تهیه و تنظیم: کامران پورعباس
وزیر امور خارجه، سفیران و مسئولان نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور در آبان­ 1394 با امام خامنه‌­ای دیدار کردند.
رهبر انقلاب در این دیدار مطالب بسیار مهمی را فرمودند که می­‌توان از آن با عنوان دیپلماسی مقاومت و اقتدار تعبیر نمود چرا که عمل به آن­چه معظم‌­له در این دیدار فرمودند رمز موفقیت در عرصه مقاومت در برابر دشمنان و مستکبران و پشتوانه اقتدار جمهوری اسلامی ایران است.
اصرار و تأکید بر پایبندی به اسلام و انقلاب اسلامی و قانون اساسی، روح و مضمون اصلی رهنمودهای رهبری در این دیدار را تشکیل می‌دهد.      
نشریه‌ خط حزب‌الله این دیدار را چنین روایت می­‌کند:
« ... رهبر انقلاب اما در بخش اصلی سخنان خود تأکید می‌کنند که امروز می‌خواهند یک مقدمه درباره‌ سیاست خارجی نظام اسلامی بگویند و بعد اصول سیاست خارجی کشور را یک‌بار دیگر بر مبنای قانون اساسی تشریح کنند و در قسمت بعدی برخی الزامات ناشی از این اصول را برشمرند. شاید عصاره‌ بخش مقدمه را بتوان در این جملات خلاصه کرد: «سیاست خارجی، متخذ از اسلام و منبعث از اهداف و آرمان‌های انقلاب است و مسئولان وزارت خارجه و سفرا و کارداران در حقیقت نمایندگان، سربازان و خدمتگزاران این اصول و آرمان‌ها هستند. سیاست خارجی با رفت‌وآمد دولت‌ها با سلایق سیاسی گوناگون، تغییر نمی‌کند؛ دولت‌ها فقط در تاکتیک‌ها و ابتکارات اجراییِ راهبردهای سیاست خارجی تأثیرگذار و دخیلند.»
آقا برای تبیین این موضوع به مصاحبه‌ چند سال پیش یکی از سفرای کشورمان در منطقه و عدم توانایی پاسخگویی وی در مقابل انتقاد یک رسانه از عملکرد شورای نگهبان اشاره و ضمن تقبیح این موضوع می‌گویند: «یک دیپلمات کارکشته در پاسخ به چنین سؤال‌هایی می‌گوید مسائل داخلی کشور ما به شما ربطی ندارد.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پس از بسط و تشریح این حقیقت، مقدمه را به پایان می‌برند و به سراغ اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی می‌روند. ابتدا تبلیغات دشمن درباره‌ تغییر و تحول در اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را محکم تکذیب می‌کنند و این تفکر را خوش‌خیالانه عنوان می‌کنند: «این تحلیل خوش‌خیالانه‌ غربی‌ها، در حقیقت ناشی از فشار این واقعیت است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی، لااقل در سطح منطقه همچون سدّی مستحکم و صخره‌ای استوار، مانع از یکه‌تازی‌های قدرت‌های سلطه‌گر به‌ویژه آمریکا شده است و آنها، همیشه در آرزوی تغییر این سیاست‌ها هستند.» به همین اکتفا نمی‌کنند و در همین‌جا کنایه‌ای هم به بزک‌کنندگان و سهل‌اندیشان می‌زنند: «برخلاف نظر برخی افراد، آمریکا بخش عمده‌ مشکلات منطقه است نه بخشی از راه‌حل مشکلات.»
به نظر می‌رسد فرمانده این‌بار می‌خواهند یک‌بار دیگر اصول و مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی را برای رزمندگان و جنگ‌آوران این عرصه مرور کنند. ایشان معتقدند اگر این اصول خوب فهمیده شود آن وقت این سیاست خارجی کاملاً هم انقلابی است. گویی نیازی ویژه در این زمینه دیده‌اند. این‌بار همه‌ دیپلمات‌ها را دعوت می‌کنند به توجه به «منشور اصلی انقلاب» و می‌گویند: «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ساخته‌ این و آن نیست بلکه مبتنی بر اصول مستحکم قانون اساسی است.» و بر همین مبنا نیز اصول را از روی متن برای حضار قرائت می‌کنند...
«تنظیم سیاست خارجی کشور بر اساس معیارهای اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه‌ مسلمانان و حمایت بی‌دریغ از مستضعفان جهان» و روی کلماتی مثل «همه» و «جهان» تأکید می‌کنند و برای نمونه از ماجرای حمایت جمهوری اسلامی از بابی ساندز، آزادیخواه ایرلندی نام می‌برند.
«طرد کامل استعمار و جلوگیری از نفوذ اجانب» را در قانون اساسی یادآوری می‌کنند و می‌گویند: «این نفوذی که بنده دائماً تکرار می‌کنم منبع و مرجعش اینجاست».  بند به بند و اصل به اصل جلو می‌روند و در انتها آدرس همه‌ اصول را هم به حضار یادآور می‌شوند: «هم در اصل سوم و هم در بخش‌های انتهایی و مربوط به فصل مخصوص به سیاست خارجی قانون اساسی».
بندها را که شمردند و روخوانی قانون اساسی که به پایان می‌رسد می‌گویند: «اینها راهبرد است، همه منبعث از اسلام؛ هیچ کدام من‌درآوردی نیست. جمهوری اسلامی هستیم دیگر؟! جمهوری اسلامی معنی اگر بخواهد داشته باشد باید در آن به اسلام عمل شود.»
نوبت به الزامات این اصول می‌رسد: «تاکتیک‌ها باید مسیر شما برای رسیدن به اهداف راهبردی را قدم به قدم بسازد.» رهبر انقلاب هشدار می‌دهند که گاهی به بهانه‌ تاکتیک، اصول نقض نشود. سپس به سراغ کشورهای منطقه می‌روند و سیاست‌ها و راهبردهای جمهوری اسلامی در مورد آنها را همراه با جزئیات عنوان می‌کنند. از فلسطین و سوریه تا یمن و از عراق تا بحرین. راهبرد کلان هم البته مشخص است: «پرهیز از دخالت خارجی»، «ایجاد آرامش و مراجعه به آرای عمومی». اینجا سخنان رهبر انقلاب به اوج خود می‌رسد و دیپلمات‌ها، شنونده‌ یک پیش‌بینی تاریخی دیگر از رهبر حکیمشان هستند: «پایه‌های محکم سیاست خارجی ما اینهاست. اگر بر این پایه‌ها پافشاری کنیم و راهکارهای هوشمندانه انتخاب کنیم، آثار شگفت‌انگیزی به همراه می‌آورد و احتمال اینکه بتوانیم بخش قابل توجه یا همه‌ جهان اسلام را نجات بدهیم وجود دارد.» رهبر انقلاب، همان کسی که در گذشته جمله‌ معروف «من دیپلمات نیستم من انقلابی‌ام» را فرموده‌اند، حالا پس از این بازخوانی و تشریح جزء به جزء عبارات قانون اساسی می‌گویند: «این سیاست خارجی یعنی سیاست خارجی انقلابی».(1)
پی‌­نوشت:
1- جلسه روخوانی قانون اساسی/ روایتی از دیدار «رزمندگان» دیپلماسی با رهبر انقلاب، پایگاه اطلاع­‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه­‌ای، بخش دیگران، 1394/8/16.