آیین نخل گردانی جلوه ارادت مردم خمین به سالار شهیدان
ایران به واسطه برخورداری از آداب و رسوم و آیینهای ملی و منطقهای همواره مورد توجه بوده و در این میان سنت مذهبی و کهن نخل گردانی خمین، روح عاشقی و شیفتگی ارادتمندان امام حسین(ع) را به تصویر میکشد.
آیینهای عزاداری به فراخور فرهنگ و شیوههای مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است و از گذشتههای دور تاکنون، آیین با اصالت «نخلگردانی» همزمان با ظهر عاشورا اجرا میشود.
مردم خمین از دیرباز همچون گذشتگان خود در سالروز شهادت امام حسین(ع) با برگزاری مراسم نخلگردانی در این روز نسبت به سالار شهیدان ابراز ارادت و عزاداری میکنند و یاد آن شهدای راستین را جاودانه نگه میدارند.
مقدمات برگزاری مراسم نخلگردانی از اولین روز ماه محرم با نخلبندی در امامزاده «ابوطالب» خمین آغاز و حاجتمندان از مناطق مختلف استان مرکزی و شهرهای همجوار به امامزاده میآیند و نخل را با پارچههای سیاه و سبز آذینبندی میکنند.
در صبح عاشورا نخل از امامزاده شاهزاده ابوطالب به سمت چاله نخل با حضور مردم عزادار و هیئتهای سینهزنی حرکت داده میشود و بعد از عزاداری دوباره به محل اولیه بازگردانده میشود.
در شام غریبان نیز مردم خمین شمع به دست به امامزاده ابوطالب میروند و تا صبح در کنار نخل به سینهزنی و عزاداری میپردازند.
نخل به معنی درخت خرماست، اما در مراسم عزاداری اصطلاح نخل به تابوتوارهای میگویند که آن را بر دوش میکشند.
مراسم نخلبندی را بانیان نخل که اسامی برخی از آنها بر چوب زیرین نخل کوبیده شده است، انجام میدهند.
در واقع «نخل» نمادی از عزاداری شهادت سالار شهیدان امام حسین(ع) است که ارادتمندان آن امام عزیز با حمل آن عزاداری میکنند.
عصر سومین روز از دهه محرم به نخل پارچه نو پوشانده میشود و روز چهارم از این دهه آن را طنابپیچ میکنند تا نخل استحکام بیشتری یابد.
شب هفتم دهه اول محرم طره که همان پارچههای سبز است به قسمت پایین نخل بسته میشود و شب هشتم نیز کتیبههای سوزنی که اسامی اهل بیت(ع) و یاران باوفای سیدالشهدا(ع) داخل آن حک شده است بر روی نخل نصب میشود.
شب تاسوعا چادر مخصوص نخل کشیده میشود و شب عاشورا همه تجهیزات آن بسته خواهد شد.
وزن نخل حدود دو تن است که سالانه برای تجهیز و نگهداری آن، بیش از 30 میلیون ریال از مشارکتها و نذورات مردم هزینه میشود.
مردم زادگاه امامخمینی با عبور از زیر این نخل، از امام حسین(ع) حاجت میطلبد و برای سلامتی خودو بستگانشان دعا میکنند.
آیین نخلگردانی شهرستان خمین به همراه پنج آیین عاشورایی از استان مرکزی در ششمین اجلاس سراسری شورای عالی سیاستگذاری ثبت کشور (آذرماه سال 91) در فهرست میراث معنوی، ثبت ملی شد.