علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر معظم انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل و فرستاده ویژه رئیس‌جمهور، پنجشنبه هفته گذشته پیام‌های رهبری و رئیس‌جمهور را در اقامتگاه رئیس‌جمهوری روسیه در منطقه نووآگاریووا در شمال غربی مسکو به ولادیمیر پوتین تسلیم کرد.
در این دیدار که حدود دو ساعت به طول انجامید علاوه‌بر مهدی سنایی سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه، یوری اوشاکوف دستیار ویژه پوتین در امور بین‌الملل و ماکسیم بارانوف معاون رئیس ‌اداره دوم آسیای وزارت خارجه روسیه حضور داشتند.
طرفین در این دیدار ضمن تاکید بر توسعه همه‌جانبه روابط فی‌مابین در حوزه‌های دفاعی، نفتی، هسته‌ای، صنعتی، کشاورزی، توسعه‌، تجارت و... درباره آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به گفت‌وگو و تبادل‌نظر پرداختند.
ولایتی در شرح موضوعات مورد بحث بین طرف ایرانی و طرف روس نیز از مسائلی چون نفت، همکاری‌های منطقه‌ای و همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای بین دو کشور نام برد و اضافه کرد: آقای پوتین در این دیدار بر گسترش روابط نفتی دو کشور تأکید کرد و گفت که روسیه آمادگی سرمایه‌گذاری 50 میلیارد دلاری در حوزه نفت و گاز ایران را دارد و می‌تواند به‌خوبی جایگزین شرکت‌هایی باشد که ایران را ترک کردند.
به گزارش تسنیم؛ مشاور رهبر معظم انقلاب در امور بین‌الملل در گفت‌وگو با خبر 14 شبکه یک صداوسیما به تشریح جزئیات دیدارش با رئیس‌جمهور روسیه پرداخت و در این رابطه گفت: در این ملاقات پیام مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهوری تسلیم پوتین شد. این ملاقات حدود 2 ساعت طول کشید که بسیار سازنده، روشن و صمیمانه بود و درباره همه موضوعات مورد علاقه دو کشور صحبت شد. درباره روابط دوجانبه، آقای پوتین از پیشرفت روابط ابراز رضایت کرد.
وی در ادامه افزود: طی ماه‌‌های اخیر، آقای روحانی دیدارهای متعددی با پوتین داشت و پوتین از عملیاتی شدن این قرارها ابراز رضایت کرد. آقای روحانی نیز از این موضوع مطلع هستند و قدردانی می‌کنند.
رابطه راهبردی
ولایتی خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری به رابطه ایران و روسیه به‌عنوان رابطه‌ای راهبردی از دیرباز نگاه می‌کنند و سیاست ایران تحت ‌اشراف رهبری دنبال می‌شود. آقای پوتین هم این اعتقاد را دارد. خود آقای پوتین طبق آماری که داشتند گفتند که در چهارماهه اول سال 2018، میزان تبادلات تجاری بین دو کشور 36 درصد افزایش داشته است.
فرستاده ویژه رئیس‌جمهور درباره دیدارش با پوتین و در رابطه با مسائل نفتی و هسته‌ای صلح‌آمیز و همکاری هسته‌ای و ارتباطات و راه‌آهن و خط ارتباطی شمال به جنوب مطالبی داشتند و صحبت‌هایی کردند. در رابطه با نفت یکی از شرکت‌های مهم نفت روسیه با وزارت نفت قراردادی به ‌‌مبلغ 4 میلیارد دلار را منعقد کرده یا در حال انعقاد است. دو شرکت دیگر روسی «روس‌نفت» و «گازپروم‌نفت» مذاکرات دیگری را شروع کرده و قراردادهای آنها می‌تواند تا 10 میلیارد دلار افزایش یابد.
ولایتی همچنین گفت: آقای پوتین در این دیدار بر گسترش روابط نفتی دو کشور تأکید کرد و گفت که روسیه آمادگی سرمایه‌گذاری 50 میلیارد دلاری در حوزه نفت و گاز ایران را دارد و می‌تواند به‌خوبی جایگزین شرکت‌هایی باشد که ایران را ترک کردند.
وی در ادامه گفت: در حوزه هسته‌ای نیز با روس‌ها یک رآکتور هزار مگاواتی را تأسیس کرده‌ایم و دو رآکتور دیگر در حال ساخت است که پوتین از جزئیات آنها اطلاع داشت. طبق هماهنگی‌هایی که پیش‌تر با آقای صالحی رئیس‌ سازمان انرژی اتمی شده بود، در این دیدار برای تأسیس رآکتورهای 100 و 35 مگاواتی برای مناطق جنوب و سواحل جنوبی کشور به‌منظور تولید نیرو و آب شیرین صحبت شد. در این نیروگاه در عین تولید نیرو، از بخار آبی که حاصل می‌شود می‌توان برای آب شیرین استفاده کرد. و در آینده نه‌چندان دور، با انتقال فناوری که امید داریم انجام شود، سازمان انرژی اتمی بتواند رآکتورهای جدیدی در سرتاسر سواحل جنوب ایجاد کند.
مشاور عالی رهبر معظم انقلاب تصریح کرد: طی 10 روز گذشته درخصوص راه‌آهن اینچه‌برون به گرمسار، برای برقی‌کردن آن در شهر ساری مقدماتش انجام شد. آقای پوتین بر کریدور شمال به جنوب تأکید کرد، مسیری که برای انتقال کالا از جنوب شرق آسیا به اروپا می‌تواند در هزینه 40 درصد و در زمان 40 درصد صرفه‌جویی انجام شود.
ولایتی در  ادامه درخصوص مواضع رئیس‌جمهور روسیه درباره همکاری‌های منطقه‌ای مسکو و تهران گفت: درخصوص مسائل منطقه‌ای، پوتین بر ادامه همکاری دو کشور در منطقه برای حمایت از دولت‌های قانونی، دولت قانونی سوریه و عراق تأکید کرد و گفتند که این همکاری‌ها هم در حوزه دفاعی و هم در حوزه سیاسی ادامه یابد. مذاکرات آستانه که بین روسیه، ایران و ترکیه است، هم ایران و روسیه برای ادامه آن توافق دارند. درباره اجلاس آستانه و سران 5 کشور حاشیه دریای خزر صحبت شد و به‌زودی اجلاس سران ایران، روسیه و ترکیه درخصوص سوریه را در تهران داشته باشیم.
وی افزود: درخصوص مسائل بین‌المللی نیز پوتین گفت که تحریم‌های آمریکا را قبول ندارد و تحریمی را که مصوبه شورای امنیت ندارد قبول ندارد و درخصوص برجام حق را به ایران می‌دهند و قرار بر این شد که گفت‌وگوها بین دو طرف در رده‌های مختلف ادامه یابد.
دمیتری پسکوف سخنگوی دفتر ریاست‌جمهوری روسیه در جمع خبرنگاران اعلام کرد: پیام‌های آیت‌الله خامنه‌ای و رئیس‌جمهور روحانی برای ولادیمیر پوتین، بیش از هرچیز، به روابط دوجانبه مربوط می‌شوند، البته مسائل منطقه نیز در آنها مطرح شده است.
حواشی دیدار
«حمیدرضا آصفی» سخنگوی پیشین دستگاه دیپلماسی با ‌اشاره به اهمیت این سفر گفت: سفر آقای ولایتی به روسیه دارای اهمیت بسیار زیادی است و در یک برهه و مقطع حساسی صورت می‌گیرد. این سفر پیرامون روابط دوجانبه در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی است چون منافع و نگرانی‌های ما با این کشور مشترک است و هر دو مورد تهدید تروریسم هستیم و امنیت این منطقه وابسته به همه کشورها است لذا نگرانی‌های مشترکی داریم.
آصفی با ‌اشاره به نمایندگی توأمان دکتر ولایتی از سوی مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور اظهار داشت: ارائه دو  پیام از سوی رهبر معظم انقلاب و رئیس‌جمهور اهمیت این سفر را دوچندان می‌کند. این دو پیام نشان می‌دهد ایران مصمم به گسترش روابط با روسیه و بعد از آن چین است.
وی در ادامه با ‌اشاره به اصول و عرف دیدارهای رسمی و دیپلماتیک گفت: نحوه ملاقات آقای پوتین با آقای ولایتی دارای معانی بسیاری است.
سخنگوی پیشین وزارت خارجه ادامه داد: آقای پوتین دکتر ولایتی را روبه‌روی خود قرار دادند و این گفت‌وگو را به عنوان یک مذاکره جدی تلقی و از حالت تشریفاتی خارج کردند. نوع چیدمان نشستن نشان‌دهنده فضایی است که در روابط وجود دارد. روبه‌روی هم نشستن مخصوص ملاقات دو همتا در مذاکرات است و این نحوه قرارگیری گویای این مطلب است که آقای پوتین جایگاه دکتر ولایتی را در مرتبه خود قرار داده و برای این دیدار اهمیت قائل شده است.
آصفی افزود: این سفر در این مقطع پیامی روشن برای کشورهای منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای، دوستان و دشمنان جمهوری اسلامی ایران دارد.
استمرار همکاری ایران و روسیه
در سوریه
علی‌اکبر ولایتی فرستاده ویژه مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور روز جمعه اعلام کرد که حضور ایران و روسیه در سوریه ادامه خواهد داشت تا عدم فعالیت مجدد تروریست‌ها در این کشور را تضمین کنند.
ولایتی در سخنرانی در اندیشکده «والدای» گفت: حضور ایران در سوریه ادامه خواهد داشت. معتقدم اگر ما این کشور (سوریه) را ترک کنیم، روسیه هم بعد از ما ترک کند، همان تروریست‌های قبلی دوباره به منطقه باز می‌گردند.
وی با بیان اینکه ائتلاف آمریکایی ضد داعش بدون مجوز دمشق در این کشور حضور دارد، تاکید کرد: ایران با تهدیدهای آمریکا، سوریه را ترک نمی‌کند.
فرستاده ویژه جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: ما فقط در صورتی که مقامات سوری به ایران بگویند که دیگر به مشاوره نظامی ما نیاز ندارند، این کشور را ترک می‌کنیم. مستشاران نظامی ایران که در سوریه و عراق مستقر هستند، به درخواست دولت‌های آنها و به صورت قانونی در این کشورها حضور دارند.
ولایتی با بیان اینکه 80 درصد مناطق آزاد شده در سوریه از چنگ تروریست‌ها با کمک ایران بوده، تاکید کرد: «ما با مجوز آمریکا به سوریه نیامدیم که اکنون با درخواست آنها این کشور را ترک کنیم. این ایران است که در اهداف و مشروعیت حضور آمریکایی‌ها در سوریه شک دارد».
وی افزود: ایران مانع تجزیه سوریه، مانند مدل لیبی، خواهد شد. ما به سوریه کمک می‌کنیم تا با تجاوزات آمریکا مقابله کند. به محض اینکه ایران، سوریه را ترک کند، روسیه هم این کشور را ترک می‌کند، ایران حضورش در سوریه را حفظ می‌کند تا مانع بازگشت تروریست‌ها شود.
مشاور رهبر معظم انقلاب اسلامی در اندیشکده والدای تاکید کرد: اگر آمریکا خاورمیانه را ترک نکند، ما آنها را مجبور به ترک (منطقه) می‌کنیم،درخواست آمریکا برای خروج نیروهای ایرانی از سوریه با هدف گسسته کردن متحدان این کشور است.
ولایتی همچنین با درخشان خواندن آینده روابط ایران و روسیه، تصریح کرد: روسیه آماده است تا 50 میلیارد دلار در بخش نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کند. همکاری نظامی- فنی با روسیه، اهمیت زیادی برای ایران دارد.
وی با بیان اینکه ایران هیچ تمایلی به مذاکره با دولت آمریکا ندارد، تاکید کرد: آمریکا غیرقابل اعتماد است، پس چرا (دوباره) با آنها مذاکره کنیم، آرزوی آمریکا برای کاهش عرضه نفت ایران در بازار، باعث بالا رفتن قیمت آن و آسیب رسیدن به کشورهای مصرف‌کننده نفت می‌شود.
فرستاده ویژه جمهوری اسلامی ایران با ‌اشاره به تهدید ترامپ درباره ممانعت از صدور نفت ایران از خلیج‌فارس، گفت: با وجود تحریم‌ها، ایران هیچ مانع برطرف‌نشدنی برای فروش نفت خود نمی‌بیند. ما حتی تحت تحریم نیز به صادرات نفت خود ادامه می‌دهیم. اگر ایران نتواند نفت خود را از خلیج‌فارس صادر کند، هیچ کسی دیگر هم نمی‌تواند این کار را انجام دهد.
تحلیل نشریه آمریکایی
نشریه آمریکایی فارن پالیسی با ‌اشاره به سفر آقای ولایتی به روسیه در گزارشی نوشت: در صورتی که «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا در نشست چند روز آینده‌اش در هلسینکی با «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه از او برای خارج کردن نیروهای ایرانی از سوریه کمک بخواهد با پاسخ منفی پوتین مواجه خواهد شد.
فارن پالیسی افزود: اگر رئیس‌جمهور ترامپ می‌خواهد ولادیمیر پوتین را در نشست آتی برای خارج کردن نیروهای ایرانی از سوریه تحت فشار قرار دهد، بایستی منتظر شنیدن «نه» به عنوان پاسخ باشد.
رسانه آمریکایی در ادامه نوشت: تحلیلگران و مقام‌های سابق آمریکایی معتقدند پوتین هیچ علاقه‌ای به خارج کردن ایران از معادلات پیچیده سوریه ندارد.
سفر پوتین به تهران
ولایتی از برگزاری دور بعدی گفت‌وگوهای صلح سوریه در تهران خبر داد.
آن‌طور که شبکه خبری راشاتودی گزارش داده، ولایتی پس از دیدار با «ولادیمیر پوتین» و ابلاغ پیام رهبر معظم انقلاب و رئیس‌جمهور به وی، از برگزاری دور بعدی گفت‌وگوهای صلح سوریه با حضور نمایندگان دولت‌های ایران، روسیه و ترکیه در تهران خبر داده و گفته که رئیس‌جمهور روسیه در این نشست شرکت خواهد کرد.
ولایتی در این خصوص گفته: پوتین گفت به زودی به تهران می‌رود تا در نشست سوریه شرکت کند.
نشست‌های سه‌جانبه ایران، ترکیه و روسیه با هدف بررسی راه‌های ایجاد صلح در سوریه، معمولاً در شهر سوچی برگزار می‌شود ولی آن‌طور که مشاور امور بین‌الملل رهبر معظم انقلاب خبر داده، دور بعدی این مذاکرات در تهران برگزار خواهد شد.
ولادیمیر پوتین یک بار در سال 1386 و بار دوم در سال 1394 به تهران آمده است؛ سفر اول برای شرکت در نشست سران کشورهای حاشیه دریای خزر و سفر دوم برای شرکت در نشست سران کشورهای صادرکننده گاز صورت گرفت.
حضور فرستاده ویژه جمهوری اسلامی ایران در روسیه، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های این کشور داشت. این رسانه‌ها تاکید کردند که مذاکرات ‌«علی‌اکبر ولایتی» با «ولادیمیر پوتین» در آستانه نشست سران روسیه و آمریکا، نشان‌دهنده اراده سیاسی تهران و مسکو برای ادامه همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای و شکست تلاش واشنگتن برای کشاندن روسیه به اردوگاه «ضدایرانی» خود است.