نشسته بر موج خون از صنعا تا منا(یادداشت روز)
قلم قاصر از شرح و بیان زوایای فاجعه منا است؛ تصاویر، فیلمها و اخبار منتشر شده از این فاجعه، اشک را بر چشمان هر بیننده دلپاکی جاری کرد و بغض را در گلوی همگان نشاند. این رخداد خونين، چند روز پس از اتفاق اسفناک سقوط جرثقيل در مسجدالحرام و كشته و زخمي شدن صدها تن از زائران خانه خدا بود.
عده‌اي از سرتاسر جهان دور هم جمع شده تا يكي از خالصانه‌ترين اعمال توحيدي و عظیم‌ترین مناسک سیاسی عبادی را بجاي آورند که در اثناي عبادت الهي به خاك و خون كشيده می‌شوند. خانواده‌هايي كه عزيزانشان برای حضور در اجتماع عظیم حج از آنان خداحافظي كرده بودند چگونه حالا كه بايد منتظر بازگشت حاجي‌هاي خود باشند مي‌توانند خبر رحلت جانسوز آنها را بشنوند؟ لحظه مواجهه خانواده‌ها با جسم بي‌جان حاجي‌هايشان چگونه خواهد بود؟ اجساد قربانیان این حادثه هولناک که برخی از شدت جراحات ناشناخته هم هستند چگونه قرار است تحویل خانواده‌هایشان شوند؟ و اساساً این فاجعه چرا و چگونه اتفاق افتاد؟ و چندين و چند پرسش ديگر كه پاسخ آنها دل هر آزاده‌اي را به درد می‌آورد.
بايد از سعودي‌ها پرسيد كه مگر شما غير از برگزاري حج که در طول سال انجام مي‌دهيد و همين يك مورد را هم نمي‌توانيد به درستي به پايان برسانيد کار دیگری هم دارید؟
البته، نانوشته پيداست كه رژيم سفاك سعودي، در آدم‌كشي يد طولايي دارد: از تشكيل و حمايت همه‌جانبه از گروهك تروريستي القاعده گرفته، تا ساخت و بسط تروریست‌های وحشی داعش و آدم‌كشي در سوريه، بحرين و يمن و همپيماني با رژيم كودك‌كش صهيونيستي در قتل‌عام مردم مظلوم فلسطين و ... . بي‌ترديد پرداختن به جنايات خاندان سعودي از زمان حياتش تاكنون، مثنوي هفتاد من كاغذي خواهد شد كه مجال و مقال‌هاي ديگري را مي‌طلبد. اما فاجعه منا و پيش از آن حادثه مسجدالحرام، از زواياي مختلفي قابل پرداختن است.
1- آمار قربانیان و مصدومان منا به بیش از 2 هزار نفر رسیده است؛ از بدو برگزاری حج در صدر اسلام تا کنون، این تعداد تلفات، یکی از خونین‌ترین حج‌ها را رقم زده است. آتش‌سوزی گسترده منا در سال 1354 و جمعه خونین سال 1366، که طی آن صدها تن از حجاج ایرانی به شهادت رسیدند، تنها بخشی از خونریزی‌های سعودی‌ها در موسم حج است. اطلاعات و تحقیقات متقن نشان داده است که بسیاری از حوادث پیشین در ایام حج هم تعمدی، از قبل برنامه‌ریزی شده و هدفدار بوده است. حادثه منا هم از این قاعده مستثنی نیست.
2- پیش از به قدرت رسیدن سلمان، پادشاه کنونی عربستان، تحلیلگران بر این عقیده بودند که جنگ قدرت بین شاهزاده‌های سعودی مانع از ثبات حکومت در عربستان خواهد شد. صحت این تحلیل بلافاصله پس از به قدرت رسیدن سلمان ثابت شد چرا که دربار آل‌سعود پس از بر مسند نشستن سلمان، دست به عزل و نصب‌های گسترده‌ای زد که جالب‌ترین آن عزل مقرن عبدالعزیز از سمت ولیعهدی بود.
با بالا گرفتن جنگ قدرت در خاندان سعودی، مقرن از ولیعهدی عزل شد. در نامه برکناری مقرن که با امضای سلمان، پادشاه مبتلا به آلزایمر عربستان، منتشر شد، دلیل این عزل، درخواست خود وی ذکر شده بود، موضوعی که بعدها توسط مقرن تکذیب شد.
پس از عزل مقرن، محمد بن نایف ولیعهد عربستان شد. نایف هم‌اکنون علاوه بر ولیعهدی خاندان سعودی، وزیر کشور سعودی بوده و مدیریت حج هم بر عهده وی است. روابط پیچیده خاندان سلطنتی سعودی، سبب شده محمد بن سلمان، فرزند پادشاه عربستان، جانشین ولیعهد گردد؛ اوج قدرت‌طلبی آل سعود همین جا قابل مشاهده است: درگیری آشکار و فاش‌شده ولیعهد با جانشین ولیعهد.
محمد بن سلمان، علاوه بر جانشینی ولیعهد، وزیر دفاع سعودی‌ها هم هست. جنگ قدرت و مخالفت محمد بن سلمان با محمد بن نایف از حمله سعودی‌ها به یمن گرفته تا حادثه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام و قتل‌عام مسلمانان در منا قابل ردگیری است؛ پرداختن به وجوه و علت‌های درگیری سعودی‌ها با یکدیگر، موضوع این نوشتار نیست، اما آنچه که به این یادداشت مرتبط می‌شود، برافروختن آتشی است که جنگ قدرت در دربار آل‌سعود باعث آن شده و قتل‌عام مسلمین یکی از نتایج آن است.
3- محمد بن سلمان دائماً در تلاش است که نایف را از ولیعهدی کنار گذاشته تا خودش بتواند پس از پدرش، ملک سلمان پادشاه عربستان شود. بن سلمان نشان داده است که در راه رسیدن به قدرت، از اعمال هیچ خیانتی دریغ نمی‌ورزد. بلافاصله پس از سقوط جرثقیل در مسجدالحرام، رسانه‌های عربستانی، این حادثه را به نایف و بی‌کفایتی وی نسبت دادند. ماجرا از این قرار بود که سقوط جرثقیل و کشته و زخمی شدن صدها نفر از مسلمانان، نه به دلیل طوفان، بلکه به خاطر ثابت کردن بی‌کفایتی نایف در پروژه‌های توسعه‌ای مکه بود. در خبرها هم گفته و نوشته شد که پس از سقوط جرثقیل، شرکت‌های قبلی از توسعه و ساخت و ساز در مکه کنار گذاشته شده، و شرکت «نمسا» که متعلق به محمد بن سلمان است جایگزین آنان شده است. به بیانی دیگر، دعوای بن سلمان با بن نایف بر سر ساخت و ساز در مکه و چپاول سود هنگفت ناشی از آن، کشته و زخمی شدن صدها مسلمان را در پی داشت. اما همه این خیانت‌ها کافی نبود و گویی قدرت‌طلبان سعودی باید جنایتی دیگر را هم رقم می‌زدند.
4- مطابق اخبار منتشر شده، فاجعه خونین منا هم نتیجه تلاش (بخوانید خیانت و مسلمان‌کشی) خاندان سعودی بوده است. فیلمها و تصاویر منتشر شده از منا حاکی از آن است که محمد بن سلمان هنگام رمی جمرات حجاج با چند صد نفر نیروی امنیتی و محافظ وارد منا شده است. ورود بن سلمان با چنین خدم و حشمی باعث شده که مسیر اصلی حجاج برای عبور او و تیم اسکورتش بسته شده و خیل عظیم مردم در حال حرکت تحت فشار دهشتناکی قرار گیرند و آن حادثه خونین رقم بخورد؛ یعنی بن سلمان برای اثبات بی‌کفایتی بن نایف و کنار زدن وی از عرصه قدرت در عربستان، پس از سقوط تعمدی جرثقیل، فاجعه منا را هم رقم زده و باعث کشته و زخمی شدن هزاران نفر از مسلمانان شده است.
آنچه که خیانت‌های تعمدی سعودی‌ها را در حج امسال عیان‌تر می‌کند، جنگ رسانه‌ای درگرفته در رسانه‌های عرب‌زبان و اخبار منتشره از تریبون‌های غربی تغذیه شده توسط آل‌سعود است، اخباری که سعی وافری در تطهیر پادشاه عربستان از این فاجعه دارند. علاوه بر این، تاکنون سابقه نداشته است که وزیر دفاع سعودی (بن سلمان) با ماشین و به همراه هیئتی چند صد نفره، برخلاف جهت حرکت جمعیت میلیونی حجاج وارد سرزمین منا شود و ... . خالی از ذکر نباید گذاشت که منا، یازده ماه از سال عملاً خالی از هرگونه زائری است و خاندان سعودی می‌توانسته‌اند در این مدت هرگونه عملیات عمرانی‌ای را در آنجا تدارک ببینند تا با ورود خیل عظیم مسلمین برای انجام عمل رمی جمره، فجایعی این‌چنینی رقم نخورد و یا اینکه لااقل با ایجاد توسعه سرزمین منا، حوادث احتمالی را به حداقل ممکن برسانند و ... .
5- دست داشتن مستقیم و غیرمستقیم رژیم سفاک سعودی در مسلمان‌کشی، بر همگان واضح است که جنایات هولناک در یمن، راه‌اندازی تروریست‌های داعش و... از جمله آنهاست. پرپیداست که لفظ «خادم‌الحرمین» برای سران سعودی نتوانسته و نمی‌تواند چهره کریه داخلی و خارجی این رژیم را تطهیر کند، چه بهتر است که با تکرار خیانت‌های سعودی‌ها به آنان «خائن‌الحرمین» گفته شود. لقبی که حضرت امام(ره) بر آن تأکید ورزیده‌اند.
از طرفی دیگر، مکه و مدینه، متعلق به آحاد مسلمین در سرتاسر عالم است و منطقاً و عرفاً نمی‌تواند و نباید در انحصار خاندانی چند نفره باشد که دائماً در حال خیانت‌ورزی و آدم‌کشی است. سازمان کنفرانس اسلامی، به عنوان یکی از نهادهای بین‌المللی می‌تواند با در دست گرفتن مدیریت حج، از تکرار چنین فجایعی جلوگیری کند؛ خاصه این که بی‌کفایتی و بی‌لیاقتی خاندان سعودی در این رابطه به کرات ثابت شده است.
در روابط بین کشورها در عرصه بین‌المللی، فوت حتی یکی از اتباع در خاک کشوری دیگر می‌تواند به یک تنش گسترده تبدیل شود و روابط کشورها را تا مدت‌ها به نازل‌ترین حد ممکن می‌رساند. بنابراین، بعد از کشته شدن و زخمی شدن هزاران نفر در حج امسال، رواست که کشورهای مسلمان دنیا تا پیش از خروج مدیریت حج از دست خاندان سعودی، تجدید نظری اساسی در روابط خود با عربستان داشته باشند، موضوعی که البته در حال فراگیر شدن نیز هست.
6- پس از وقوع فاجعه خونین منا، مفتی‌ها و سایر درباری‌های سعودی برای تطهیر آل سعود، این واقعه را به قضا و قدر الهی و بی‌نظمی حجاج و ... نسبت داده‌اند که این اظهارات سخیف و احمقانه نباید مانع از بررسی دقیق فاجعه شود.آنچه که در این بین از مسئولان دولتی انتظار می‌رود پیگیری جدی و قاطع این فاجعه در عرصه داخلی و بین‌المللی است. رئیس محترم جمهور که این هفته قرار است در سازمان ملل سخنرانی کنند، بی‌شک بایستی از این تریبون جنایت‌ها و خیانت‌های سعودی‌ها را به سمع جهانیان رسانیده و محکومیت و مجازات آل‌سعود را هم پیگیری نمایند. نیازی به توضیح اضافی نیست که این قبیل اقدامات سعودی‌ها مطابق کنوانسیون‌های بین‌المللی، مصداق صریح کشتار مردم بی‌دفاع و مستوجب سخت‌ترین مجازات‌ها برای خاندان سعودی است.
همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت خود، ضمن اعلام سه روز عزای عمومی، فرمودند «دولت سعودی موظف است مسئولیت سنگین خود را در این حادثه تلخ پذیرفته و به لوازم آن به قاعده حق و انصاف عمل کند. مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته که عامل این فاجعه بوده نباید از نظر دور بماند»، انتظار بدیهی از مسئولان سه قوه کشورمان این است که تا به سرانجام رساندن لوازم این فاجعه، که از جمله آن مجازات جنایتکاران آل‌سعود است، از تلاش و پیگیری دست نکشند، علی‌الخصوص که احتمال عمدی بودن چنین فجایعی بیش از پیش تقویت شده است.
اکنون که هزاران تن از مسلمین و چند صد تن از حجاج ایرانی در حج امسال کشته و مجروح شده‌اند، باید از بادیه‌نشینان وحشی پرسید که حجاج خانه امن الهی به کدامین گناه کشته شدند؟ بأی ذنب قتلت؟
محمدصادق فقفوری