رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران تشریح کرد
آیا «کرونا» ویروسی دستکاری شده است؟
رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران، گفت: گرچه بسیاری از مردم و سیاستمداران در کشورهای مختلف به دستکاری بودن ویروس کرونا باور دارند اما این موضوع تاکنون از نظر علمی تایید نشده است.
سیدمحمد جزایری در گفتوگو با ایرنا در مورد اینکه آیا ویروس کرونا حاصل دستکاری ژنتیکی است، اظهار داشت: تئوری دستکاری ژنتیکی در مورد این ویروس در دنیا وجود دارد و بسیاری از مردم و حتی سیاستمداران در کشورهای مختلف دنیا به این مسئله باور دارند اما تاکنون از نظر علمی تایید نشده و برخی دانشمندان بزرگ دنیا نیز تئوری دستکاری ژنتیکی این ویروس را رد کردهاند.
جزایری افزود: ماه گذشته هم جلسهای در این مورد با حضور برخی مسئولان اجرایی و اساتید ویروس شناس کشور برگزار شد. در این جلسات به این نتیجه رسیدیم که امکان دستکاری ژنتیکی ویروس بالقوه وجود دارد اما اثبات دستکاری کار بسیار سختی است. حتی اگر ویروس کرونا بر اثر دستکاری ژنتیکی باشد، اثبات علمی آن به راحتی امکانپذیر نیست.
وی با طرح این سؤال که آیا میتوان با دستکاری ژنتیکی ویروس از آن بهعنوان سلاح بیولوژیک استفاده کرد، گفت: این موضوع مسلم است و از بسیاری ویروسها میتوان در این جهت استفاده کرد.
رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران با اشاره به اینکه ویروسها استعداد تغییرات ژنتیکی را دارند، ادامه داد: ویروس کرونا از نوع ویروسهای RNAدار هستند و این نوع ویروس دارای ویژگیهایی است که جهش خیلی زیاد از جمله ویژگیهای آن است.
تغییر ژنتیکی ویروس برای شناخته نشدن
جزایری افزود: گاهی اوقات ویروس برای شناخته نشدن توسط سیستم ایمنی بدن، تغییر ژنتیکی میدهند. با این عمل، بهرغم حضور ویروس در بدن فرد، سیستم ایمنی بدن آن را نمیشناسد یا اینکه بهصورت خطر بالفعل آن را جدی نمیگیرد. به این پدیده «فرار از ایمنی» میگویند. نوع دیگر این فرار، تغییر ژنتیکی برخی ویروسها مانند آنفلوآنزا است که از فشار ناشی از واکسن مبادرت به تغییرات جهشی کرده و بهرغم دریافت واکسن، بیماری رخ میدهد. به این پدیده «فرار از واکسن» اطلاق میشود.
وی گفت: در دو سال اخیر بین ۱۵ تا ۳۵ درصد مبتلایان آنفلوآنزا در دنیا قبلاً واکسن دریافت کرده بودهاند اما ویروس تغییر ژنتیکی داده و آنتیبادی واکسن نتوانسته ویروس جدید را شناسایی کند. در واقع مقاومت دارویی و کماثر شدن واکسن در نتیجه جهشهای ویروسی رخ میدهد.
کرونا دشمن «انترفرون» است
رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران با اشاره به اینکه در بدن مواد شیمیایی به نام انترفرونها وجود دارند که بهعنوان یکی از بازوهای سیستم ایمنی ذاتی بدن بوده و علیه ویروس کرونا وارد عمل میشوند، اظهار داشت: این ماده شیمیایی ویروس را شناسایی و از بین میبرد. کرونا از معدود ویروسهایی است که دشمن انترفرون بوده و این ویروس تعدادی پروتئین دارد که ضد انترفرون است. وقتی انترفرون تخریب میشود و نمیتواند کار خود را خوب انجام دهد، ویروس کرونا شروع به تکثیر در بدن میکند.
جزایری با اشاره به اینکه سیستم ایمنی بدن شامل دو نوع ذاتی و اکتسابی است، گفت: وقتی یک عامل وارد بدن میشود، نوع ذاتی سیستم ایمنی بدن در ابتدا بهصورت عمومی کارهایی علیه این مهاجم انجام میدهد.
وی با اشاره به اینکه سیستم ایمنی بدن بهصورت جامع علیه ویروسها عمل میکند، افزود: پس از گذشت چند روز نوع اکتسابی سیستم ایمنی بدن وارد میدان شده و بهصورت حرفهایتر وارد عمل میشود.
رئیس شبکه بیماری ویروسی ایران با اشاره به اینکه هر دو نوع سیستم ایمنی بدن مهم هستند، گفت: تجربه نشان داده هر کدام از این بازوهای ایمنی بدن به دلایلی مانند اختلال ژنتیکی، استعمال دخانیات یا مصرف الکل، اگر ضعیف عمل کنند فرد دچار بیماری میشود.
دوره کمون کرونا تا ۱۴ روز است
جزایری با اشاره به اینکه دوره کمون این بیماری قدری طولانی است، اظهار داشت: دوره کمون در آنفلوآنزا یک تا چهار روز است، بقیه عفونتهای تنفسی هم تقریبا در همین حد است اما در مورد کرونا ممکن است ۱۱ تا ۱۴ روز طول بکشد. افراد مبتلا در این دوره میتوانند ناقل بیماری باشند و در صورت تماس با دیگران، بیماری سریع منتشر میشود.
وی ادامه داد: ویروسها برای ورود به بدن انسان نیاز به واسط یا گیرنده دارند. سلولها غشاهای کاملاً بسته دارند و راه ورود به آنها بسیار پیچیده است و ویروس با انتخاب گیرنده مناسب، وارد سلول میشود. ویروس کرونا گیرندهای به نام ACE۲ دارد. این گیرندهها در سلولهای پوشش ریه وجود دارند.
مردان بیشتر از زنان و کودکان
در معرض ابتلا هستند
به گفته رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران، یکی از عللی که کودکان و زنان کمتر به این بیماری مبتلا میشوند، بیان پایین ژن گیرنده ویروس در این دو گروه است و برای همین در مردان که بیان این ژن بالاتر است، تعداد مبتلایان بیشتر است.
جزایری با اشاره به اینکه برخی ویروسها مانند ایدز گیرندههای متنوعی دارند، گفت: ویروس ایدز به همین دلیل به سرعت گسترش پیدا میکند. وقتی ویروس ایدز وارد بدن میشود، قابلیت ایجاد عفونت در بسیاری از سلولهای بدن را دارد.
برخی ویروسها مانند هپاتیت فقط یک عضو مانند کبد را درگیر میکند، اما ویروس کرونا به دستگاههای ریه و گوارش آسیب میزند.
بهبود خود به خود 80 درصد کروناییها
وی ادامه داد: ۸۰ درصد مبتلایان بهدلیل وجود سیستم ایمنی قوی، مداوا میشوند به عبارتی ۸۰ درصد افراد مبتلا به کرونا خود به خود، بهبودی پیدا میکنند. ۲۰ درصد دیگر دچار شدت بیماری از جمله نارسایی حاد تنفسی میشوند و حدود 2/5 درصد بیماران جان خود را از دست میدهند.
منشا ویروس کرونا چیست؟
رئیس شبکه بیماریهای ویروسی ایران در مورد منشأ ویروس کرونا گفت: مطالعات بر مبنای شجرهنامه ژنتیکی از سالها قبل رد پای چند ویروس از خانواده کرونا را در خفاشها شناسایی کرده و نتایج نشان داده که منشأ این بیماری خفاش است. حیوانات پرجمعیت مانند خفاش فرصت خوبی برای میزبان واسط ویروس هستند، به این معنی که بسیاری از ویروسها بهصورت مستقیم نمیتوانند انسانها را مبتلا کنند و نیازمند به میزبان واسط هستند. بهترین حیوانات برای این منظور پرندگان و خفاشها هستند که در جمعیتهای میلیونی در محیطی نسبتاً کوچک بسیار تنگاتنگ با هم زندگی و اختلاط دارند.
بهنظر میرسد طی روندی چند صد ساله این ویروس با بدن خفاش سازگاری داشته و سپس وارد بدن میزبانان واسطی مانند مار، گربه هیمالیایی، پانگولین یا ماهی شده و پس از مصرف خوراکی این جانوران توسط چینیها و ورود ویروس به بدن انسان، با ایجاد جهشهای خاصی در مناطق اتصال به گیرنده، سبب تسهیل این انتقال از حیوان به انسان و از انسان به انسان شده است.
جزایری، انتشار کرونا جدید را به سه مرحله تقسیم کرد و اظهار داشت: مرحله اول محدود به افرادی بود که در بازار خاصی در چین که حیوانات را به فروش میرسانند، تردد داشتند و از گوشت آلوده مصرف میکردند.
مرحله دوم افرادی بودند که بهصورت مستقیم با حیوانات آلوده تماس نداشتند اما با انسانهای آلوده در ارتباط بودند و دچار بیماری شدند و در این مرحله بود که زنگ خطر به صدا درآمد و مرحله سوم همان مرحله بینالمللی شدن بیماری است.