ریزی‌هایی‌ست که فعالیت های زیر مجموعه ورزش همگانی  را شامل می شوند ،اما  نگاه قهرمان پروری وتربیت  قهرمانانی با روحیه پهلوانی نیز از قلب استعداد‌های محله ای و منطقه ای مطرح است. در پی همین نگاه و رویکرد است که اخیرا المپیادهای ورزشی در سطح محلات شهر تهران نیز باب شده اند و توانسته اند تعداد زیادی از جوانان صاحب استعداد را در سایه خود کشف ، پرورانده و به جامعه ورزشی تحویل دهد.
جلیل یعقوب زاده مربی بسکتبال جوانان منطقه 16 شهر تهران یکی از مربیان دلسوز و کار آزموده ای است که خود از دل ورزش های همگانی برخاسته و هم اکنون آموزش این رشته را به جوانان منطقه مذکور عهده دار است. وی در طرحی تحت عنوان جوانان 1398 جوانان با استعدادی را از متولدین  81تا 83 شناسایی کرده تا زیر نظر مربی مجرب آموزش های حرفه ای ببینند.این تیم برخاسته از ورزش همگانی محله توانسته در مسابقات مینی استان تهران  دو دوره شرکت کند و خوش بدرخشد.
در رده سنی بزرگسالان نیز تیم استعدادیابی شده منطقه سال 1391 جواز ورود به دسته دو قهرمانی پیدا کرده و وارد لیگ تهران شده است. این تیم هم اکنون در مقام دوم لیگ استان تهران خوش نشسته است.
جلیل یعقوب زاده در گفت و گو با گزارشگر کیهان می گوید:«با توجه به روند صنعتی شدن جامعه و تغییرات اجتناب ناپذیری که بر روی شیوه زندگی شهروندان ایجاد کرده لزوم گسترش ورزش همگانی بیش از پیش در جامعه امروزی احساس می شود. تراکم جمعیتی ، یکجا نشینی ، تغییرات ذائقه در ترکیبات غذایی ،کم تحرکی و مسائلی از این قبیل موضوع اشاعه فرهنگ ورزش همگانی را در جامعه ضروری کرده است.»
وی با دیدی منتقدانه مسائل روز ورزش همگانی را آسیب شناسی کرده ومی گوید:« یکی از مقوله‌هایی که در بحث ورزش همگانی مطرح است تداوم و مستمر بودن آن است که در حال حاضر تصمیماتی که در خصوص گسترش ورزش همگانی است دفعتا و به قول معروف شب امتحانی است که عملا کارایی و اثر بخشی آن را کاهش خواهد داد. اگر این تصمیمات به صورت منسجم ،یکپارچه  و برنامه ریزی شده اتخاذ و اجرا شود مطمئنا موثرترخواهد بود. سازمان ورزش شهرداری در حال حاضر نقش پررنگی در اشاعه ورزش همگانی دارد،اما این کافی نیست وبه نظر بنده باید آموزش پرورش را نیز در این مقوله وسیع وارد کرد، چرا که خانواده ها و شهروندان با مدارس و آموزش پرورش ارتباط بیشتری نسبت به شهرداری ها دارند که این پل ارتباطی می تواند به عنوان یکی از برگ‌های برنده اشاعه دهندگان این مقوله باشد؛چرا که گسترش  امکانات ورزشی چه در شهرداری و چه در آموزش پرورش کمک بسیار زیادی برای رسیدن به اهداف مورد نظر خواهد بود.صرف نظر از اینکه متولی این امر ارگان خاصی است می توان با اهرم های تشویقی مناسب سایر ارگان های دولتی و غیر دولتی را نیز در این امر سهیم کرد. با استفاده از مشوق های مختلف اعم از معافیت های مالیاتی و سایر مشوق هایی از این قبیل می توان گستره فعالیت ورزش همگانی را در سایر سطوح اجتماعی نیز وسعت داد.»
وی ادامه می دهد:«متاسفانه در حال حاضر در خروجی های ماحصل از گسترش  ورزش همگانی  فقط به بخش سلامت جسمی و روانی شهروندان توجه می شود در حالی‌که این امر می تواند بستر مناسبی برای کشف استعداد های ناب ورزشی برای ورزش های حرفه ای و تامین آتیه ورزشی کشور باشد.»
تخفیف  50 درصدی برای دانش آموزان
عده ای در سنوات گذشته دائما بهانه می آوردند که زیر ساخت های ورزشی در محلات به‌ویژه در کلانشهری چون تهران کم است و یا اینکه فاصله نزدیک‌ترین مجموعه ورزشی تا محل کار یا منزلشان خیلی زیاد بوده به طوری که وقت نمی کنند روزانه برای انجام ورزش به این مجموعه‌ها بروند و از  امکانات استفاده کنند. اگر از دید انصاف به قضیه نگاه کنیم  به جرات می توان گفت که در سال های اخیر جهش های بزرگ و قابل ملاحظه‌ای به‌ویژه در باب گسترش زیر ساخت های ورزشی در تمامی محلات پایتخت صورت گرفته و همین روند به شهرستان‌ها نیز تعمیم  داده شده است.
محمد رضایی رئیس سازمان ورزش شهرداری تهران در گفت و گو با گزارشگر کیهان توضیح می دهد:«هم اکنون رقابت های محلی در  40 رشته برای آقایان و 35 رشته برای بانوان در تهران برگزار می گردد. در لیگ های محله ای  و بین محله ای جوانان مشتاق بسیاری حضور دارند. 2000ایستگاه تندرستی در فضاهای سبز شهر تهران ایجاد شده که نسبت به سال گذشته 200 مورد افزایش داشته است. در همه این ایستگاه ها مربیانی که به کرات بازآموزی و آموزش دارند،حضور پیدا می کنند. آموزش این مربیان حول مباحثی چون کار با سالمند،کار با دستگاه‌های ورزشی و تغذیه کودکان و نوجوانان و... است.»
اما سوای فعالیت در ایستگاه های تندرستی ،رویکرد سفت و سخت دیگر سازمان ورزش شهرداری تهران ترویج پیاده روی ها و کوهپیمایی های خانوادگی به‌ویژه در ارتفاعات اطراف تهران است.  
رضایی این متخصص اهل فن برایمان در ادامه پیرامون رویکرد خانواده محور ترویج ورزش های همگانی می گوید:«تفریحات ورزشی غیر ایستگاهی با حضور همه اعضای خانواده،محور برنامه های امسال ماست. تفریحاتی چون پیاده روی خانوادگی،کوهپیمایی خانوادگی و...هر روز در یک منطقه از مناطق 22 گانه این برنامه ها پیگیری و اجرا می شوند. خوبی این طرح این است که همه اعضای خانواده با هر سن و سالی را شامل می شود.نکته مثبت دوم اجرای چنین طرح هایی پیوند بیشتر خانواده با طبیعت و استفاده از جاذبه های کوهستانی ارتفاعات اطراف تهران است.»
از وی درباره قیمت های استفاده عموم از مجموعه‌های ورزشی سوال می کنم:وی پاسخ می دهد: «شورای شهر تخفیف 50 درصدی برای دانش آموزان را تصویب کرده که دانش آموزان می توانند گروهی به مجموعه های ورزشی بیایند و از این تسهیلات بهره ببرند.به نظرمن بهتر است دانش آموزان گروهی با همسن و سالان خود ورزش کنند و با رده های سنی دیگر در مجموعه ها قاطی نباشند.»
مردم باید از میادین ورزشی استفاده کنند
بنا به اظهارات این مسئول ورزشی تمامی اعضای خانواده اش یکساعتی را به ورزش در مجموعه های ورزشی اختصاص داده اند. خود او هر روز بعد از نماز صبح یکساعتی را به حرکات نرمشی اختصاص داده،ضمن اینکه ازایستگاه های تندرستی هما ن نزدیکی ها بازدید و سرکشی به عمل می آورد.
وی می گوید:«به نظر من به جای قرص فشار خون به ورزش رو بیاورید. قند تنها با ورزش کنترل می شود. وقتی با ورزش میزان سوخت و ساز بدن تنظیم می گردد،قند نیز تحت کنترل درخواهد آمد. در ایستگاه های تندرستی هنگام ورودِ افراد از آنها تست های پزشکی  گرفته می شود و سپس نتایج آزمایشات با نتایج تست های پایان سال مقایسه می شوند. در قیاس این اعداد کاملا مشخص شده که افراد تا چه حد در کسب وزن ایده آل خود موفق بوده و با غلبه بر چاقی،فشار خون،قند و چربی امید به زندگی کسب کرده اند.»
رئیس سازمان ورزش شهرداری تهران به برگزاری جشنواره های ورزشی اشاره کرده که با آغاز فصول گرم سال در فضاهای سبز شهر به اجرا در می آیند و در این جشنواره ها بسته های اسباب  ورزشی نظیر فوتبال دستی،بازی های محلی و... نیز توزیع می شود.
وی می گوید:«ما در پی آن هستیم که در هر بوستانی  ابزارهای ورزشی را علم کنیم و اگر در بوستانی ابزارها مشکلی دارند به رفع نواقص و بازسازی همت گماریم. در سال گذشته  ابزار ورزشی را به حیاط های مدارس دخترانه بردیم. 735 مدرسه دخترانه در سطح شهر تهران مجهز به ابزار و اسباب ورزشی شده اند. این طرح به کاهش فقر حرکتی دختران که یکی از معضلات آشکار در مدراس دخترانه است،کمک قابل ملاحظه ای می کند.»
وی در پاسخ به این سوال که چرا علی رغم تقویت و رشد چشمگیر زیر ساخت های ورزشی در کلانشهر تهران همچنان  شاهد آن میزان استقبال مردمی که ما را راضی نگه دارد، نیستیم؟ می گوید:«الان زیر ساخت‌ها واقعا رشد پیدا کرده اند. تقریبا رویکرد اغلب پارک ها ورزشی شده و تعداد زمین های چمن مناطق 22 گانه تهران به 650 زمین چمن رسیده است. دیگر باید صراحتا گفت ؛نوبت مردم است که به میدان های ورزشی بیایند و از زیر ساخت‌های ایجاد شده نهایت استفاده را ببرند.»
رضایی در پاسخ به این سوال که آیا در رابطه با رشد استقبال مردمی از ورزش همگانی خلأ کار فرهنگی احساس می شود؟ می گوید:«خودِ ورزش یک کار فرهنگی بزرگ است. در کنار کار ورزشی و تفریحی می توان  ده‌ها و صدها کار فرهنگی  ترتیب داد. بنابراین برای کار فرهنگی در کنار کار ورزشی نیز پتانسیل های بسیار بالا و خوبی وجود دارد که باید نسبت به آن اهتمام بیشتری به خرج داد.»
وی در باب کمیت و کیفیت استخرها  با توجه به استقبال روز افزون مردمی در ایام فصول گرم سال می‌گوید: «استخرها کاملا بهداشتی هستند. نظافت آنها دائما و روزانه توسط مامورین ما کنترل می شوند. کیفیت بهداشتی همه استخرها چه در محله های پایین و چه در محله های بالای شهریکی اند. بنابراین به هیچ وجه در امر رعایت نکات بهداشتی  به طبقه بندی استخرها در بالا و پایین شهر اعتقادی ندارم. ضمن اینکه ما با قیمت های کمتر و مناسبتری نسبت به استخرهای خصوصی کیفت بهتری را به خانواده ها و شهروندان  ارائه می دهیم.»