خرید از فروشگاه‌های اینترنتی این روزها در بین اقشار مختلف مردم به ویژه جوانان رواج زیادی پیدا کرده است. آمارها نشان می‌دهد که خرید و پرداخت‌های اینترنتی در سال‌های اخیر به‌طور چشمگیری افزایش پیدا کرده و مردم ترجیح می‌‌دهند که خریدهای خود را از طریق آنلاین انجام دهند. شاید چند سال پیش خرید اینترنتی مخصوص افراد خاصی بود، اما امروزه که اکثر افراد با تکنولوژي و دنیای الکترونیک آشنا شده‌اند ورود به بازار اینترنتی فراگیر و عادی شده و موقعیتی متفاوت برای تهیه نیازهای روزمره فراهم شده است.
هنگامی که قصد خرید کفش، کیف، لباس یا کالاهای دیگر را داریم، ابتدا به فروشگاه موردنظر مراجعه می‌کنیم و بعد از اطلاع از قیمت کالا به امتحان کردن آن می‌پردازیم تا از هر نظر از سایز، اندازه، رنگ و کیفیت آن مطلع شویم، اما در خریدهای اینترنتی شرایط متفاوت است، از نزدیک نمی‌توان با کیفیت، اندازه و مشخصات کالا آشنا شد و اطلاعات لازم را از فروشنده پرسید و گاهی برای آشنایی با کالا باید حداقل 24 ساعت منتظر ماند تا پاسخی از سوی فروشندگان اینترنتی دریافت شود.
امنیت در فروشگاه‌های اینترنتی
در بازار اینترنتی چندین فروشنده وجود دارد که با استفاده از آگهی‌های تبلیغاتی به عرضه محصولات خود می‌پردازند و معمولا در این بازار  قیمت‌ها کمتر از بازار سنتی عنوان می‌شود و همین مسئله به‌خصوص اگر کیفیت کالا پایین باشد، مشکلات زیادی به‌وجود می‌آورد، چرا که بسیاری از خریداران به هنگام سفارش کالا فقط تصویر آن را می‌بینند و از نزدیک باکیفیت آن آشنا نمی‌شوند از طریق امتیازهایی که کاربران اینترنتی به نوع و کیفیت کالا می‌دهند، انتخاب نهایی خود را انجام می‌دهند. بنابراین شرایط با زمانی که خریدار مستقیما کالا را لمس می‌کند و آن را کاملا می‌بیند تفاوت می‌کند، همین مسئله مشکلات زیادی  را در خرید اینترنتی به وجود می‌آورد که مهم‌ترین آن نبود امنیت و بی‌اعتمادی مشتریان برای واریز پول و خرید نهایت کالای اینترنتی است.
یک مدرس ارتباطات و فناوری اطلاعات در این باره می‌گوید: «از آن‌جا که خریداران کالاهای اینترنتی از نزدیک امکان آشنایی با کالای مورد نظر خود را ندارند و معمولا کالای سفارشی خود را درب منزل تحویل می‌گیرند امکان کلاهبرداری از این نوع خریدهای اینترنتی زیاد است، چرا که مشتریان با کیفیت و کمیت کالا از نزدیک آشنا نمی‌شوند و پس از تحویل متوجه می‌شوند که جنس و کیفیت کالایی که سفارش داده‌اند با آنچه که تحویل گرفته‌اند از زمین تا آسمان تفاوت دارد.»
وی اضافه می‌کند: «در خریدهای سنتی و دنیای واقعی خریداران با فروشندگان از نزدیک آشنا می‌شوند و در صورت تقلب می‌توانند از شخص مورد نظر انتقاد و شکایت کنند در حالی که در فضای مجازی فروشنده وجود خارجی ندارد و خریدار نمی‌تواند از کسی به خاطر کلاهبرداری و تقلب شکایت کند.»
به گفته این استاد ارتباطات، سازمان تجارت زیرمجموعه وزارت صنایع در سال‌های اخیر علامتی با عنوان «نماد الکترونیک» طراحی کرده است که اگر این آرم و نشانه به صورت نرم‌افزاری در فروشگاه های اینترنتی وجود داشته باشد کاربر با کلیک روی این علامت به سایت رسمی نماد الکترونیک هدایت می‌شود و از اعتبار رسمی فروشگاه موردنظر اطمینان می‌یابد.
در ایران قانونی مربوط به جرایم رایانه‌ای و اینترنتی شامل هک، کلاهبرداری و سوءاستفاده از حریم مجازی وجود دارد که قابل شکایت و پیگیری است، اما بخش خاصی مربوط به فروش آنلاین و خرید اینترنتی وجود ندارد. بنابراین خریداران آنلاین باید تمام دقت خود را به خرج دهند تا کالای تقلبی و غیرقابل استفاده دریافت نکنند، ضمن اینکه قانون مبارزه با جرایم رایانه‌ای و اینترنتی نیازمند به روز شدن است، چرا که مقتضیات فضای مجازی مرتب در حال تغییر است.
مشکلات پیچیده
 در خریدهای اینترنتی
دسترسی به فروشگاه‌های سنتی همیشه امکان‌پذیر نیست و در ساعات معینی از روز فروشگاه‌ها باز هستند، اما در خرید آنلاین هر زمان از روز و شب می‌توان به فروشگاه‌های اینترنتی مراجعه و کالای مورد نظر خود را سفارش داد، اما این راحتی یک روی سکه خریدهای اینترنتی است و در روی دیگر سکه، مشکلات متنوع و پیچیده‌ای وجود دارد که بازار اینترنتی را از رواج می‌اندازد و با کسادی مواجه می‌سازد.
آقایی که خود را «روشن‌افشار» معرفی می‌کند و مشغول خرید از یک فروشگاه کالای خانگی است به گزارشگر کیهان درباره خریدهای اینترنتی می‌گوید: «خریدهای آنلاین شاید در نگاه اول راحت و آسان به نظر برسد، چرا که خریدار در هر زمان می‌تواند در سایت‌های مختلف اینترنتی چرخی بزند و از این فروشگاه آنلاین به آن فروشگاه برود و با مقایسه قیمت‌ها کالای مورد نیاز خود را سفارش دهد، اما همه مسئله این نیست و آنچه که در اذهان عمومی مردم نقش بسته با واقعیت کاملا فرق می‌کند، چرا که برای خرید اینترنتی در درجه اول باید اینترنت و ابزار و وسایل آن مهیا باشد در حالی که دسترسی به سایت های مختلف به راحتی امکان‌پذیر نیست احتیاج به فیلترشکن و دیگر نرم‌افزارها دارد، تازه بعد از دسترسی به اینترنت مشکلات مربوط به درگاه پرداخت آنلاین پیش می‌آید و اگر همه این فرآیندها نیز به خوبی پشت سر گذاشته شود و مشکلات اینترنتی حل شود مسئله اطمینان و اعتماد به فروشگاه اینترنتی پیش می‌آید که به طور مثال آیا این کالایی که توسط فروشگاه آنلاین عرضه شده از همه استانداردهای لازم و کیفیت مناسب برخوردار می‌باشد یا خیر؟»
وی اضافه می‌کند: «خریدهای اینترنتی از پشتوانه و ضمانت لازم برخوردار نیستند، چرا که طرف خرید یک فروشنده مجازی است و اگر مشتری در هنگام خرید نیاز به مشورت داشته باشد، مشاوران اینترنتی همیشه در دسترس نیستند. معمولا این فروشگاه‌ها ایمیل‌هایی برای پشتیبانی ارائه می‌دهند که در بسیاری از مواقع دیر به آنها رسیدگی می‌شود و گاه اصلا پاسخی حاصل نمی‌شود به همین دلیل است که مردم در استقبال از فروشگاه‌های آنلاین اشتیاق زیادی از خود نشان نمی‌دهند و اگر چنین بود تا الان همه فروشگاه‌های سنتی باید به خاطر ورشکستگی بساط خود را جمع می‌کردند.»
تجارت الکترونیک هر روز در حال گسترش است، بازار اینترنتی بخشی از این تجارت محسوب می‌شود. در قرن 21 خرید و فروش اینترنتی نقش مهمی در زندگی انسان‌ها بازی کرده و مردم را در دهکده جهانی به یکدیگر نزدیک‌تر ساخته، اما این خریدو فروش و تبادل کالا به صورت آنلاین و مجازی تا چه حد با باورها و فرهنگ مردمی در ارتباط است؟ سؤالی است که باید کارشناسان به آن پاسخ گویند.
خرید اینترنتی و باورهای مردمی
مردم کشورمان مانند تمام مردم دنیا علاقه‌مند به خریدهای اینترنتی و دسترسی آسان به کالاهای موردنیاز خود هستند، اما بسیاری معتقدند که خرید کالا از طریق اینترنت و فضای مجازی با توجه به مشکلاتی که دربر دارد بسیار سخت و حتی غیرممکن است.
از سوی دیگر بسیاری از تولیدکنندگان به دلیل شرایط متغیر بازار و نرخ ارز، ناهمگون بودن بافت بازار، هزینه بالای بازاریابی و توزیع، پهناور بودن کشورمان به تمام موقعیت‌های فروش دسترسی ندارند و ترجیح می‌دهند که به جای بازار اینترنتی در بازار سنتی سرمایه‌گذاری کنند.
یک مهندس کامپیوتر در این زمینه می‌گوید: «خریداران اینترنتی نگرانی زیادی برای انتخاب فروشگاه و کالای مورد نیاز خود دارند، چرا که تصور می‌کنند پس از دریافت کالا همه چیز تمام می‌شود و اگر نارضایتی و شکایتی در مورد کالای سفارشی خود داشته باشند امکان مرجوع کردن کالا وجود ندارد چرا که با پرداخت اینترنتی هزینه آن را هم پرداخت کرده‌اند و بازپس‌گیری آن مستلزم وقت و هزینه زیادی است!»
وی اضافه می‌کند: «با توجه به این که هیچ‌گونه محدودیت زمانی و مکانی برای فروشگاه اینترنتی وجود ندارد، هم برای صاحبان فروشگاه اینترنتی و هم برای خریداران اینترنتی این یک مزیت محسوب می‌شود. مشتریان در هر مکان و هر زمان با دسترسی به آدرس اینترنتی فروشگاه محصول خود را انتخاب نموده و خرید می‌کنند اما صاحبان فروشگاه هم باید این امنیت و اطمینان را برای مشتریان خود فراهم نمایند تا آنان با خیال آسوده خرید کنند و از کلاهبرداری و تقلب واهمه‌ای نداشته باشند.»
به گفته این کارشناس، تبلیغات و بازاریابی باید به صورت شفاف و کاملا صادقانه صورت گیرد و فروشندگان اینترنتی در تبلیغ محصول خود روراست باشند و کالایی را تبلیغ نکنند که در ظاهر زیبا ولی در عمل بدون کیفیت و نامناسب باشد.
یکی از فروشندگان کالاهای اینترنتی در این‌باره می‌گوید: «نگرانی و بی‌اعتمادی مردم نسبت به خریدهای اینترنتی کاملا قابل درک است، چرا که به موارد زیادی برخورده‌ایم که خریداران برای خرید کالای مورد نظر خود پرداخت اینترنتی انجام داده‌اند، اما متاسفانه طرف مقابل پول‌ها را برداشته و فرار کرده که نمونه اخیر آن همین کلاهبرداری در «سکه ثامن» بود که خوشبختانه فرد کلاهبردار دستگیر شد، اما همین نمونه‌ها باعث می‌شود که اعتماد مردم به خریدهای اینترنتی کم شود اما از سوی دیگر خود فروشندگان هم مشکلات فراوانی دارند که امیدوارم مردم آگاه و هوشیار ما این مشکلات را دریابند و گاهی هم به ما حق بدهند. مثلا همین نوسانات قیمت ارز فروش محصولات ما را با مشکلات زیادی روبه‌رو کرده است. ما محصولی را تهیه و در سایت اینترنتی می‌گذاریم و کلی روی آن طراحی و تبلیغ می‌کنیم و قیمت آن را اعلام می‌کنیم اما فردای آن روز قیمت خرید تغییر کرده و ما مجبوریم طراحی خود را تغییر و قیمت جدید را اعلام کنیم.»
وی تصریح می‌کند: «اگر افزایش قیمت‌ها بعد از یک مدت زمان طولانی بود مسئله‌ای نبود اما مشکل از آنجا آغاز می‌شود که قیمت‌ها روز به روز تغییر می‌کند و ما مجبوریم قیمت کالا را با توجه به ارز روز هماهنگ کنیم و همین مسئله موجب بی‌اعتمادی مردم می‌شود که ما هم کاملا حق را به مردم می‌دهیم و از مشکلات آنان آگاه هستیم.»
مشکلات ساختاری
یکی دیگر از مشکلاتی که در خریدهای اینترنتی وجود دارد و ممکن است کمتر مورد لحاظ قرار گیرد مشکلات ساختاری است که فروشندگان کالاهای اینترنتی با این مشکلات ساختاری دست و پنجه نرم می‌کنند. این مشکلات مربوط به طراحی سایت، تبلیغات، نحوه بازاریابی، کاهش سرعت اینترنت، مشکلات مربوط به سرورها، قطع اینترنت و... است که دردسرهای زیادی برای فروشگاه‌های اینترنتی ایجاد می‌کند و مشتریان را فراری می‌دهد.
برخی از سفارش‌دهندگان کالاهای اینترنتی به هنگام خرید آنچنان درگیر این مشکلات ساختاری می‌شوند و آن‌قدر اینترنت قطع و وصل می‌شود یا سرعت آن پایین است که از خرید منصرف می‌شوند و شال و کلاه می‌کنند تا از فروشگاه‌های سنتی کالای مورد نیاز خود را خریداری نمایند.
در هر صورت اگرچه خرید محصولات اینترنتی ظاهرا ساده و آسان به نظر می‌رسد و خریدار می‌تواند با چند کلیک ساده و صرف چند ثانیه محصولات مورد نظر خود را بررسی کند و سریعا سفارش دهد اما دنیای آنلاین و فضای مجازی به خاطر مشکلات و پیچیدگی‌هایش هنوز آنچنان که باید و شاید درد دل‌های مردم جای خود را باز نکرده و مردم ترجیح می‌دهند لذت خرید از فروشگاه‌های سنتی را از نزدیک لمس کنند و با چیز دیگر عوض نکنند.