نعمت‌ها و نقمت‌های انسان به نوع تفکرات و عملکرد‌های او برمی‌گردد(در پرتو وحی)
«اما انسان هنگامی که پروردگارش او را برای آزمایش، اکرام می‌کند و نعمت می‌بخشد (مغرور می‌شود و) می‌گوید: پروردگارم مرا گرامی داشته است!»
«و اما هنگامی که برای امتحان، روزیش را بر او تنگ می‌گیرد (مایوس می‌شود و) می‌گوید: پروردگارم مرا خوار کرده است!»
«چنان نیست (که شما می‌پندارید) شما یتیمان را گرامی نمی‌دارید»
«و یکدیگر را بر اطعام مستمندان تشویق نمی‌کنید»
«و میراث (مال و ثروت) را (از راه مشروع و نامشروع) جمع کرده و می‌خورید»
«و مال و ثروت را بسیار دوست دارید (و به‌خاطر آن گناهان زیادی مرتکب می‌شوید)»
الفجر - آیات 15 تا 20