پرسش:
از منظر آموزه‌های وحیانی اسلام چه لزومی دارد، اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) مرجعت دینی و علمی مسلمانان قرار گیرند؟
پاسخ:
مرجعیت دینی و علمی اهل بیت عصمت و طهارت به دلایل زیر برای کسب هدایت الهی یک مسلمان لازم و ضروری است.
1- لزوم انتخاب مرجع متقن و خدشه‌ناپذیر
عقل حکم می‌کند که یک فرد مسلمان برای رسیدن به معرفت دینی، شناخت اوامر و نواحی الهی، پیمودن صراط مستقیم و سلوک اخلاقی و معنوی صحیح و متقن و... باید مرجعی را برای خود انتخاب کند تا در پرتو آن با اطمینان کامل و یقین به صحت و سلامت آن بتواند مسیر رشد و تعالی را طی کرده و هدایت و قرب الهی که هدف خلقت انسان در این دنیا به حساب می‌آید را به دست آورد. بنابراین اهل بیت پیامبر گرامی اسلام با حداقل این صفات کمالیه همانند: عصمت، علم و تقوا، عدالت و... صلاحیت این جایگاه را پیدا می‌کنند که به عنوان مرجعیت دینی و علمی و اسوه تمام و کمال انسان مسلمان قرار گیرند.
2- سؤال از اهل ذکر
به گواهی عقل و به فرموده وحی، در هر مسئله‌ای باید به کارشناسان و آگاهان آن مسئله مراجعه کرد. قرآن کریم می‌فرماید: «فاسئلوا اهلَ الذِّکر اِنْ کنتم لا تَعلمون؛ اگر نمی‌دانید، از دانایان و آگاهان بپرسید.»(نحل-43)
مرحوم علامه طباطبائی می‌نویسد: آیه، به یک اصل عمومی عقلایی‌اشاره دارد و آن اینکه جاهل به اهل خبره مراجعه می‌کند.(المیزان، ج 12، ص 275) اما اینکه در امور دین، اهل ذکر و آگاهی کیست، در روایات بر «اهل بیت» تطبیق شده است. حضرت علی(ع) می‌فرماید: «نَحنُ اهلُ الذِّکر؛ اهل ذکر، ما خاندانیم». (مناقب ابن شهر آشوب، ج 3، ص 98) امام باقر(ع) نیز در ذیل آیه فوق می‌فرماید: «هم الائمّهًْ مِن عِترهًْ رسول الله»؛ اهل ذکر، امامان از خاندان پیامبر خدایند.»(اهل البیت فی‌الکتاب و السنه، ری‌شهری، ص 154)
در برخی روایات هم بیان شده که «ذِکر» یعنی قرآن و چون ائمه و اهل بیت نیز اهل قرآن و داناترین افراد به احکام کتاب الهی اند، پس باید مرجع دینی مردم قرار گیرند.
3- رجوع به حجت
حجت، هر شخص یا سخن و شاخصی است که برای دیگران «معیار» محسوب می‌شود. انسان باید برای کارها، جهت گیری‌ها، حرف‌ها و عقایدش «حجت» داشته باشد تا خداوند از او بپذیرد. حجت شناسی و عمل بر طبق حجت و برهان، از وظایف یک مسلمان است. ما امامان و اهل بیت را حجت از سوی خدا می‌شناسیم، به همین دلیل گفتار، کردار و فرمان آنان برای ما حجت و دلیل است. در دعای «اللّهم عرّفنی نفسک...» از خداوند می‌خواهیم که حجت خود را به من بشناسان، که اگر حجت تو را نشناسم، از دینم گمراه خواهم شد:«اللهمّ عرّفنی حجّتک.... فانک ان لم تعرفنی حجتک ضللت عن دینی» (اصول کافی، ج 1، ص 337)
در روایات فراوانی، شناخت امام و حجت الهی و تعبّد و اطاعت در برابر او، شرط اسلام و ایمان معرفی گردیده و مرگ بدون شناخت امام و حجت الهی، «مرگ جاهلی» دانسته شده است.
در زیارت جامعه کبیره نیز اهل بیت (ع) حجت‌های الهی بر بندگان خدا به شمار آمده اند: «حُججاً علی بریّته».
ادامه دارد