دولت گرفتار بیبرنامگی اقتصادی و رفتار پرستیژی پرهزینه است(خبر ویژه)
در حالی که معاون اجرایی رئیسجمهور میگوید بودجه سال 94 انضباطی است، یک کارشناس اقتصادی لایحه بودجه تقدیمی دولت را پر از اشکال و فاقد برنامه و چارچوب درست دانست.
محمد شریعتمداری در جلسه بررسی روند اجرایی برنامههای سفر هیئت دولت به سیستان و بلوچستان گفت: بودجه سال 94 انضباطی است و نه انقباضی.
وی همچنین گفت دولت در کنترل نرخ تورم تا حدود بسیار زیادی موفق بوده است.
اما فرشاد مومنی اقتصاددان دانشگاه علامهطباطبایی با پر اشکال توصیف کردن لایحه بودجه 94 گفت: در سند لایحه بودجه 1394، مسالهای که حائز اهمیت است، این است که تقریبا همه اشکالاتی که آقای رئیسجمهور در جریان مبارزات انتخاباتی خود نسبت به رویههای دولت قبل مطرح میکرد، کم و بیش وجود دارد البته اگر بخواهیم انصاف را رعایت کنیم، باید گفت که این اشکالات از شیب کمتری برخوردار است اما اصل آن جهتگیریها همچنان شباهتهای قابل اعتنا با یکدیگر دارند.
وی با بیان اینکه سند چشمانداز و قانون همچنان مورد بیاعتنایی دولت است، در پاسخ این سوال روزنامه اعتماد که «به نظر شما این بودجه براساس رسیدن به یک توافق جامع با گروه 5+1 تنظیم شده است؟» گفت: بدون تردید دولت محترم در زمینه تنشزدایی تلاشهای ارزندهای انجام داده و اصل نیاز کشور و توسعه ملی به تنشزدایی با دنیای خارج، یک امر بسیار پسندیده و قابل دفاعی است اما به گمان من این هم یکی از حوزههایی است که نظام ملی به شدت نیازمندگفتوگوهای جدی و کارشناسی راجع به آن است. زمانی که میخواهیم درباره آثار و پیامدهای این مساله بر اقتصاد ایران تمرکز کنیم، تصور من این است که برخی برداشتهای سطحی و برخی انتظارات غیرواقعی ممکن است که اصل این راهبرد تنشزدایی را هم به چالش بکشد.
مومنی گفت: اگر دولت میپندارد بدون برنامه به یک درآمد صدمیلیارد دلاری دست پیدا میکند و از محل آن سابقه خوشی برای خود به یادگار میگذارد، به نظر من این یک اشتباه بزرگ است.
وی خاطر نشان کرد: به گمان من تجربه بیش از یک سال و نیم دولت که توانست بخشهایی از داراییهای بلوکه شده را آزاد کند و عملا هیچ دستاوردی از آن نمیتواند به نمایش بگذارد، نشان میدهد که در همین دولت سهلانگاریهایی در این زمینه صورت گرفته و باید هرچه سریعتر جبران شود. به خاطر دارم در همان ماههای اول روی کار آمدن دولت یازدهم قطب علمی توسعه در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی هوشمندانه و در یک زمان مناسب یک همایشی را برپا کرد و در آنجا پیشنهاد شد تا دولت برای همین رقمهای کوچک آزاد شده هم برنامهای تدوین کند در آن موقع توضیح داده شد که این برنامه هم میتواند طمع گروههای رانتجو را به حداقل برساند و هم از آسیبهای ناشی از شوک تقاضا در اثر تزریق این منابع به اقتصاد ملی جلوگیری کند و هم برای دولت جدید یک آبرو و اعتبار و کارنامهای را رقم زند ولی متاسفانه در آن زمان به آن توصیه عمل نشد و ما آثارش را اکنون مشاهده میکنیم.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به این سوال که دولت با افزایش قیمت نان حاضر نشد بخشی از مرفهان را از دریافت یارانه نقدی حذف کند با این روند در سال 94 نیز 42هزار میلیارد تومان بودجه برای سرپرست خانوارها در نظر گرفته شده است.
چرا دولت از حذف یارانهبگیران پردرآمد واهمه دارد؟ میگوید: واقعیت این است که دولت هزینههایی را برای حفظ پرستیژ خود و توسعه کشور تحمیل میکند؛ از محل بیبرنامه بودن. اگر کل فعل و انفعالهای صورت گرفته از زمان روی کار آمدن دولت جدید تا امروز را در زمینه یارانه دنبال کنیم، روزمرگی، فقدان یک نگرش سیستمی و بیبرنامه بودن تا همین امروز هم فاجعهآمیز بوده است. در مجموع چیزی نزدیک به 161 هزار میلیارد تومان از منابع عمومی به این محل اختصاص پیدا کرده است. آیا دولت نمیخواهد حداقل یک درصد این رقم را صرف انجام کارهای پژوهشی عالمانه و غیررانتی کند و از این طریق به یک فهم عمیق برای چگونگی برون رفت از این عارضهای که گریبان اقتصاد را گرفته است، برسد.
وی اضافه کرد: دولت یک سال وقت داشته و میتوانسته راجع به یارانهها کارهای پژوهشی جدی انجام دهد و برنامهریزی کند که این رویههای غیرقابل توجیه استمرار پیدا نکند. الان تنها چیزی که باید گفت این است که کشور دارد هزینههای فاقد توجیه میپردازد و باید این روند را متوقف کرد. دولت باید تمام تلاشش را به کار گیرد تا حداقل بخشی از افراد یارانهبگیر را حذف کند.