عوامل قطع رحم(3)(پرسش و پاسخ)
پرسش:
از منظر امام رضا(ع) چه علل و اسبابی موجبات قطع رحم را در مناسبات خانوادگی و خویشاوندی فراهم می‌آورد؟
پاسخ:
در دو بخش قبلی پاسخ به این سوال ضمن تاکید بر گسترش فرهنگ تنها زیستن به عنوان یکی از معضلات عصر حاضر به چند عامل قطع رحم در کلام امام رضا(ع) شامل: 1- مال‌اندوزی 2- اصالت دادن به مزایای ظاهری(همچون مال، شهرت و مقام) 3- مستی مقام 4- حسد 5- توقعات و انتظارات بجا 6- دنائت نفس(پستی) 7- بی‌پروایی(تن‌پروری و آسایش‌طلبی) 8- کفران و ناسپاسی(ادا نکردن حقوق مخصوص خویشاوندی) پرداختیم. اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می‌گیریم.
9- ریاست‌طلبی
قال‌امام‌الرضا(ع): ما ذئبان ضاریان فی غنم قد تفرق رعاوها باضر فی دین المسلم من الرئاسه.
اگر دو گرگ درنده به رمه گوسفندان هجوم آورند - (گرگی از این سو و گرگی از آن سو) در حالی که شبان رمه حاضر نباشد، به آن رمه گوسفندان چندان خسارتی وارد نمی‌شود که جاه‌طلبی به دین انسان خسارت وارد می‌کند. (سفینه البحار، ج 2، ص 84)
10- بخل
صفت رذیله بخل، یکی از موانع مهم تحصیل آسایش (ناشی از) مصاحبت با دیگران است زیرا طبیعی است که فرد بخیل به علت نگرانی از فقر و نیازمندی و تلقین به خود که اگر مالی را به دیگران انفاق کند، دارایی او کم می‌شود و سرانجام فقیر می‌گردد، هرگز راضی نیست لقمه‌ای از طعام او را کسی میل کند.
از این رو، بخیل سر سفره مردم نمی‌نشیند و از طعام آنها میل نمی‌کند زیرا می‌ترسد دیگران نیز سر سفره او نشسته و از آن استفاده کنند.
قال علی بن موسی الرضا(ع): البخیل لا یأکل من طعام الناس لئلا یأکلوا من طعامه.
امام رضا(ع) فرمود: بخیل از غذای مردم نمی‌خورد تا مردم از غذای او نخورند (بحارالانوار، ج75، ص 446) بخل! مهلک‌ترین هرزگی‌های خزان است! بخیل زندگانیش را مسموم می‌کند و خودش را جسما و روحا تحلیل می‌برد، بخیل موجودی بی‌حاصل و بدخواه است و از عاطفه و ترحم و شرافت به کلی عاری است. تقلب یگانه شعار او در زندگانی است. از درستکاری و صداقت و احترام به نفس، چیزی نمی‌فهمد و حاضر است خود را در مقابل مردم زبون و بیچاره قلمداد کند تا از مساعدتهای آنان محروم نماند و احسان موسسات خیریه که مخصوص تنگدستان است، شامل حال او گردد... چنین کسانی، تمام احساسات نیک و غرایز طبیعی و صفات پسندیده خود را از دست می‌دهند و آتش نشاط و مسرتشان به خاموشی می‌گراید و نیروی روحانی و معنوی در آنان رو به ضعف می‌نهد.
11- عدم برنامه‌ریزی صحیح در زندگی
قال الامام‌الرضا(ع): اجتهدوا ان یکون زمانکم اربع ساعات: ساعه لله المناجاته، و ساعه لامر المعاش، و ساعه لمعاشره الاخوان الثقات، الذین یعرفونکم عیوبکم و یخلصون لکم فی الباطن، و ساعه تخلون فیها للذاتکم، و بهذه الساعه تقدرون علی الثلاث الساعات.
امام رضا(ع) فرمود: کوشش کنید اوقات شبانه روز خود را به چهار بخش تقسیم کنید: ساعتی برای عبادت و خلوت با خدا، ساعتی برای تامین معاش، ساعتی برای معاشرت با دوستان مورد اعتماد و کسانی که شما را به عیوبتان واقف می‌کنند و در باطن خیرخواهتان هستند، و ساعتی را به تفریحات و لذایذ مشروع خود اختصاص دهید و متوجه باشید که ساعت تفریح و کامیابی، به شما نشاط و مسرت می‌بخشد و قدرتتان را در انجام وظایفی که در ساعات دیگر به عهده دارید، تقویت می‌کند. (همان، ج 17، ص 208)
از منظر امام رضا(ع) چه علل و اسبابی موجبات قطع رحم را در مناسبات خانوادگی و خویشاوندی فراهم می‌آورد؟
پاسخ:
در دو بخش قبلی پاسخ به این سوال ضمن تاکید بر گسترش فرهنگ تنها زیستن به عنوان یکی از معضلات عصر حاضر به چند عامل قطع رحم در کلام امام رضا(ع) شامل: 1- مال‌اندوزی 2- اصالت دادن به مزایای ظاهری(همچون مال، شهرت و مقام) 3- مستی مقام 4- حسد 5- توقعات و انتظارات بجا 6- دنائت نفس(پستی) 7- بی‌پروایی(تن‌پروری و آسایش‌طلبی) 8- کفران و ناسپاسی(ادا نکردن حقوق مخصوص خویشاوندی) پرداختیم. اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می‌گیریم.
9- ریاست‌طلبی
قال‌امام‌الرضا(ع): ما ذئبان ضاریان فی غنم قد تفرق رعاوها باضر فی دین المسلم من الرئاسه.
اگر دو گرگ درنده به رمه گوسفندان هجوم آورند - (گرگی از این سو و گرگی از آن سو) در حالی که شبان رمه حاضر نباشد، به آن رمه گوسفندان چندان خسارتی وارد نمی‌شود که جاه‌طلبی به دین انسان خسارت وارد می‌کند. (سفینه البحار، ج 2، ص 84)
10- بخل
صفت رذیله بخل، یکی از موانع مهم تحصیل آسایش (ناشی از) مصاحبت با دیگران است زیرا طبیعی است که فرد بخیل به علت نگرانی از فقر و نیازمندی و تلقین به خود که اگر مالی را به دیگران انفاق کند، دارایی او کم می‌شود و سرانجام فقیر می‌گردد، هرگز راضی نیست لقمه‌ای از طعام او را کسی میل کند.
از این رو، بخیل سر سفره مردم نمی‌نشیند و از طعام آنها میل نمی‌کند زیرا می‌ترسد دیگران نیز سر سفره او نشسته و از آن استفاده کنند.
قال علی بن موسی الرضا(ع): البخیل لا یأکل من طعام الناس لئلا یأکلوا من طعامه.
امام رضا(ع) فرمود: بخیل از غذای مردم نمی‌خورد تا مردم از غذای او نخورند (بحارالانوار، ج75، ص 446) بخل! مهلک‌ترین هرزگی‌های خزان است! بخیل زندگانیش را مسموم می‌کند و خودش را جسما و روحا تحلیل می‌برد، بخیل موجودی بی‌حاصل و بدخواه است و از عاطفه و ترحم و شرافت به کلی عاری است. تقلب یگانه شعار او در زندگانی است. از درستکاری و صداقت و احترام به نفس، چیزی نمی‌فهمد و حاضر است خود را در مقابل مردم زبون و بیچاره قلمداد کند تا از مساعدتهای آنان محروم نماند و احسان موسسات خیریه که مخصوص تنگدستان است، شامل حال او گردد... چنین کسانی، تمام احساسات نیک و غرایز طبیعی و صفات پسندیده خود را از دست می‌دهند و آتش نشاط و مسرتشان به خاموشی می‌گراید و نیروی روحانی و معنوی در آنان رو به ضعف می‌نهد.
11- عدم برنامه‌ریزی صحیح در زندگی
قال الامام‌الرضا(ع): اجتهدوا ان یکون زمانکم اربع ساعات: ساعه لله المناجاته، و ساعه لامر المعاش، و ساعه لمعاشره الاخوان الثقات، الذین یعرفونکم عیوبکم و یخلصون لکم فی الباطن، و ساعه تخلون فیها للذاتکم، و بهذه الساعه تقدرون علی الثلاث الساعات.
امام رضا(ع) فرمود: کوشش کنید اوقات شبانه روز خود را به چهار بخش تقسیم کنید: ساعتی برای عبادت و خلوت با خدا، ساعتی برای تامین معاش، ساعتی برای معاشرت با دوستان مورد اعتماد و کسانی که شما را به عیوبتان واقف می‌کنند و در باطن خیرخواهتان هستند، و ساعتی را به تفریحات و لذایذ مشروع خود اختصاص دهید و متوجه باشید که ساعت تفریح و کامیابی، به شما نشاط و مسرت می‌بخشد و قدرتتان را در انجام وظایفی که در ساعات دیگر به عهده دارید، تقویت می‌کند. (همان، ج 17، ص 208)