چطور روزهای پایانی سال را برای زدودن گرد و غبار برنامهریزی کنیم؟- بخش پایانی
گردگیری ذهن و دل در استقبال از بهار همدلی
گالیا توانگر
خانه، وطن است. خانه و تک تک اجزایش قداست دارد. گلدانها، بافتنیها و آلبومها اشیای باارزشیاند. کنار گلدانهایم چای مینوشم و رج در رج میبافم. وقتی گلها و نقشها را میبافم، یعنی منتظر بهارم. هر زن ایرانی، هنرمندِ عاشقی است که دستهایش آفرینشهای زیبایی دارند. خانه کشتی نجاتی است که پارههای تنم را از خستگیهای شهر جمع میکنم و به دامنش در میاندازم. خانه من از سنگ و سیمان و آجر نیست، خانه من، خورشید،عکس و خاطره دارد. مهربانی، همدلی و آرامش دارد.
وقت تنگ است و فروردین نزدیک؛ باید آسمان را گردگیری کنم. خانه دل را تکانی دهم. جامه نو بر تن دنیایم کنم. گلهای فرش را آبیاری کنم. مشتی گندم در کف دستانم سبز کنم. نامهای به خدا بنویسم. آه، چقدر کارهای نیمه تمام خوب دارم؛ وقت تنگ است و فروردین نزدیک.
خانه امنترین جای دنیاست
روزهای اسفند ماه امسال با توصیههای موکد رعایت بهداشت فردی و جمعی برای مقابله با بیماریهای شایع عجین شده است. در این ایام ضمن توجه به رسم خانه تکانی و همدلی اعضای خانه برای تقسیم کار، باید به تقسیم همدلیها در رعایت نکات بهداشتی نیز التفات داشت.
جعفر محمدی یک فعال درعرصه فرهنگسازی برایمان میگوید: «خانه امنترین جاست. کسی مبتلا به کرونا میشود که مستقیم یا غیرمستقیم با فرد آلوده به این ویروس تماس داشته باشد. وقتی در خانه هستید، این ارتباط به حداقل ممکن میرسد. توصیه جدی میشود تا حد امکان از خانه خارج نشوید و بهترین استفاده را از بودن در خانه داشته باشید: وقت بیشتری را در خانه با همسر و فرزندان و سایر اعضای خانواده بگذرانید. با همدیگر فیلمها و سریالهای بیشتری ببینید. چند کتاب مورد علاقهتان را انتخاب کنید و در ساعات طولانی حضور در خانه از مطالعهشان لذت ببرید. سایتهای مفید را مرور کنید.
وی ادامه میدهد: «غذای رستورانی سفارش ندهید. با کسانی که مدتهاست به آنها زنگ نزدهاید، تماس بگیرید و گفتوگویی تازه کنید. از همین الان میتوانید خانه تکانی عید را شروع کنید. نرمشهای خانگی کنید. تا حد امکان بدنتان را گرم نگه دارید و غذاهای مقوی، به ویژه آنهایی که ویتامینهای A، C، D، سلینیوم و روی دارند، بخورید تا سطح ایمنی بدنتان بالا برود.»
وی در تکمیل صحبتهایش میگوید: «اگر مدیر و تصمیمگیر هستید، تا حد امکان مجموعه تحت مدیریتتان را دور کار کنید تا همکارانتان بتوانند در خانه کار کنند. اینترنت خیلی از کارهای را از راه دور ممکن کرده است.
تعداد مبتلایان به خودِ ویروس کرونا بسیار اندک است، ولی شاید بتوان گفت دهها میلیون نفر در ایران درگیر ویروس روانی کرونا هستند. وجود اندکی اضطراب برای مراقبت و مدیریت ضروری است، ولی استرس زیاد، نه تنها کمکی به موضوع نمیکند، بلکه با کاهش قدرت ایمنی بدن، عامل ایجاد بیماریهای روحی و روانی بعدی است.
بنابراین به مطالبی که توسط منابع با هویت نامعلوم منتشر میشوند، بهایی ندهید. عدهای دنبال لایک و دنبالکننده و کاسبی خودشاناند و گروهی هم درگیر مسائل سیاسی و باند بازی. مطالبی که مردم را میترساند و ناامید میکند و منبع معتبری ندارند را فوروارد نکنید.
به همدیگر امید دهید و روحیه خود و دیگران را بالا نگه دارید. این امید البته واهی هم نیست، چون کرونا قدرت کشندگی کمی دارد، با رسیدن فصل گرما دوره شیوع اش تمام میشود و در عین حال جلوگیری از آن بسیار ساده است، شستن منظم دستها با آب و صابون کار سادهای است.»
از خانهتکانی تا ذهنتکانی
نفس نفس زدنهای زمستان هم رو به پایان است. کمکم خانه تکانی میکند و کلید خانه را به دستهای بهار میسپارد. بهار، دختر باطراوت فصلها با چشمهای سبز و دستهای سرشار از گل، اسفند را با دود کردن اسپند بدرقه میکند. بهار ، دختر آرام و سرزنده ،همه چیز را از نو آغاز میکند.
بسیار مهم است که بگذارید بعضی چیزها از بین بروند، مثل کدورتها، حسادتها، کینهها و قهرها. خودتان را از آنها رها سازید. از دستشان خلاص شوید. منتظر نباشید تا قدر تلاش هایتان را بشناسند و عشقتان را بفهمند، خود پیشقدم عشقورزی به همه عناصر هستی باشید. خانهتکانی کنید. گرد و غبارها را بتکانید. از آن چه هستید دست بردارید و به آن چه که واقعا هستید، روی آورید. در یک کلام خود واقعیتان را از زیر لایههای گرد و غبار بیرون بکشید. گم کردن خودتان، خطرناکتر از کروناست.
ذهن تکانی یکی دیگر از شاخههای زدودن گرد و غبارها در این روزهاست. سارا حسنپور یک مشاور برایمان توضیح میدهد: «برای چیزهای تازه، جا باز کنید. ذهنتان را خانه تکانی کنید.
گنجه لباس خود را خالی و تمیز کنید و خود را از شر لباسهایی که در شش ماه گذشته نپوشیدهاید، خلاص کنید. اگر یک سال است که آنها را نپوشیدهاید، حتما آنها را از خانه خود دور کنید. آنها را بفروشید، ببخشید، معاوضه کنید و ... گنجینههای درهم برهم، نشانه ذهن به هم ریخته است. زمانی که گنجه خود را تمیز و مرتب میکنید با خود بگویید: گنجههای ذهن خود را تمیز و مرتب میکنم.»
دلتکانی مهمتر از خانهتکانی
در خانه تکانی دلت، نگرانیهايت را بتکان. نگرانیها را قاب نکن به ديوار دلت.
رضا مهدوینیا یک روانشناس خانواده از 4 گام موثر برای دل تکانی میگوید. وی توضیح میدهد: «گام اول، ابتدا لازم است به خود بیاییم و نیک و عمیق بیندیشیم، به گذشتهها برگردیم، ناراحتیها، بغضها و کینهها، کمبودهای عاطفی و نابسامانیهای روحی، همه و همه را در مقابل دیدگان خود قرار دهیم و ببینیم چه چیزهایی خانه دل را به مکانی تلخ و سرد مبدل ساخته است؟ خانه دل باید ساده باشد، صمیمی و آرام، خالی از انواع بغضها و کینهها و سرشار از محبتها و دوستداشتنها. خانه دل باید صاف باشد و صیقلی، گرم باشد و مهربان و درنهایت، خانه دل باید زیباترین و بانشاطترین جلوههای بصری و معنوی را دارا باشد. پس در این بهار دلانگیز، هیچکجا برای خانهتکانی، مناسبتر و واجبتر از دل نیست.
گام دوم در خانهتکانی دل، بیرون ریختن تمامی نابسامانیها، خاطرات بد و آزاردهنده و ناراحتیهایی است که سالیان سال است آن را در دل نگاه داشتهایم. پاککردن دل از بغضها، حسدها، کینهها و ناملایمات، نباید وقت زیادی از ما را به خود اختصاص دهد. کارهای بسیار زیادیست که باید در آستانه بهار دلانگیز انجام پذیرید و خانه تکانی دل تنها یکی از آنهاست.»
این روانشناس خانواده در ادامه میگوید: «گام سوم، به گوشه گوشه دل سر میزنیم، پلیدیها را با هوشیاری، هرکجایی که خود را پنهان نموده باشند، مییابیم و آنها را با معجونی از لبخند، مهربانی و بخشش، از دل بیرون میرانیم. این خانهتکانی، کار چندان سختی نیست و باید در عین ظرافت و دقت، بهسرعت انجام پذیرد. تمام جغرافیای دل را باید جست، سر زد و از درونیات آن باخبر شد. از امسال، دیگر دلها جایی برای نگاهداشتن بدیها و ناراستیها نیست.»
وی در تکمیل صحبتهایش میگوید: «گام چهارم خانهتکانی را از بیرون راندنها شروع کردیم و حالا نوبت جابهجاییها و تغییرات وسیع و اساسیست! خانه تکانی دل با بیرونراندن تمامی بدیها و جایگزیننمودن هر آنچه نام و نشانی از خوبیها دارد، به انتهای خود نزدیک میشود و با چند جابهجایی کوچک، دستکم برای یکسال آینده، دل را از گزند پلیدیها رهایی میبخشیم. مراقب باشیم هر حرفی را نشنویم که غیبت و تهمت نشود. توجه کنیم که هرچیزی را نبینیم و نشنویم تا از آلودگیها به دور بوده و مصون بمانیم. دستمالی بر داریم و کینه دیگران را از دل پاک کنیم، كینه كسی در دل ما نباشد. قلب مومن مهربان و قلب غیرمومن سخت است.»
برای بهتر کار کردن این نکات را رعایت کنید
بهتر است قبل از شروع کار، کارهایی را که به ذهنتان می رسد فهرست کنید و روی یخچالتان نصب کنید و بعد از تمام شدن هر مرحله کنارش یک تیک بزرگ بزنید. اما بدانید همه کارهای خانه به چیزهایی که نوشتید محدود نمیشود.
در زمان انجام کار جمله « بعدا این کار را انجام میدهم» و « الان موقع این کار نیست» را از ذهنتان کاملا بیرون کنید.
از کارهای سخت تر شروع کنید. چون پاکسازی قسمتهای به هم ریختهتر به شما انرژی بسیار بالایی می دهد. پس وسیلههای اتاق نشیمن را برای آخرین مرحله قرار دهید.
جعبههای کفش بهترین جعبهها برای نگهداری منظم جورابها و حتی خرتوپرتهایتان هستند. اگر ظاهرشان را دوست ندارید، میتوانید با استفاده از کاغذهای رنگی به آنها روح تازهای بدهید.
هربار که برای دورانداختن یک وسیلهای که نمیدانید با آن چه کنید دچار دوگانگی شدید به این فکر کنید که باید بین همیشه تمیز بودن خانه و نگهداری از آن وسیله یکی را انتخاب کنید.
دستمالهایتان را بلافاصله بعد از کار بشویید و خشک کنید.
از قبل چند کیسه زباله بزرگ خریداری کنید و دور ریختنیهایتان را داخل آنها بریزید. یکی از لذتهای خانه تکانی بردن این کیسهها به بیرون از خانه است.
تا میتوانید وسایل مختلف و همسو را تفکیک کنید. آنقدر که به این نتیجه برسید تفکیک بیشتر از این امکانپذیر نیست. وسیلههای تفکیککننده نیز مانند تختههای تفکیک کننده و یا قفسهها میتوانند به نظم خانه شما بیشتر کمک کنند.
لابهلای کتابهای شما پر است از کاغذپارههایی که به آنها احتیاج ندارید. فوری از دست آنها خلاص شوید.
کتابهای شعر، رمان، آموزشی و موضوعات مختلف را از هم تفکیک کنید و سعی کنید نسبت به ضخامت به طور هماهنگ بچینید.
به هیچ عنوان کتابها را روی هم انباشته نکنید. این تصویر به هرشکلی که باشد بسیار نامنظم جلوه میکند. بهتر است کتابها به صورت عمودی در قفسههایتان چیده شوند.
سندها، مدارک، قبوض آب و برق و تلفن، دفترچه راهنما و گارانتیها، شناسنامه، دفترچه بیمه اصلا زیبا نیست که کنار کتابخانه شما باشند. بهتر است آنها را در یک پوشه و به تفکیک قرار دهید تا از خطر ناپدید شدن در امان
بمانند.
همه اشخاص در کمد و کشوهایشان وسایل متفرقهای دارند که اغلب به آنها علاقهمند هستند و یا این که فکر میکنند باید از آنها نگهداری کنند. اما در حقیقت نمیدانند با آنها چه کنند و هربار دیدن این وسیلهها به جای آن که آنها را خوشحال کند بیشتر موجب ناراحتی میشود. حالا وقت آن است که درباره این وسایل یک تصمیم اساسی بگیرید.