kayhan.ir

کد خبر: ۱۷۹۷۹۳
تاریخ انتشار : ۲۳ دی ۱۳۹۸ - ۲۰:۱۶
مسئولیت هنرمندان در مقابل آمریکا چیست؟ - بخش پایانی

در انتظار همراهی هنر با خروش حماسی مردم



آرش فهیم
کسانی که دوران انقلاب و دفاع مقدس را به یاد دارند، فراموش نکرده‌اند که هنرمندان در آن دوران چگونه در سنگرهای مختلف به خلق آثار هنری درباره مجاهدت‌ها و ازخودگذشتگی‌های مردم می‌پرداختند. هنوز هم بسیاری از آن آثار، قدرت و جذابیت دارند.
شعر و سرود و در پی آن، نقاشی و کاریکاتور و تئاتر به خاطر قابلیت خلق سریع اثر، پیشگام ورود به متن مبارزات انقلابی بودند. آثاری که علاوه‌بر پاسداشت رشادت‌ها و ایستادگی نیروهای انقلاب در جبهه‌های گوناگون، حال و هوا و وضعیت آن دوران را نیز به عنوان سند تاریخی به نسل‌های آینده منتقل کردند.
 به طور مثال، با مروری بر این آثار می‌توان دریافت که «مرگ بر آمریکا» و مخالفت با سازش با ابرقدرت‌ها، یکی از اهداف و شعارهای محوری انقلاب اسلامی در دهه‌های پنجاه و شصت بود. این روزها، باز هم مانند سال‌های انقلاب و دفاع مقدس، تقابل با آمریکا به یک آرمان ملی تبدیل شده است و این بار «انتقام سخت» اسم رمز این مقابله است.
امروز نیز برخی از هنرمندان در کنار مردم قرار گرفته و آرمان‌ها و مطالبات ملی را نمایش می‌دهند. این جنبش در شعر آغاز شده است، منتظریم تا گالری‌های سرد و بی‌روح بار دیگر شاهد آثار تجسمی گرم و پرخون باشند، تئاتر افیون زده میزبان نمایش‌های مردمی باشد و سینمای خنثی و سترون دوباره به پا خیزد و...
از تراژدی تا حماسه
ترور سپهبد قاسم سلیمانی توسط آمریکا، فقط حذف فیزیکی یک شخصیت نظامی نبود؛ سلیمانی تجلی هویت، عظمت، قدرت و فرهنگ کشور ما محسوب می‌شد و آمریکا با این اقدام، گویی همه ایران را زخمی کرد.
 قاسم سلیمانی برای مردم امروز ایران بالاتر از همه اسطوره‌های دست نایافتنی و افسانه‌ای است. برای نسل ما دیگر رستم و سهراب و اسفندیار، عظمتی ندارد وقتی قاسم سلیمانی را دیدیم. اسطوره‌های هالیوودی، با هزاران ترفند و جلوه‌های ویژه در مقابل سردار سلیمانی، خورد و حقیر هستند. هر چند تاریخ 40 سال گذشته ثابت کرده که هر توطئه خونباری، خون تازه‌ای را در رگ‌های ملت ایران جاری می‌سازد و از پس هر تراژدی، یک حماسه بزرگ خلق می‌شود. همچنانکه خون قاسم سلیمانی این روزها در سرتاسر ایران و منطقه در حال جوشیدن است و سیل راه انداخته است. سیلی که نباید بند بیاید؛ حالا نوبت مردم ایران است تا در هر ساحتی، فعالیت‌های خود را علیه دولت آمریکا تنظیم کنند.
اگر آمریکا نماینده راستین ملت ایران را به شهادت رساند، اینک نمایندگان همه بخش‌ها و عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی ایران باید پلیدی آمریکا را به همه جهان شهادت بدهند. در این میان، شاعران و فعالان هنرهای تجسمی، پیشگام هستند و از همان روز نخست پس از شهادت حاج قاسم به میدان آمدند و با آثارشان، به انتقام جویی ملت ایران از آمریکا، جلا و زیبایی بخشیدند.
 ساعاتی از شهادت سپهبد قاسم سلیمانی به دست آمریکای جنایتکار نگذشته بود که شعرها و تابلوهای نقاشی و کاریکاتور درباره آن شهید خلق شد. برخی نمایشنامه‌نویسان نیز دست به کار شدند تا در تئاتر به ادای دین به حاج قاسم بپردازند. هر چند که این حرکات، در مقایسه با امر اجتماعی درحال وقوع، بسیار اندک و کم شمار هستند.
حسن روح الامین، اولین نقاشی بود که با تابلوی «اصحاب آخرالزمانی اباعبدالله علیه‌السلام» واکنش نشان داد. قصد گفت وگو با این هنرمند را داشتیم، اما او گفت که اهل مصاحبه نیست.
پس سراغ شاعران رفتیم. دکتر عباس احمدی شاعر و مدرس دانشگاه در گفت وگو با گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید:«فضای شهرهای کشورمان در این چند روز مانند فضای دهه 60 شده بود، همان زمان‌هایی که مردم به صورت خودجوش در مساجد جمع می‌شدند، برای کمک به جبهه فعالیت می‌کردند، هرکس به نوبه خود و بدون اینکه کسی دستور یا فراخوانی بدهد، کاری انجام می‌داد، بعضی‌ها ایستگاه صلواتی زدند، عده‌ای پوستر منتشر کردند و پخش می‌کردند، عده‌ای دسته عزا راه انداختند و خلاصه هرکس احساس می‌کرد دینی برگردن دارد و باید برای سپهبد شهید سلیمانی کاری انجام دهد. حتی عده‌ای از مردم در تهران خانه‌هایشان را به روی مسافرانی که از راه دور برای مراسم تشییع آمده بودند، باز کردند و عده‌ای هم در خانه‌هایشان را باز کرده بودند تا مردم برای رفع خستگی به خانه‌هایشان بروند، درست همان چیزی که ما در دهه 60 تجربه کردیم.»
وی می‌افزاید: «هنرمندان متعهد کشورمان نیز پا به پای مردم به صورت خودجوش به میدان آمدند، و ‌اشعار حماسی و ماندگاری را خلق کردند.شهادت شهید محسن حججی و سردار سلیمانی، جریانی مهم در شعر به‌وجود آورد و حماسه‌سرایی‌های دوران جنگ تحمیلی را دوباره زنده کرد. در نتیجه شاعران باید همت کنند و بهترین‌اشعارشان را برای سردار سلیمانی و مدافعان حرم بسرایند. شاعران طنزپرداز نیز باید طبق همان فرمایش حضرت آقا مبنی بر هجو ترامپ و دولت‌های مزدور عربی، با شعر هجو به این جریان به‌وجود آمده کمک کنند و سردمداران استکبار را هجو کنند.»
ثبت خروش مردم در هنر
خروش تاریخی ملت ایران در بدرقه پیکر سپهبد شهید قاسم سلیمانی و همرزمان شهیدش، خود یک واقعه مهم تاریخی است که هنرمندان و ادیبان نمی‌توانند به سادگی از کنار آن بگذرند. قیام ملی تشییع سلیمانی و یارانش، خود یک انقلاب مردمی و عامل تحول فرهنگی و اجتماعی است. هم از این روست که بسیاری از دشمنان انقلاب اسلامی، از خیزش مردم در این حادثه، به هراس افتادند و سعی در لکه دار کردن آن نمودند. آنها حتی از پیکر بی‌جان قاسم سلیمانی نیز می‌ترسند!
عباسعلی براتی‌پور شاعر پیشکسوت درباره مسئولیت هنرمندان درباره قیام باشکوه ملت ایران در تشییع پیکر حاج قاسم سلیمانی به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «این حماسه بزرگ و تاریخی، رسالتی بزرگ بر دوش شاعران و هنرمندان نهاده، و آن هم اینکه ما شاعران و دیگر هنرمندان باید این خروش تاریخی را با زبان هنر هم ماندگار کنیم و به گوش همه جهانیان برسانیم. خواست مردم مسلمان و همه مظلومان و آزادی‌خواهان جهان، انتقام خون این شهیدان عزیز و خصوصا شهید سپهبد سلیمانی است و این شاعران هستند که می‌توانند با‌اشعار حماسی و مطالبه‌گرانه خود، در تحقق این خواسته مردم نقش‌آفرینی کنند. شاعران متعهد و انقلابی وظیفه دارند، آرمان‌ها و اهداف این شهید عزیز را با بهترین واژه‌ها و ابیات برای مردم بیان نمایند و به نسل‌های بعدی منتقل سازند. چنین هم خواهد شد.»
سرودن برای سلیمانی
 عبادت هنر است!
غلامرضا سازگار از شاعر آئینی کشورمان در گفت وگو با گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «عظمت حماسه‌ای که مردم پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی آفریدند را، نه با قلم، نه با سخن و نه با شعر نمی‌‌توان توصیف کرد. من در این 78سالی که از خدا عمر گرفته‌ام پس از رحلت حضرت امام خمینی(ره) چنین خروش خودجوش مردمی را ندیده‌ام.»
وی می‌افزاید:« ما شعر گفتیم و قلم زدیم اما این شهیدان در جبهه‌ها به آن عمل کردند و به راستی که شعر واقعی را آنها در جبهه‌ها سرودند و حماسه‌ها خلق کردند. بنابراین، شعر سرودن برای این سردار شهید و دیگر همرزمان شهیدش عبادت است و سعادتی است که نصیب هرکسی نمی‌شود. شاعران متعهد با‌اشعار خود می‌توانند جبهه مقاومت را پشتیبانی کنند و این رسالت و نقشی بزرگ است که باید ما شاعران نسبت به آن انجام وظیفه کنیم.»
سازگار تصریح می‌کند: « این رزمندگان با سلاح‌شان در صحنه بودند و امروز هم این خیل عظیم مردم با قدم‌هایشان به میدان آمدند، شاعران هم باید با‌اشعارشان به صحنه بیایند و مانند دیگر اقشار جامعه نقش خود را ایفا کنند.»
مقاومت هنری مقابل آمریکا را
جهانی کنیم!
یکی از نخستین حرکت‌های هنری در جهت «انتقام سخت» از آمریکا در عرصه فرهنگ و هنر، برگزاری نمایشگاه کارتون و کاریکاتور «ترامپیسم» است. این نمایشگاه با محوریت انتقاد و هجو رئیس‌جمهور و دولت آمریکا برگزار شده است.
 نکته جالب، استقبال گسترده هنرمندان خارجی از این مسابقه است. ۶۲۵ هنرمند از ۷۹ کشور جهان با ارائه هزار و ۸۶۴ اثر در این مسابقه شرکت کردند که آثار برگزیده آن در نگارخانه ابوالفضل عالی حوزه هنری به تماشا درآمده است.
سید مسعود شجاعی طباطبایی، کاریکاتوریست و دبیر مسابقه ترامپیسم در گفت وگو با گزارشگر روزنامه کیهان، از حضور تعداد قابل توجهی اثر با موضوع شهید قاسم سلیمانی در این نمایشگاه خبر می‌دهد و می‌گوید: «هنرمندان مستقل و آزاده جهان که اغلبشان نیز از معتبرترین شخصیت‌ها در فضای هنری دنیا محسوب می‌شوند از ما توقع دارند تا نسبت به اتفاقات جهانی و منطقه‌ای بی‌تفاوت نباشیم. بعد از ترور سردار شهید سلیمانی توسط رژیم تروریست آمریکا، هم به دلیل این مطالبه هنرمندان جهان و هم به خاطر سیلی زدن به آمریکا در جنگ نرم، فراخوان دومین دوره مسابقه کارتون و کاریکاتور ترامپیسم را منتشر کردیم که با استقبال بسیار خوبی از سوی هنرمندان جهان همراه شد. تعدادی از این آثار هم با موضوع سپهبد شهید قاسم سلیمانی طراحی شده‌اند که این اتفاق، ما را به این فکر انداخت که بخش ویژه‌ای را برای آن در نظر بگیریم.»
وی که خودش نیز ازجمله هنرمندانی است که کاریکاتورهایی را با مضمون «انتقام سخت» از آمریکا طراحی کرده، توضیح می‌دهد: «واقعیت این است که همه قالب‌های هنری و به ویژه کارتون و کاریکاتور به‌خاطر زبان بین‌المللی و قابل فهم برای همه مردم، ظرفیت بسیار زیادی برای مقابله با ظلم و ستم و افشاگری علیه آمریکا دارد. یک هنرمند مثل ناجی‌العلی با آثارش آنچنان نفس رژیم صهیونیستی را گرفت که او را برنتابیدند و به شهادت رساندند. کارلوس لتوف، یک کاریکاتوریست برزیلی است که مسلمان نیست و کشورش فرسنگ‌ها از منطقه ما دور است اما با آثارش آنچنان اسرائیل را دچار هراس می‌کند که حزب لیکود وی را به مرگ تهدید کرده است. موقع برگزاری مسابقه «هولوکاست» نیز دیدیم صهیونیست‌ها و حامیان آنها چگونه سراسیمه شدند و چهار وزیر امور خارجه دولت‌های غربی واکنش نشان دادند و خود نتانیاهو به سازمان ملل شکایت کرد. حتی منوشه امیر گوینده فارسی زبان رادیو رژیم صهیونیستی نیز به‌خاطر برگزاری این مسابقه به بنده لقب آدمخوار را داد! همه اینها نشان‌دهنده تأثیر زبان هنر است.»
شجاعی طباطبایی اضافه می‌کند: «حتی در دوره اول برگزاری مسابقه ترامپیسم هم ما شاهد واکنش‌های تند و خشم آلودی از سوی مراکز دولتی آمریکا بودیم. یکی از این واکنش‌ها، برخورد تند کیگل، مدیر سندیکای کاریکاتور با فدراسیون جهانی کاریکاتوریست‌های اروپا بود و این فدراسیون را به‌خاطر انتشار فراخوان مسابقه «ترامپیسم» مورد انتقاد شدید قرار داد. این در حالی است که امسال نه تنها هنرمندان از فدراسیون جهانی کاریکاتور شرکت می‌کردند بلکه رئیس‌و معاون آن نیز برای ما کارتون و کاریکاتور ارسال کردند. همچنین روزنامه تایمز اسرائیل بلافاصله حتی قبل از فراخوان این مسابقه موضع گرفت که نشانه وحشت آنها از این اتفاق است.