kayhan.ir

کد خبر: ۲۰۱۳۴۶
تاریخ انتشار : ۲۹ مهر ۱۳۹۹ - ۲۰:۲۰
سازمان برنامه و بودجه:

بیشترین نفع اجرای برجام به خانوارهای ثروتمند رسید

سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد‌ بیشترین اثر منفی اعمال تحریم‌های بین‌المللی بر دهک‌های پایین درآمدی به‌خصوص روستایی و بیشترین نفع از اجرای برجام نصیب خانوارهای پردرآمد ‌شهری و روستایی شده است.

بر اساس بررسی‌های دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه کشور، شدت نابرابری (ضریب جینی) رفاه مادی خانوار از سال ۱۳۹۰ شاهد افزایش ملایمی بوده در حالیکه ضریب جینی براساس مخارج تقریبا ثابت تغییرات از نظر آماری غیر معنادار و افزایش نابرابری درآمدی در طول زمان شدید بوده است.
از سوی دیگر، در اثر اعمال تحریم‌های ابتدای دهه تمام دهک‌های درآمدی با کاهش رفاه مادی بین ۱۰ الی ۲۰ درصدی مواجه شده است و به نظر می‌رسد با انجام تفاهم اولیه سال ۱۳۹۲ و آغاز فرایند مذاکرات برجام و تسهیل در برخی مبادلات بین‌المللی، خانوارهای دهک‌های مختلف از لحاظ درآمدی منتفع شدند، اما بهبود در مصرف و رفاه مادی از ابتدای سال ۱۳۹۵ و با حذف تحریم‌ها و رفع نااطمینانی تحریم، به‌وقوع پیوست. این مطالعه نشان می‌دهد طی دو سال پس از رفع تحریم‌ها، رفاه مادی خانوارهای شهری بین ۵ الی ۱۰ درصد بهبود یافته است.
بیشترین اثر منفی اعمال تحریم‌های بین‌المللی بر دهک‌های پایین درآمدی به‌خصوص روستایی؛ و بیشترین نفع از اجرای برجام نصیب خانوارهای پردرآمد ‌شهری و روستایی شده است.
مشابه سایر مطالعات، بیشترین کاهش در سهم و مقدار اجزای مصرف خانوار در بخش خوراکی، طی یک دهه گذشته مشاهده می‌شود و این در حالی است که از سال ۱۳۹۵ و با اجرای طرح تحول سلامت مخارج خانوار در بخش سلامت به‌خصوص در مناطق روستایی افزایش شدید داشته است.
در این گزارش آمده است: پرداخت‌های انتقالی اعم از یارانه نقدی و کمک حق بیمه رایگان به قیمت ثابت از سال ۱۳۹۰ به‌صورت مستمر و به سرعت کاهش داشته است؛ به نحوی ‌که در سال ۱۳۹۷ به یک سوم مقدار سال ۱۳۹۰ رسیده است.
درآمد سرانه نیز به قیمت ثابت در همین دوره حدود ۱۱ درصد کاهش داشته است، به نحوی‌ که تنها از سال ۹۶ تا سال ۹۷ نزدیک به ۱۵ درصد کاهش داشته است.
درآمدهای انتقالی نزدیک به ۲۶ درصد از کل درآمدهای خانوارهای دهک اول و کمتر از ۴ درصد از درآمد خانوارهای دهک دهم را پوشش می‌دهند. حقوق و درآمدهای متفرقه معمولاً معاف از مالیات به ترتیب ۳۵ و ۴۱ درصد از درآمدهای خانوارهای پردرآمد را تامین می‌نماید.
همچنین به‌دلیل همزمانی رفع تحریم‌ها و رشد اقتصادی در خلال سال‌های ۹۵-۹۶ و کاهش نابرابری مصرفی و همزمان رشد چشمگیر در رفاه خانوار در این دو سال؛ به نظر می‌رسد ایجاد اشتغال و  رشد اقتصادی اثر غالب در رفع نابرابری، کاهش فقر و افزایش رفاه داشته است.