البته این وضعیت تنها مختص ایران نیست، در دنیا هم اوضاع همین است. چرا که سازمان جهانی بهداشت در گزارش سال 2014 خود هشدار داده موج سرطان در راه است و شمار مبتلایان در دنیا تا سال 2035 به سالانه 24میلیون نفر خواهد رسید. بی‌تردید وقتی خطری سلامت شهروندان کشورمان را تهدید کند، قطعا مسئولان در پی یافتن راه‌حلی برای تأمین سلامت افراد هستند و بی‌تفاوت نمی‌نشینند، هر چند آمار وضعیت نگران‌کننده‌ای را ارائه دهد. در این راستا مجلس شورای اسلامی در سال 68 نظام سلامت را به ثبت آمار سرطان در کشور موظف کرد و شاهد بودیم که در آن سال آمار ثبت شده بیماران مبتلا به سرطان حدود 11هزار نفر اعلام شد ولی در سال88 که آخرین آمار رسمی ثبت سرطان در کشور اعلام شد تعداد بیماران مبتلا به سرطان به حدود 70هزار نفر رسید.
براساس آمار اعلام شده، گفته می‌شود هم‌اکنون سالانه حدود 90هزار مورد ثبت سرطان جدید در کشور داریم و پیش‌بینی می‌شود که هم‌اکنون حدود نیم میلیون بیمار مبتلا به سرطان در ایران زندگی می‌کنند. ناگفته نماند که افزایش مبتلایان به سرطان، فقط به دلیل تغییر سبک زندگی و آلوده بودن محیط‌های زندگی نیست، بلکه این روزها فرآیندهای تشخیصی سرطان پیشرفته‌تر از قبل شده است که همین موضوع، آمار سرطان‌های ثبت شده در کشور را بیشتر از سال‌های قبل نشان می‌دهد. هر چند طی تحقیقات به عمل آمده و براساس نظرات پزشکان و متخصصان، آنها معتقدند در حال حاضر با بهبود شاخص‌های بهداشتی و درمانی و افزایش امید به زندگی در کشورمان، بیماری سرطان بعد از حوادث رانندگی و بیماری‌های قلبی و عروقی به عنوان سومین عامل مرگ و میر در کشور مطرح می‌باشد و پیش‌بینی می‌شود در یک تا دو دهه آینده با افزایش میانگین سنی و پیر شدن جامعه با رشد چشمگیر سرطان یا همان سونامی سرطان روبه‌رو شویم، اما همواره حس نوع دوستی و کمک به همنوع از سوی خیرین و واقفان نیک‌اندیش وارد عرصه کمک‌رسانی می‌شود و مثل همیشه پشتیبانی واقعی و یاوری برای بیماران و نیازمندان محسوب می‌گردد.
این بار هم همچون همه عرصه‌های دیگر، اداره کل اوقاف و امور خیریه استان تهران آستین همت با کمک دیگر سازمان‌های ذی‌ربط بالا زده و گامی مهم در زمینه کمک به بیماران سرطانی برداشته‌اند و با فروش اوراق وقف در ساخت اولین بیمارستان تخصصی سرطان در شهرری زمینه کمک به درمان بیماران سرطانی در سراسر کشور را فراهم نموده‌اند.
اوراق وقف
این اوراق وقف چیست و چگونه در اختیار خیرین و علاقه‌مندان به کارهای خیر قرار می‌گیرد؟
حجت‌الاسلام محمدمهدی حاتمی رئیس ستاد اوراق وقف بیمارستان تخصصی سرطان در گفت‌وگو با کیهان، در پاسخ به سؤال فوق می‌گوید: «اگر صد سال پیش مردم برای یک کار عام‌المنفعه و برای یک نیت خیر علاقه به وقف داشتند می‌توانستند اراضی و خانه‌های بزرگی را که در اختیار داشتند وقف کنند، اما امروزه چنین وقف‌هایی به صورت انفرادی سخت شده است و باید به سمت وقف‌های جمعی شتافت.»
وی تأکید می‌کند: «هر چند آمار موقوفات روبه افزایش است و تاکنون بیش از 1800 وقف جدید در کشور طی سال جاری ثبت شده است، با این حال امکان احیای این سنت نبوی برای همه مهیا نیست.»
از وی می‌پرسم شما برای گسترش و ترویج این سنت چه اقداماتی را انجام داده‌اید؟ پاسخم را این طور می‌دهد: «البته برای گسترش بیش از پیش این فرهنگ، مدلهای جدیدی در سازمان اوقاف و امور خیریه طراحی شده است. از جمله این مدلها می‌توان به طراحی اوراق وقف اشاره کرد.»
او درباره نحوه مشارکت و خرید این اوراق می‌گوید: «این اوراق ابزاری است که امکان وقف نمودن را برای همه اقشار جامعه در هر صنف و گروهی با هر مبلغی فراهم می‌کند. اوراق وقف یک نوع ورقه بهادار غیرانتفاعی است که برای توسعه فرهنگ وقف و ایجاد امکانی برای مشارکت مردم در تمامی سطوح در این عرصه طراحی شده است.»
حجت‌الاسلام حاتمی در ادامه اضافه می‌کند: «منظور از ورقه بهادار غیرانتفاعی این است که هدف خرید اوراق، اهداف نیکوکارانه و خیر است. به عبارت دیگر این ابزار شرایطی را فراهم کرده است که افراد با کمترین میزان (یک میلیون ریال) بتوانند در امر وقف سهیم باشند.»
وی با اشاره به اینکه سازوکار در نظر گرفته شده برای این اوراق براساس قانون بودجه سال 1392 است می‌گوید: «در ماده 45 قانون بودجه به سازمان اوقاف و امور خیریه اجازه داده شده است تا نسبت به انتشار اوراق وقف تا میزان 1000 میلیارد ریال اقدام نماید، در همین ماده اوراق وقف براساس عقد صلح طراحی شده است یعنی خیرین و مردم با خرید این اوراق پول خود را به سازمان اوقاف و امور خیریه می‌دهند تا این سازمان نسبت به احداث طرح عام‌المنفعه و مشخص اقدام نماید.»
چرا سرطان؟
چرا این اوراق وقف برای شروع در حوزه سلامت و بخصوص سرطان اختصاص یافته است؟
حجت‌الاسلام حاتمی با اشاره به اینکه کمیته‌های مختلفی روی این مسئله ماهها کار کرده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که در حال حاضر بهترین حوزه برای انتشار اوراق وقف، حوزه سلامت است، خاطرنشان می‌کند: «براساس آمار منتشر شده از سوی برنامه ثبت پاتولوژی سرطان در ایران سالانه بیش از 90 هزار مورد جدید سرطان در کشور بروز می‌کنند. همچنین برآوردها نشان می‌دهد که تعداد موارد جدید و همچنین مرگ ناشی از سرطان طی 10 تا 15 سال آینده در کشور به دست کم دو برابر افزایش می‌یابد. به اعتقاد وی، از سویی دیگر توزیع سطوح بیمارستانی به طور عام و بیمارستانهای اختصاصی سرطان به طور خاص، نشان دهنده کمبود بیمارستان تخصصی سرطان در سطح کشور می‌باشد. بنابراین در صورت پیش‌بینی این تخصص در زمین موقوفه، مجموعه قابلیت پاسخگویی به مراجعان از اقصی نقاط ایران را خواهد داشت.»
زبان حال بیماران سرطانی
چند هفته قبل تحت یک عمل جراحی از ناحیه کبد قرار گرفته است. او که مبتلا به سرطان شده بنا به تشخیص پزشکان باید سریع عمل می‌شد و الان شیمی‌درمانی‌اش تمام شده است و حال و روز خوشی ندارد. خانم زینت خدری که خیلی درد و ناراحتی بیماری را تحمل می‌کند در مورد کمبود و مشکلات بیمارستان مخصوص بیماران سرطانی به گزارشگر کیهان می‌گوید: «خانه مادر روستای تکیه سپهسالار در جاده چالوس بخش آسارا می‌باشد برای عمل در بیمارستان مهر تهران بستری شدم و کلی هزینه عمل دادیم. دوران نقاهت را در منزل دخترم در کرج سپری کردم.»
وی می‌گوید: «این کار برایم خیلی دشوار بود ولی چاره‌ای نداشتم. به‌خاطر شیمی درمانی مجبور شدم راه نزدیکتری را انتخاب کنم. علی‌رغم میل باطنی و اصرار خانواده که دوست داشتند شیمی درمانی را هم در تهران که پزشکان بهتر و امکانات بیشتری دارد، انجام دهم ولی هم از پس هزینه‌های گزاف آن برنمی‌آیم و هم آنکه یک ماه باید در رفت و آمد می‌بودیم که عملا کار درمان را سخت‌تر می‌کرد. بنابراین مجبور شدم در یکی از بیمارستان‌های کرج شیمی درمانی شوم.»
سلامت معنوی، یکی از ستونهای سلامت
اینکه چرا بین این همه شهرهای همجوار تهران شهرری برای احداث بیمارستان تخصصی سرطان انتخاب شده است موضوعی بود که برای یافتن پاسخ آن به سراغ حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامرضا محمدزاده، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان تهران رفتیم. ایشان هم کما فی‌السابق با دست پر به سؤالات ما پاسخ گفت. وی در ابتدا ضمن این توضیح که زمین این بیمارستان در شهرری قبل از انقلاب برای ساخت بیمارستان وقف شده بود، خاطرنشان می‌کند: « به‌خاطر جمعیت اقماری و راههای دسترسی آسان به فرودگاه و شهرهای اطراف شهر ری را انتخاب کردیم.»
وی در توضیحات دیگری می‌گوید: «سازمان جهانی بهداشت، بعد سلامت معنوی را به عنوان یکی از ستون‌های چهارگانه سلامت مطرح نموده است لذا قرارگیری حرم مطهر و لازم‌التعظیم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در فاصله بسیار کمی از زمین موردنظر این ستون را مستحکم‌تر نموده است.»
از وی درمورد ویژگی‌های بیمارستان تخصصی سرطان می‌پرسم، می‌گوید: «این بیمارستان با ظرفیت 500 تختخواب پیش‌بینی شده است که در فاز اول 224 تختخواب به بهره‌برداری خواهد رسید. در این بیمارستان تخصصی سرطان بخش‌هایی مانند اورژانس، بخش جراحی سرطان، بخش داخلی واحدهای رادیوتراپی و... واحدهای رادیولوژی و آزمایشگاه و... (پاراکلینیک و کلینیک)، مراقبت‌های ویژه بخش تسکین، بخش بستری، آموزش، فضاهای اداری و پشتیبانی برای همراهان بیماران شهرستانی هم جانمایی شده است.»
از او می‌پرسم مردم از چه طریقی می‌توانند این اوراق وقف را تهیه کنند و ضمناً چگونه اعتمادسازی برای این امر خیرخواهانه صورت می‌گیرد، می‌گوید: «اوراق از یکصدهزار تومان در شعب منتخب بانک ملت توزیع می‌شود. به‌طور کلی در 1400 شعبه از بانک ملت در سراسر کشور این اوراق وقف در اختیار علاقمندان و خیرین قرار می‌گیرد. ضمن آنکه اوراق تحت نظارت بانک مرکزی و دیوان محاسبات است. همچنین حجت‌الاسلام محمدی نماینده ولی‌فقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه نظارت مستقیمی بر تمام مراحل این پروژه دارد.»
فقه پویا و نیازهای روز جامعه
امروز برخی بیماری‌ها مانند سرطان برای خانواده‌ها و جامعه مشکل‌ساز شده است لذا بیمارستان و رفع مشکلات بیماران بخصوص بیماران سرطانی به یکی از اولویت‌های جامعه تبدیل شده است.
حجت‌الاسلام سیدهاشم حسینی معاون فرهنگی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان تهران هم در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان در این زمینه خاطرنشان می‌کند: «امروز تغییر نیازها و اولویت‌های جامعه وقتی در بستر فقه پویا قرار می‌گیرد موجب تغییر رویکرد در وقف‌ها می‌شود. فقه پویا از این قابلیت برخوردار است که از امکان و ظرفیت وقف برای حل مشکلات جامعه بهره ببرد.»
وی می‌گوید: «به نظر می‌رسد مسائلی مانند درمان و محیط زیست برای مردم نیز قابل لمس است و از این تغییر رویکرد استقبال خواهند کرد. به همین دلیل هدفمند کردن وقف در دستور کار مسئولان اوقاف قرار گرفت و به منظور بهره‌گیری از نظام مالی نوین انتشار اوراق وقف از سوی سازمان اوقاف پیشنهاد و عملیاتی شد و درحال حاضر این اوراق برای ساخت بیمارستان تخصصی سرطان باتوجه به نرخ حداقل مبلغ مشارکت که یک میلیون ریال می‌باشد، زمینه حضور همه افراد خیر را فراهم کرده است.»
از حجت‌الاسلام حسینی درمورد مزایای اوراق وقف می‌پرسم، وی با اشاره به لزوم بهره‌مندی از ابزارها و شیوه‌های نوین برای ترویج فرهنگ وقف در جامعه خاطرنشان می‌کند: «استفاده از اوراق وقف شیوه‌ای نوین برای تأمین مالی این حوزه و تحولی در مشارکت عمومی برای یک سرمایه‌گذاری ماندگار است.» معاون اداره کل اوقاف و امور خیریه استان تهران تأکید می‌کند: «عموم مردم از طریق خرید این اوراق با هر میزان درآمدی که دارند، در یک سرمایه‌گذاری ماندگار و صدقه جاریه همچون وقف مشارکت می‌کنند.»
وی می‌گوید: «افرادی که تا دیروز امکان انجام کار خیری درحد ساخت بیمارستان را نداشتند، امروز با یک مبلغ نه‌چندان زیاد می‌توانند در این امر خیر سهیم باشند.»