رهبر جامعه دینی؛ در معرض بیشترین آزارها(زلال بصیرت)
هفتاد سال پیش، حوزه علمیه وضع مطلوبی نداشت و آخوندی، به‌نوعی گدایی محترمانه تلقی می‌شد.
با انقلاب اسلامی، نفخه رحمت در جامعه دمیده شد و کسی مانند امام خمینی(ره) ظهور کرد و نه تنها اسلام را در ایران، بلکه در جهان، مطرح کرد،اگر بخواهیم ببینیم جایگاه روحانیت در جامعه چیست، باید ابتدا به این پرسش پاسخ بدهیم که جایگاه دین، در جامعه چیست؟ چون روحانیت، نماد دین تلقی می‌شود.
زمانی مردم، دین را از افتخارات خود و جامعه می‌دانستند و لذا پرسش درباره جایگاه دین در جامعه، جای طرح نداشت، امروز در دنیا، مسئله سکولاریسم، مسئله‌ای جدی در محافل علمی است و این سؤال را مطرح می‌کند که آیا واقعا بشر، احتیاجی به دین دارد یا خیر و اگر دارد، قلمرو و جایگاه آن کجاست؟
سکولاریسم، خطری برای دینداری
جامعه‌شناسان سکولار، افراد را بر اساس نوع نگاهشان به دین، به چند دسته تقسیم می‌کنند؛ دسته اول، کسانی هستند که همه امور زندگی را به دین مرتبط می‌دانند که این عده از نگاه جامعه‌شناسان، افراطی‌ها هستند! عده دیگری نیز کاملا با دین مخالفند و دین را مزاحم زندگی و پیشرفت بشر می‌دانند که این عده تفریطی‌ها تلقی می‌شوند؛ اما متعدل‌ها از نگاه این افراد، کسانی هستند که معتقدند چون بشر باید آزاد باشد، باید او را در داشتن یا نداشتن دین، آزاد گذاشت؛ هر چند دین برای زندگی و جامعه، ضرورتی ندارد، اما نباید مانع دینداری عده‌ای شد که دوست دارند دین داشته باشند!
بین مؤمنان به خدا و حتی بین مسلمانان کسانی هستند که فقط در اسم، مسلمان و دیندار هستند و شاید برخی مناسک دینی را هم به جای بیاورند، اما به آنچه دین گفته باور ندارند.
گرایش غالب در بین روشنفکران این است که دین برای زندگی بشرضرورتی ندارد؛ این، همان سکولاریسم است؛ چرا که سکولاریسم یعنی جدایی دین از عرصه‌های جدی زندگی انسان.
در بسیاری از کشورها و در بین مسئولان آنها، کسانی هستند که اعتقادی به دین ندارند؛ برخی مانند صدام، به خاطر جلب توجه مردم، شعار دینی سر می‌دهند؛ برخی هم مانند سران سعودی، خود را خادم الحرمین می‌خوانند، اما با صهیونیست‌ها موافق بوده و نوکر آمریکا هستند! حتی در داخل کشور اسلامی خودمان، رگه‌هایی از سکولاریسم در مسئولان رده بالای کشور وجود دارد.
ما که طلبه شدیم، باید ابتدا جواب این سؤال را بیابیم، شاید عده‌ای برای ثواب به حوزه آمده‌اند؛ اگر چنین است، کارهای دیگری هم وجود دارد که ثواب و اجر دارد؛ چنین نیت و انگیزه‌ای، مسئولیت‌زا نیست و انسان را به تفکر برای شناخت تکلیف و انجام آن وادار نمی‌کند. کسی که قرار است عمرش را در راه تحصیل علوم دینی بگذارد و به عنوان قشری از اجتماع، وظیفه تحصیل و ترویج دین در جامعه را بر عهده بگیرد، باید بداند تکلیف او چیست؟
دین؛ ضامن سعادت جامعه
همه مفاسد موجود در نظام اسلامی ناشی از ضعف دین است. راه جلوگیری همه مفاسد، بستگی به دو عامل دارد؛ یکی شناخت دین و دیگری تقید به عمل به دین؛ به عبارت بهتر همه مفاسد یا ریشه در ندانستن حقیقت دین دارد و یا ناشی از تنبلی و عدم تقید به انجام وظیفه دینی است؛ اگر این دو رکن حل شود، نه تنها مشکلات جامعه که مشکلات دنیا حل می‌شود.
سعادت دنیا و آخرت انسان‌ها در گرو دین است و از طرفی همه مفاسد، معلول ضعف در دین است؛ بر این اساس، پرداختن به دین، مهم‌ترین وظیفه در دنیاست و به قول معروف از نان شب واجب‌تر است.
مسئله مدیریت جامعه برای رسیدن به هدف مطلوب و ایده‌آل، کاری بسیار پیچیده است که خداوند آن را اولا و بالذات بر عهده معصومین گذاشته است؛ اما در عین حال، همه آنها موفق به تشکیل حکومت نشدند.
از بدو تشکیل جامعه دینی، مدیران به خاطر پیچیدگی‌های زندگی انسانی و تزاحم امور با یکدیگر، با مشکلاتی مواجه بوده‌اند، داستان‌های بنی‌اسرائیل، در بخش‌های زیادی از قرآن کریم آمده است؛ بنی‌اسرائیل در حالی که مطمئن بودند موسی (ع) از جانب خدا آمده و از خود سخنی نمی‌گوید، باز هم با ایشان همراهی نمی‌کردند و ایشان را اذیت می‌کردند، به طوری که حضرت موسی(ع) صریحا اعتراض کرد و فرمود شما که می‌دانید من از طرف خدا آمده‌ام، پس چرا اذیتم می‌کنید؟پیامبراکرم(صلی‌الله علیه‌وآله) از حضرت موسی نیز بیشتر اذیت شد و فرمود: هیچ پیامبری به اندازه من اذیت نشده است. نکته قابل توجه اینکه بر اساس روایتی که در «کمال‌الدین صدوق» آمده است آزار و اذیتی که به امام زمان(عج) می‌رسد، بیش از آزار و اذیتی است که به پیامبر اکرم رسیده است.
تعجبی ندارد که در حال حاضر نیز رهبری عزیز، در این کره خاکی بیش از همه اذیت شود؛ راه صحیح این است که او را کمک کنیم؛ یعنی راه را بشناسیم و باور کنیم و غمخوار او باشیم؛ باور کنیم امروز کلید راه صحیح به دست اوست و البته خداوند نیز بیشتر به او عنایت و توجه دارد.
سخنرانی آيت‌الله مصباح يزدي (دام‌ظله) در جمع طلاب
حوزه علمیه سفیران هدایت امام صادق(ع)؛ قم؛ 27/9/97
* زلال بصیرت روزهای پنج‌شنبه منتشر می‌شود.