توزیع مرحله نخست سبد کالایی در حالی از ساعت اولیه دیروز آغاز شد که برخی پس از ایستادن در صف‌‌های طولانی، بدون دریافت سبد کالایی خود روانه منزل شدند.
به گزارش خبرگزاری‌ها، توزیع سبد کالایی از ساعت 8 صبح دیروز در فروشگاه‌های منتخب آغاز شد، از همان ساعت اولیه صف‌های طولانی با وجود بارش برف برای دریافت این سبد شکل گرفت.
بر اساس اعلام قبلی وزارت صنعت، معدن و تجارت، فروشگاه‌های امکان (کارگران)، اسکاد (کارکنان دولت)، اتکا (نیروهای مسلح)، رفاه (کمیته امداد - بهزیستی)، سپه (عموم مردم)، شهروند (عموم مردم)،  اتحادیه فرهنگیان (فرهنگیان - عموم مردم) مراکز توزیع سبد کالایی هستند.
صف‌های طولانی مقابل فروشگاه‌های عرضه، نشان از استقبال مردم از این سبد کالایی است اما برخی مانند کارگران فصلی، کارگران و بازنشستگان تحت پوشش تامین اجتماعی، برخی از اصناف، روستائیان و عشایر ناامید از دریافت این سبد کالایی از راه آمده، بازگشتند.
یکی از دریافت‌کنندگان سبد کالایی پس از دریافت محصولات خود ضمن استقبال از این طرح در عین حال، گفت: دولت باید قبل از اینکه زمینه و زیرساخت‌های توزیع این سبد کالایی را آماده و درباره نحوه توزیع آن اعلام عمومی کند، باید گروه‌های هدف را شناسایی و سپس نسبت به توزیع این سبد اقدام نماید تا مانع از بروز ناهماهنگی شود.
وی افزود: در حالی که این سبد کالایی باید میان بازنشستگان و خانواده‌های کارگران دارای افراد تحت تکفل بیشتر توزیع می‌شد، بیشتر کارکنان را شامل شده است.
وی اضافه کرد: البته اگر دولت تمام کارگران و بازنشستگان تحت‌پوشش تامین اجتماعی را مشمول می‌کرد، خیلی بهتر بود، چرا که اکثر این قشر جامعه از تمکن مالی سطح متوسط رو به پائین برخوردارند. این گزارش می‌افزاید: برخی از بازنشستگان تحت پوشش تامین اجتماعی نیز که دریافتی بیش از 500 هزار تومان داشتند، به فروشگاه‌های عرضه سبد کالایی رفتند؛ به امید اینکه این سبد را دریافت کنند. آنان کارت‌های بانکی یارانه‌ای خود را به عرضه‌کنندگان تحویل دادند ولی سیستم کارت آنان را نخواند و با ناامیدی فروشگاه‌ها را ترک کردند.
برخی از آنان از دولت خواستند تا شرط دریافت 500 هزار تومانی حقوق برای بازنشستگان تامین اجتماعی را بردارد تا آنان نیز به این سبد کالایی دست یابند. وی افزود: چرا باید بازنشستگان دولتی با دریافت بالای حقوق، مشمول سبد کالا شوند، اما آنان با دریافتی پایین این سبد کالایی را دریافت نکنند.
یکی از بازنشستگان می‌گوید: پس از 35 سال کار کردن، دو سال است که حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی را زیر 500  هزار تومان به حدود 700 هزار تومان افزایش یافته، در حالی که هم‌‌اکنون آنان مشمول دریافت سبد کالایی نمی‌شوند این انصاف است!
تجمع سرپرستان خانوار
با توجه به آغاز توزیع سبد کالایی، بسیاری از متقاضیان مشمول دریافت سبد که موفق به دریافت سبد کالایی خود نشده یا با پیامک به آنان اعلام شده که مشمول دریافت سبد نیستند به ساختمان معاونت توسعه بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت مراجعه کرده‌اند.
این گزارش حاکی است: عمده مراجعه‌کنندگان اظهار می‌کردند که جزو جامعه هدف بوده ولی به آن‌‌ها اعلام شده که سبد کالایی دریافت نمی‌کنند. این افراد با سد حراست این ساختمان مواجه شده و کسی پاسخگوی آنان نبود و حراست این ساختمان تنها با ارائه چند شماره تلفن آن‌ها را به بیرون راهی کرد.
عده‌ای نیز با حضور در ساختمان معاونت توسعه بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کردند که ما جزو جامعه هدف تعریف شده نیستیم ولی سرپرست خانواریم و به دریافت کالاهای این سبد نیاز داریم. این افراد سوال می‌کنند که چرا مشمول دریافت سبد کالایی نشده و آیا راهی برای گرفتن کالاها وجود دارد یا خیر؟
مدیر اجرایی طرح سبد کالایی نیز که در این ساختمان مستقر است حاضر به پاسخگویی به سوالات خبرنگاران نشد و از حراست آنجا خواست که مانع از ورود خبرنگاران به ساختمان شوند.
به اقشار آسیب‌پذیر نرسید
عضو هیئت مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور معتقد است، برخوردار نشدن کارگران از سبد کالایی نشان می‌دهد که بیشتر اقشار آسیب‌پذیر از این امتیاز محروم شدند.
مسعود نیازی در گفت‌وگو با ایرنا، افزود: در حالی که دولت دستمزد  ماهانه 500 هزار تومان را ملاک تخصیص سبد کالایی عنوان کرده اما باید متذکر شد که حتی حقوق‌بگیران با درآمد یک تا دو میلیون تومان نیز افراد زیر خط فقر هستند.
وی با اشاره به افرادی که مشمول بیمه تامین اجتماعی نیستند،‌گفت: آنچه مسلم است بیش از سه تا چهار میلیون کارگر در واحدهای صنفی مشمول بیمه نیستند که این عده در مجموعه اقشار آسیب‌پذیر قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: این در حالی است که بسیاری از کارگران نتوانسته‌اند مجموع سوابق خود را جمع‌آوری کنند و به دلیل عدم نظارت از سوی بازرسان کار، سابقه کمی در ادارات بیمه دارند. نیازی تصریح کرد: دولت اگر می‌خواست اقشار آسیب‌پذیر را مشمول اجرای این طرح کند باید کارگران بیمه‌شده و همچنین بخش وسیعی از کارگرانی که در صنوف کار می‌‌کنند اما بیمه نیستند را مشمول اجرای این طرح قرار می‌داد.
وی معتقد است:‌ مکانیزم اجرای تخصیص سبد کالایی به درستی تبیین نشده و عدم دسترسی به بانک اطلاعاتی این نابرابری را دامن زد.
دولت جبران کند
رئیس هیئت مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور نیز معتقد است: اگر اشتباه سهوی هم در توزیع سبد کالا صورت گرفته دولت با اتخاذ تدابیر جدید سریع‌تر آن را جبران کند.
اولیا علی بیگی افزود: قرار بود دستمزد کمتر از 500 هزار تومان ملاک توزیع سبد کالا باشد اما در عمل دیده شد که فقط افراد با بیش از این مبلغ ملاک تخصیص سبد کالا قرار گرفته‌اند.
وی اظهار داشت: انتظار می‌رفت که دولت تدبیر و امید در تخصیص سبد کالایی به شعار خود که حمایت از اقشار آسیب‌پذیر بود عمل کند، هرچند اگر منابع ملی وارد حوزه تولید شود بهتر است اما در شرایطی دولت می‌تواند کمک‌های خود را به صورت غیرنقدی نیز به اقشار آسیب‌پذیر ارائه دهد.
وی اظهار داشت: اولویت نخست برای تخصیص سبد کالایی، افراد فاقد درآمد و تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی بوده‌‌اند.
وی با انتقاد از نبود بانک اطلاعاتی قوی برای بهره‌برداری در شرایط این چنینی، افزود: بعد از گذشت 35 سال از پیروزی انقلاب در کشور هنوز اطلاعات کافی و قطعی از وضعیت اشتغال و درآمد افراد نداریم که دولت یازدهم باید روی جمع‌آوری این اطلاعات متمرکز شود.
وی ادامه داد: از دولت تدبیر و امید انتظار داشتیم جامعه کارگری را فراموش نکند و آنها را مورد بی‌‌مهری قرار ندهد. متاسفانه وزارت صنعت، معدن و تجارت مغایر با خواست رئیس‌جمهور عمل کرد.
وی تاکید کرد: در صورت تداوم اتخاذ چنین تصمیماتی از سوی دولت یازدهم، یاس و ناامیدی در میان اقشار محروم بیش از پیش افزایش خواهد یافت.
گروه‌های مستحق مشمول نشدند
یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به انتقادات نمایندگان از گروه‌های تحت پوشش سبد کالا و روشن نبودن منابع مالی پرداخت آن به مردم گفت: دولت هنوز توضیحاتی درباره این سوالات و ابهامات ارائه نکرده است.
جعفر قادری در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: من فکر می‌کنم سبد کالا جایگاه قانونی ندارد و ما نمی‌دانیم دولت از چه منابعی می‌خواهد آن را تامین کند. زیرا بودجه در اختیار ریاست جمهوری بودجه قابل توجهی نیست که بتواند حجم وسیع و گسترده افراد را پوشش دهد مگر این که دولت بخواهد از منافع هدفمندی برای اجرای این طرح استفاده کند که آن هم در شرایط فعلی با کسری مواجه است.
وی با اشاره به گروه‌ها و اقشار تحت پوشش سبد کالا، گفت: کارمندان و کارکنان لشگری و کشوری طیف وسیعی از افراد را دربر می‌گیرد. از کسانی که قدرت خرید خیلی بالاتری از بقیه دارند تا کسانی که از نظر درآمد جزء اقشار پایین هستند، بنابراین پرداخت سبد کالا با عناوین کلی توجیه چندانی ندارد.
نماینده مردم شیراز در مجلس ادامه داد: در پرداخت سبد کالا شبیه سهام عدالت برخورد شده، یک سری گروه‌هایی که مستحق دریافت بودند مشمول سبد کالا نشده‌اند، کسانی که بعضا بی‌نیاز بودند مشمول دریافت سبد کالا قرار گرفتند.