تلخ‌کامی چغندرکاران با واردات شکر (گزارش از دور و نزدیک)
آذربایجان غربی رتبه نخست تولید چغندرقند و شکر در کشور را داراست و اکنون انبارهای مملو از شکر دپو شده در استان وجود دارد که خریداری برای آنها نیست.
شکرهای دپو شده در انبارهای آذربایجان غربی مشکلاتی را برای تولیدکنندگان مواد اولیه و واحدهای فرآوری این محصولات ایجاد کرده است.
آذربایجان غربی یکی از تولیدکنندگان اصلی چغندرقند کشور است و این استان امسال تولیدکننده 41 درصد چغندرقند و شکر کشور شناخته شد.
این درحالی است که متأسفانه کارخانه‌های قند آذربایجان غربی با وجود شکسته شدن رکورد تولید چغندرقند در سطح استان، قادر به پرداخت مطالبات چغندرکاران استان نیستند و این موضوع منجر به تشکیل صف‌های طولانی پشت در کارخانه‌ها و کاهش قیمت محصول شده است.
برخی سیاست‌های نادرست در زمینه تحویل چغندرقند در آذربایجان غربی موجب شده تا حجم زیادی از تولیدات چغندرکاران روی دست آنها بلااستفاده باقی مانده و در مزارع و کنار جاده‌ها زیر بارش برف و باران دپو شده و از بین برود.
عدم صدور مجوز خروج محصول چغندرقند از آذربایجان غربی به دیگر استان‌های کشور و از سویی دیگر کارشکنی کارخانه‌های قند منطقه که به صورت ناعادلانه فعالیت می‌کنند، مشکلات زیادی را برای چغندرکاران به وجود آورده است.
جلوگیری از انباشت و خرمن کردن محصول در مزارع به علت وارد شدن هزینه‌های گزاف به کشاورزان و افت عیار قند در زمان تحویل به کارخانه، نیازمند مدیریت و برنامه ریزی دقیق و منسجم توسط کارخانه قند شهرستان در جهت دپوی چغندر تحویلی و ارسال مازاد محصول به دیگر شهرستان‌ها و استان‌ها است.
نبود ثبات در بازار و عدم اعلام به موقع و پایین بودن قیمتهای خرید تضمینی محصولات کشاورزی سبب شده که کشاورزان و تولیدکنندگان در این بخش با انبوهی از مشکلات مواجه باشند.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی درخصوص مشکلات واردات شکر در استان به خبرگزاری مهر گفت: متأسفانه با ورود برخی آقازاده‌ها به بحث شکر در کنار اقدام خلاف وزارت صنعت مبنی بر وارد کردن 23 درصد شکر موجب بروز مشکل اساسی در کشور شده است.
نادر قاضی‌پور افزود: بروز این مشکلات موجب شده کارخانه‌های قند و شکر محصولات خود را انبار کردند و امکان پرداخت پول چغندر کشاورزان را نداشته باشند.
مدیران عامل کارخانه‌های قند آذربایجان غربی مهم‌ترین مشکل خود در خصوص عدم پرداخت به موقع بهای چغندر تحویلی کشاورزان را عدم اعلام به موقع نرخ شکر تولیدی از سوی دولت و فروش شکر تولیدی کارخانه به قیمت زیر دوهزار و 100 تومان و واردات این محصول به دلیل ثبت سفارشات در سال گذشته عنوان می‌کنند که باعث کاهش قیمت شکر تولیدی در داخل کشور و پائین آمدن توان مالی کارخانجات قند شده است.
مشکل عدم پرداخت به موقع مطالبات چغندرکاران و عدم توان مالی کارخانه‌ها قند آذربایجان غربی مشکل امسال و پارسال نیست، و این معضل همواره در استان در فصل برداشت چغندرقند وجود داشته و همیشه کشمکش‌های زیادی بین کشاورزان، واحدهای دولتی و جهاد کشاورزی ایجاد می‌شود.
با وجود اینکه به گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی شکر تولیدی در آذربایجان غربی در انبارها دپو شده و خریداری ندارد کارخانه‌های قند استان به دلیل تعلل در تحویل چغندرقند توسط کشاورزان معمولاً زیر ظرفیت اسمی فعال هستند که این امر نیز یکی از مشکلات این حوزه محسوب می‌شود.
با احتساب تبدیل 14 درصد تولید چغندرقند به شکر، آذربایجان غربی حدود 41 درصد شکر تولیدی کشور را تأمین می‌کند، این درحالی است که کارخانه‌های استان توان جذب چغندرقند بیشتر از میزان تولید شده را داشته و می‌توانند تا سقف بیشتری از این مقدار در سال شکر تولید کنند.
ولی هم‌اکنون عدم پرداخت به موقع مطالبات کشاورزان، بالا رفتن هزینه حمل‌ونقل به دلیل تشکیل صف‌های طولانی، پائین بودن توان مالی چغندرکاران و تعلل در پرداخت تسهیلات سرمایه در گردش به کشاورزان از سوی بانک‌ها، واردات شکر به کشور و نبود خریدار شکرهای تولیدی کارخانه‌های قند آذربایجان غربی مشکلاتی را ایجاد کرده است.
از مجموع 4 میلیون و 400 هزار تن محصول چغندرقند تولیدی در کشور و 700 هزار تن شکر استحصالی از کارخانه‌های قند موجود کشوری حدود 41 درصد آن در آذربایجان غربی تولید می‌شود که امسال نیز با تولید یک میلیون و 800 هزار تن چغندرقند رتبه نخست کشوری را در تولید این محصول به خود اختصاص داده است.
از مجموع یک میلیون و 800 هزار تن چغندرقند تولیدی آذربایجان غربی در سال جاری حدود یک میلیون و 450 هزار تن محصول توسط پنج کارخانه قند موجود در سطح استان خریداری شده و 360تن آن نیز به کارخانجات خارج از استان صادر شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز گفت: متأسفانه با وجود وضعیت کم‌آبی دریاچه ارومیه و لزوم کاهش سطح زیر کشت محصولات آب‌بر در حوضه آبریز، امسال شاهد افزایش 8 هزار هکتاری سطح زیر کشت چغندرقند در استان بودیم.
اسمعیل کریم‌زاده با بیان اینکه مقرر بود 23 هزار و 400 هکتار از اراضی زراعی زیر کشت چغندرقند بروند، ولی 31 هزار و 900 هکتار زیر کشت این محصول رفت، ادامه داد: در این راستا میزان تولید امسال چغندرقند استان به یک میلیون و 800 هزار تن افزایش یافت.
وی با بیان اینکه این درحالی است که حداکثر ظرفیت جذب چغندرقند توسط پنج کارخانه قند آذربایجان غربی، یک میلیون و 400 هزار تن است، ادامه داد: امسال 360 هزار تن به کارخانه قند خارج استان ارسال شد ولی از سال آینده باتوجه به بحران کم‌آبی دریاچه ارومیه مجوز صدور محصول به خارج از استان صادر نمی‌شود.
کریم‌زاده با بیان اینکه برای رفع مشکل چغندرکاران و باتوجه به بحران دریاچه ارومیه، ذرت دانه‌ای و جو بهاره جایگزین کشت چغندرقند در استان می‌شود، ادامه داد: افزایش راندمان تولید برای تأمین نیاز کارخانه‌های قند نیز در واحد سطح برنامه‌ریزی شده که امیدواریم عملیاتی شوند.
وی افزود: متأسفانه به دلیل برخی مسائل از جمله واردات شکر به کشور، کارخانه‌های تولید قند و شکر آذربایجان غربی قادر به فروش تولیدات خود نیستند و توان مالی برای پرداخت مطالبات چغندرکاران را ندارند که باید مورد توجه ویژه مسئولان کشوری قرار گیرد.
وی ارزش ریالی چغندرقند تحویلی توسط کشاورزان به کارخانه‌های قند را 3 هزار و 660میلیارد ریال دانست و با بیان اینکه تاکنون تنها 45 درصد مطالبات توسط کشاورزان وصول شده است، ادامه داد: باید یارانه 200تومانی واردات شکر به کارخانه‌ها را پرداخت تا شاید بخشی از مطالبات چغندرکاران نیز پرداخت شود.
براساس مصوبه کمیته پیگیری مسائل دریاچه ارومیه مبنی بر محدودیت کشت چغندرقند در این حوزه به علت بحران خشکی این دریاچه، از سال 94 چغندرقند به میزان نیاز کارخانه‌های استان کشت و از خروج این محصول جلوگیری می‌شود.
بر این اساس مقرر شده کارخانه‌های قند خارج از استان هیچ نوع قراردادی با آذربایجان غربی نبندند و جهاد کشاورزی نیز با همسان‌سازی قراردادها تلاش کند تا تعهدات کارخانه‌ها و پیمانکاران به شکل مطلوب عملی و در حد ظرفیت کارخانه‌های داخل استان چغندرقند تولید شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی معتقد است: بارندگی‌های مناسب امسال با وجود اینکه باعث افزایش راندمان تولید این محصول در هر هکتار شدند اما این موضوع به وجود آمدن صف‌های طویل تحویل چغندرقند در پشت در کارخانه‌ها و عدم تحویل به موقع محصول تولیدی چغندرکاران استان توسط کارخانجات قند را به دنبال داشت.
به عقیده مقصود قربانی عدم پرداخت به موقع مطالبات چغندرکاران را کارخانه‌های قند منطقه، تأخیر در تعیین قیمت شکر از سوی ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام می‌کنند ولی واقعیت این است که نبود خریدار برای شکرهای دپو شده در انبارهای مملو از شکر آنها از دلایل اصلی عدم توانایی پرداخت مطالبات چغندرکاران به شمار می‌رود.
آذربایجان غربی یکی از تولیدکنندگان اصلی چغندرقند کشور است و این استان امسال تولیدکننده 41 درصد چغندرقند و شکر کشور شناخته شد.
این درحالی است که متأسفانه کارخانه‌های قند آذربایجان غربی با وجود شکسته شدن رکورد تولید چغندرقند در سطح استان، قادر به پرداخت مطالبات چغندرکاران استان نیستند و این موضوع منجر به تشکیل صف‌های طولانی پشت در کارخانه‌ها و کاهش قیمت محصول شده است.
برخی سیاست‌های نادرست در زمینه تحویل چغندرقند در آذربایجان غربی موجب شده تا حجم زیادی از تولیدات چغندرکاران روی دست آنها بلااستفاده باقی مانده و در مزارع و کنار جاده‌ها زیر بارش برف و باران دپو شده و از بین برود.
عدم صدور مجوز خروج محصول چغندرقند از آذربایجان غربی به دیگر استان‌های کشور و از سویی دیگر کارشکنی کارخانه‌های قند منطقه که به صورت ناعادلانه فعالیت می‌کنند، مشکلات زیادی را برای چغندرکاران به وجود آورده است.
جلوگیری از انباشت و خرمن کردن محصول در مزارع به علت وارد شدن هزینه‌های گزاف به کشاورزان و افت عیار قند در زمان تحویل به کارخانه، نیازمند مدیریت و برنامه ریزی دقیق و منسجم توسط کارخانه قند شهرستان در جهت دپوی چغندر تحویلی و ارسال مازاد محصول به دیگر شهرستان‌ها و استان‌ها است.
نبود ثبات در بازار و عدم اعلام به موقع و پایین بودن قیمتهای خرید تضمینی محصولات کشاورزی سبب شده که کشاورزان و تولیدکنندگان در این بخش با انبوهی از مشکلات مواجه باشند.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی درخصوص مشکلات واردات شکر در استان به خبرگزاری مهر گفت: متأسفانه با ورود برخی آقازاده‌ها به بحث شکر در کنار اقدام خلاف وزارت صنعت مبنی بر وارد کردن 23 درصد شکر موجب بروز مشکل اساسی در کشور شده است.
نادر قاضی‌پور افزود: بروز این مشکلات موجب شده کارخانه‌های قند و شکر محصولات خود را انبار کردند و امکان پرداخت پول چغندر کشاورزان را نداشته باشند.
مدیران عامل کارخانه‌های قند آذربایجان غربی مهم‌ترین مشکل خود در خصوص عدم پرداخت به موقع بهای چغندر تحویلی کشاورزان را عدم اعلام به موقع نرخ شکر تولیدی از سوی دولت و فروش شکر تولیدی کارخانه به قیمت زیر دوهزار و 100 تومان و واردات این محصول به دلیل ثبت سفارشات در سال گذشته عنوان می‌کنند که باعث کاهش قیمت شکر تولیدی در داخل کشور و پائین آمدن توان مالی کارخانجات قند شده است.
مشکل عدم پرداخت به موقع مطالبات چغندرکاران و عدم توان مالی کارخانه‌ها قند آذربایجان غربی مشکل امسال و پارسال نیست، و این معضل همواره در استان در فصل برداشت چغندرقند وجود داشته و همیشه کشمکش‌های زیادی بین کشاورزان، واحدهای دولتی و جهاد کشاورزی ایجاد می‌شود.
با وجود اینکه به گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی شکر تولیدی در آذربایجان غربی در انبارها دپو شده و خریداری ندارد کارخانه‌های قند استان به دلیل تعلل در تحویل چغندرقند توسط کشاورزان معمولاً زیر ظرفیت اسمی فعال هستند که این امر نیز یکی از مشکلات این حوزه محسوب می‌شود.
با احتساب تبدیل 14 درصد تولید چغندرقند به شکر، آذربایجان غربی حدود 41 درصد شکر تولیدی کشور را تأمین می‌کند، این درحالی است که کارخانه‌های استان توان جذب چغندرقند بیشتر از میزان تولید شده را داشته و می‌توانند تا سقف بیشتری از این مقدار در سال شکر تولید کنند.
ولی هم‌اکنون عدم پرداخت به موقع مطالبات کشاورزان، بالا رفتن هزینه حمل‌ونقل به دلیل تشکیل صف‌های طولانی، پائین بودن توان مالی چغندرکاران و تعلل در پرداخت تسهیلات سرمایه در گردش به کشاورزان از سوی بانک‌ها، واردات شکر به کشور و نبود خریدار شکرهای تولیدی کارخانه‌های قند آذربایجان غربی مشکلاتی را ایجاد کرده است.
از مجموع 4 میلیون و 400 هزار تن محصول چغندرقند تولیدی در کشور و 700 هزار تن شکر استحصالی از کارخانه‌های قند موجود کشوری حدود 41 درصد آن در آذربایجان غربی تولید می‌شود که امسال نیز با تولید یک میلیون و 800 هزار تن چغندرقند رتبه نخست کشوری را در تولید این محصول به خود اختصاص داده است.
از مجموع یک میلیون و 800 هزار تن چغندرقند تولیدی آذربایجان غربی در سال جاری حدود یک میلیون و 450 هزار تن محصول توسط پنج کارخانه قند موجود در سطح استان خریداری شده و 360تن آن نیز به کارخانجات خارج از استان صادر شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز گفت: متأسفانه با وجود وضعیت کم‌آبی دریاچه ارومیه و لزوم کاهش سطح زیر کشت محصولات آب‌بر در حوضه آبریز، امسال شاهد افزایش 8 هزار هکتاری سطح زیر کشت چغندرقند در استان بودیم.
اسمعیل کریم‌زاده با بیان اینکه مقرر بود 23 هزار و 400 هکتار از اراضی زراعی زیر کشت چغندرقند بروند، ولی 31 هزار و 900 هکتار زیر کشت این محصول رفت، ادامه داد: در این راستا میزان تولید امسال چغندرقند استان به یک میلیون و 800 هزار تن افزایش یافت.
وی با بیان اینکه این درحالی است که حداکثر ظرفیت جذب چغندرقند توسط پنج کارخانه قند آذربایجان غربی، یک میلیون و 400 هزار تن است، ادامه داد: امسال 360 هزار تن به کارخانه قند خارج استان ارسال شد ولی از سال آینده باتوجه به بحران کم‌آبی دریاچه ارومیه مجوز صدور محصول به خارج از استان صادر نمی‌شود.
کریم‌زاده با بیان اینکه برای رفع مشکل چغندرکاران و باتوجه به بحران دریاچه ارومیه، ذرت دانه‌ای و جو بهاره جایگزین کشت چغندرقند در استان می‌شود، ادامه داد: افزایش راندمان تولید برای تأمین نیاز کارخانه‌های قند نیز در واحد سطح برنامه‌ریزی شده که امیدواریم عملیاتی شوند.
وی افزود: متأسفانه به دلیل برخی مسائل از جمله واردات شکر به کشور، کارخانه‌های تولید قند و شکر آذربایجان غربی قادر به فروش تولیدات خود نیستند و توان مالی برای پرداخت مطالبات چغندرکاران را ندارند که باید مورد توجه ویژه مسئولان کشوری قرار گیرد.
وی ارزش ریالی چغندرقند تحویلی توسط کشاورزان به کارخانه‌های قند را 3 هزار و 660میلیارد ریال دانست و با بیان اینکه تاکنون تنها 45 درصد مطالبات توسط کشاورزان وصول شده است، ادامه داد: باید یارانه 200تومانی واردات شکر به کارخانه‌ها را پرداخت تا شاید بخشی از مطالبات چغندرکاران نیز پرداخت شود.
براساس مصوبه کمیته پیگیری مسائل دریاچه ارومیه مبنی بر محدودیت کشت چغندرقند در این حوزه به علت بحران خشکی این دریاچه، از سال 94 چغندرقند به میزان نیاز کارخانه‌های استان کشت و از خروج این محصول جلوگیری می‌شود.
بر این اساس مقرر شده کارخانه‌های قند خارج از استان هیچ نوع قراردادی با آذربایجان غربی نبندند و جهاد کشاورزی نیز با همسان‌سازی قراردادها تلاش کند تا تعهدات کارخانه‌ها و پیمانکاران به شکل مطلوب عملی و در حد ظرفیت کارخانه‌های داخل استان چغندرقند تولید شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی معتقد است: بارندگی‌های مناسب امسال با وجود اینکه باعث افزایش راندمان تولید این محصول در هر هکتار شدند اما این موضوع به وجود آمدن صف‌های طویل تحویل چغندرقند در پشت در کارخانه‌ها و عدم تحویل به موقع محصول تولیدی چغندرکاران استان توسط کارخانجات قند را به دنبال داشت.
به عقیده مقصود قربانی عدم پرداخت به موقع مطالبات چغندرکاران را کارخانه‌های قند منطقه، تأخیر در تعیین قیمت شکر از سوی ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام می‌کنند ولی واقعیت این است که نبود خریدار برای شکرهای دپو شده در انبارهای مملو از شکر آنها از دلایل اصلی عدم توانایی پرداخت مطالبات چغندرکاران به شمار می‌رود.