آزادسازی شهر فلوجه درعراق باعث شد تا تروریست‌های داعش به داخل شهر موصل به عنوان آخرین پناهگاه خود در این کشور فرار کنند. عملیات بزرگ آزادسازی موصل نیز شروع شده است اما همزمان با این عملیات برخی گروه‌های تجزیه‌طلب در عراق نیز فعال شده‌اند. برای بررسی ابعاد مختلف این مسئله با «هشام ابراهیم الهبیشان» کارشناس سیاسی اردنی که نویسنده مقالات زیادی در روزنامه الیوم السابع چاپ مصر، روزنامه الدیار چاپ لندن و ده‌ها روزنامه دیگر است مصاحبه‌ای انجام شده که در ادامه می‌آید.

مصاحبه: محمدرضا مرادی ــــــــــــــــــــــــ ترجمه: مهرداد آزاد
س) نیروهای عراقی پس از دو سال موفق شدند شهر فلوجه را از اشغال داعش آزاد کنند. اهمیت این پیروزی برای عراق چیست؟
ج) برای همه کسانی که رویدادها را پیگیری می‌کنند روشن شده که سلسله عملیات‌های اخیر در استان الانبار در غرب عراق و خصوصا در فلوجه در چارچوب یک هدف استراتژیک و براساس یک نقشه و طرح بزرگ توسط ارتش عراق و با همکاری متحدانش انجام می‌گیرد. هدف اصلی در آن پاکسازی خاک عراق از لوث وجود تروریسم فراقاره‌ای است. این اقدامات عراق مانع تحمیل برخی نقشه‌ها و شروط قدرتهای منطقه‌ای هم‌پیمان با طرح صهیونیستی آمریکائی در منطقه بر این کشور خواهد شد و با اتمام نبردهای فلوجه تقریبا کمربند امنیتی پیرامون پایتخت عراق کامل می‌شود و این کشور خود را برای نبردهای بزرگ آزادسازی موصل آماده خواهد کرد؛ شهری که آزادی آن نیاز به تفاهمات منطقه‌ای و بین‌المللی دارد و این خود یک موفقیت بزرگ برای ارتش عراق به شمار می‌رود.
س) به نظر شما عربستان و کشورهای غربی چگونه مانع از پاکسازی سریع شهرهای اشغال‌شده عراق شده‌اند؟
ج) برخی قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تلاش می‌کنند در برابر نیروهای ارتش عراق مانع ایجاد کنند. امروز این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد که داعش با از دست دادن مواضع خط مقدم خود در عمق شهر فلوجه و برخی مناطق اطراف موصل بار سنگینی بر دوش کسانی خواهد بود که جنگ را به واسطه این گروه‌های تروریستی بر عراق تحمیل کردند ولذا معتقدیم کشورهای حامی این گروه‌های تروریستی دچار نگرانی شده‌اند به طوری که گاهی سخن از مسائل انسانی می‌کنند و گاهی دست به حملات رسانه‌ای می‌زنند و گاه دیگر به اختلافات مذهبی و طائفه‌ای دامن می‌زنند و با سایر روش‌ها سعی در ایجاد مانع در برابر موفقیت‌ ارتش عراق در سرکوب این گروه‌های افراطی می‌کنند.
س) سفیر عربستان در عراق در ماه‌های اخیر رفتار بسیار مشکوکی داشته است. به نظر شما عربستان در عراق به دنبال چیست؟
ج) نمی‌توان این حقیقت را انکار کرد که عربستان به دنبال جای پائی برای خود در عراق است. این کشور درصدد جذب یک طائفه مذهبی معینی از طوائف عراق و نیروهای سیاسی مختلف این کشور و بهره‌برداری از آنان برای اجرای طرح‌های جغرافیائی خود در عراق و سوریه با همکاری قدرتهای منطقه‌ای و بین‌المللی است اما به اعتقاد من مردم عراق نسبت به تمام اقدامات و نقشه‌های سعودیها برای عراق آگاهی دارند.
س) اکنون تنها شهر باقیمانده در عراق که توسط داعش اشغال شده موصل است. به نظر شما مشکلات ارتش عراق برای پاکسازی این شهر چیست؟
ج) ابتدا باید بدانیم که دهها پیام میان قدرتهای منطقه‌ای و بین‌المللی از طریق جاده رقه- موصل رد و بدل می‌شود. امروز نوعی کشمکش بین‌المللی- منطقه‌ای در مورد آلترناتیو داعش پس از آزادی این دو شهر وجود دارد و چندین خطوط قرمز بین‌المللی- منطقه‌ای مطرح است که مانع شروع حقیقی نبرد آزادسازی موصل شده است. طرح‌هایی برای منطقه ترسیم می‌شود و طرح‌های ژئوسیاسی برای شکل‌گیری مجدد منطقه در دست تهیه است و این طرحها و نقشه‌ها همگی نقطه ثقلی دارد و آن موصل است، لذا به عقیده من شروع نبرد موصل نیاز به تفاهمات منطقه‌ای- بین‌المللی دارد و این تفاهمات هنوز تحقق نیافته است و دولت عراق منتظر رسیدن به چنین تفاهماتی است تا نبرد «بزرگ» را آغاز کند.
س) آیا می‌توان امیدوار به آزادی موصل تا پایان سال 2016 بود؟
ج) فکر نمی‌کنم چنین امری تحقق یابد. آنچه نگران‌کننده است اینکه نبرد موصل به یک چالش منطقه‌ای تبدیل خواهد شد. به ویژه آنکه ترکیه و عربستان نمی‌خواهند شهر موصل مجددا تحت نفوذ قدرت معین سیاسی عراق قرار گیرد و خطرناک‌تر از آن اینکه همان طور که اشاره شد، طرحها و نقشه‌هایی برای بازسازی مجدد نقشه منطقه در دست تهیه و آماده‌سازی است که شهر موصل نقطه ثقل آن به‌شمار می‌رود.
س) به نظر شما شکست داعش در موصل چه تاثیری بر آینده این گروه تروریستی خواهد داشت؟
ج: شکست داعش در موصل در نهایت، حتمی است. اما چگونه و کی، این سؤالی است که کسی نمی‌تواند دقیقا در این شرایط به آن پاسخ دهد. در مورد این سؤال، باید گفت بله، طبیعی است که ضربه‌ای که بر این گروه تروریستی در عراق وارد می‌شود سخت و کوبنده خواهد بود اما این به معنی آن نیست که شکست این سازمان در موصل منجر به پایان عمر آن می‌شود چرا که این سازمان در یمن و لیبی و مصر و افغانستان و دیگر مناطق فعالیت چشمگیر دارد و معتقدم که ما در آینده نزدیک شاهد نسخه‌های افراطی‌تر و وحشیانه‌تری از این سازمان خواهیم بود و در مناطق متعددی از جهان گسترش خواهد یافت.
س) نظر شما در مورد کمک‌های ایران به ارتش عراق در مقابله با داعش چیست؟
ج) نمی‌توان نقش مهم جمهوری اسلامی ایران در پرونده مبارزه با تروریسم در منطقه و خصوصا در سوریه و عراق را منکر شد. امروز جمهوری اسلامی ایران به سوری‌ها و عراقی‌ها در جنگ خود با تروریسم فراقاره‌ای کمک نظامی و مستشاری ارائه می‌دهد و این حمایت‌ها تا حد زیادی باعث کنترل حرکت تروریسم و گسترش آن در منطقه شده است. امروز همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و دولت سوریه و عراقی‌ها برای پاکسازی مناطق آلوده به تروریسم در جریان است و این خود یک دستاورد برای جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود.
س) مقامات کردستان عراق اعلام کرده‌اند که پس از داعش، کردستان عراق باید جدا شود. به نظر شما در شرایط کنونی صحبت از تجزیه عراق چه معنایی دارد؟
ج) کردها تاکنون به شکلی توانسته‌اند شمال عراق را جدا کنند و دولتی در «داخل دولت» به وجود آورند و دارای پرچم و سرود ملی و نهادهای حزبی و قانون اساسی باشند. در این اقلیم مستقل، اسرائیلی‌ها فعالیت و رفت و آمد دارند و شبکه‌های جاسوسی و شنود علیه ایران و شمال و شرق سوریه راه‌اندازی می‌کنند و از طریق تشکیلات کردها به ریاست ملا مسعود بارزانی در اقتصاد عراق نفوذ می‌کنند. این شیوه تجزیه‌گرانه به نفع طرح‌های صهیوآمریکایی است و برخی قدرتهای منطقه‌ای متحد این طرحها از آن حمایت می‌کنند  تا نقشه منطقه را دوباره بازسازی کنند به گونه‌ای که در خدمت برنامه‌های صهیونیستی و کیان صهیونیستها و نقشه‌های آمریکا در منطقه باشد.
س) شما در یکی از مطالبی که منتشر شده است اعلام کردید که آمریکا به دنبال تجزیه عربستان است. این مسئله تا چه میزان واقعیت دارد؟
ج) در ابتدای سال گذشته (2015) روزنامه انگلیسی گاردین گزارش مفصلی از ارزیابی خود درباره آینده منطقه و به ویژه آینده کشور عربستان منتشر کرد. در این گزارش آمده است: تمام نقشه‌پردازان انگلوسکسونها در خصوص عربستان اتفاق نظر دارند که این کشور نباید یکپارچه باقی بماند. این گزارش می‌افزاید که ایده دمکراتیزه‌کردن خاورمیانه برای استراژیست‌های آمریکایی مسجل شده و دولت اوباما تلاش می‌کند خود را از سعودی‌ها دور نگهدارد و زمان بازی خود را بر ضد خاندان آل سعود ایفا خواهد کرد. این روزنامه می‌افزاید: عربستان امیدوار است که دولت سوریه سقوط کند، چون سقوط آن یعنی شکست ایران، در آن صورت عربستان به یک قدرت منطقه‌ای بزرگ تبدیل خواهد شد اما این هدف دور از دسترس است. به نوشته این روزنامه، شیوه‌ای را که مقامات عربستانی در پیش گرفته‌اند ممکن است شوکهای فاجعه‌آمیزی در پی داشته باشد و بروز هرج و مرج ناشی از اقدامات سرکوبگرانه مقامات دولتی و شیوع فساد و بازداشتهای دسته‌جمعی، دولت عربستان را با سقوط مواجه خواهد کرد.
س) جزئیات تجزیه عربستان به چه صورت است و قرار است چگونه تجزیه این کشور شروع شود؟
ج) تحولات و تغییرات جدیدی که اکنون در عربستان در جریان است و ماجراجویی‌ها و شرط‌بندی‌ها رژیم سعودی در منطقه عربی و کل منطقه، همگی یادآور طرحی است که «ماکس سینگر» موسس انستیتو «هدسون» از چند سال پیش به مسئولان وزارت دفاع آمریکا در خصوص تقسیم عربستان ارائه داد. براساس این طرح، جمهوری اسلامی در شرق این کشور که شامل میادین نفتی است ایجاد می‌شود و در بقیه مناطق، حکومت پادشاهی باقی می‌ماند و شاهزادگان جوان متکی به حمایتهای آمریکا، در رأس آن قرار می‌گیرند مشروط بر اینکه این حکومت پادشاهی پس از قطع ناگهانی حمایت‌ها از آن، در معرض سقوط قرار گیرد. روشن است که اجرای فصلهای این نقشه اندک‌اندک در عربستان شروع شده است.