کم کم به آستانه برگزاری سال نو نزدیک می‌شویم. رنگ و بوی خانه‌ها و خیابان‌ها بهاری شده و همه در تکاپوی نو شدن سال ولی در این میان برخی به دنبال خرید وسایل آتش‌بازی برای چهارشنبه آخر سال هستند. چهارشنبه‌ای که با بی‌احتیاطی می‌تواند رنگ سیاهی را تا پایان عمر برای زندگی فرد به همراه داشته باشد. شبی که مردم ایران باستان از آن به عنوان چهارشنبه سوری یاد می‌کردند این سال‌ها به نوعی به چهارشنبه آخر سال تبدیل شده است.
چهارشنبه‌ای که بسیاری از خانواده‌ها را داغدار کرده یا با جراحت‌های بسیار سنگین موجب حسرت همیشگی شده، حسرتی که تا ابد زخمی بر پیکره افراد وارد کرده است. آمارهای حوادث در چهارشنبه‌آخر سال نشان می‌دهد که اغلب این افراد از ناحیه چشم و دست مصدوم شده‌اند. همچنین، قشر جوان نیز، بیشترین مصدومان این حوادث هستند. این در حالی است که مسئولان امر به‌خصوص وزارت بهداشت، همواره نسبت به عواقب خطرناک آسیب‌های حوادث چهارشنبه سوری هشدار می‌دهند.
مجتبی خالدی، سخنگوی اورژانس کشور از جمله کسانی بوده که سال‌ها در برنامه‌های اورژانس در چهارشنبه آخر سال نقش مؤثر داشته است. خالدی در گفت‌وگویی اظهار داشت: فعالیت در اورژانس جزو مشاغلی بوده که در ایام تعطیل و عید و... در کنار خانواده کمتر هستیم ولی تجربه ما در امدادرسانی به حادثه‌دیدگان چهارشنبه آخر سال نشان می‌دهد که اگر خانواده‌ها در این ایام در کنار جوانان و نوجوانان باشند کمتر فرزندانشان دچار آسیب می‌شوند.
خالدی در توصیه به مردم در این ایام گفت: از پریدن از روی آتش با چادر، مانتوی بلند، شال بلند و یا لباس گشاد جداً اجتناب کنید و اگر گوشه لباستان آتش گرفت به هیچ وجه ندوید زیرا اینکار باعث رسیدن اکسیژن بیشتر به آتش شده و آنرا شعله‌ورتر می‌سازد. به جای این کار، بر روی زمین خوابیده و آهسته روی زمین بغلتید، با پتو، پالتو یا... روی آتش لباس را بپوشانید تا با جلوگیری از رسیدن اکسیژن، آتش خفه و خاموش شود.
خالدی تأکید کرد: از انداختن شیشه آمپول و قوطی اسپری و... در آتش اکیداً خودداری کنید، زیرا با انفجار آنها ترکش‌هایی تولید می‌شود که درصورت اصابت به چشم، صورت و... صدمات غیر‌قابل جبرانی به وجود خواهد آورد.
سخنگوی اورژانس کشور خاطر نشان کرد: سالمندان، بیماران قلبی، مادران باردار، نوزادان و... در مقابل آلودگی صوتی و صداهای بلند و ناهنجار ترقه‌های خطرناک و پرصدا، بسیار آسیب‌پذیرند. آنها را عزیزان خودمان بدانیم و به آرامش و سلامت آنها هم فکر کنیم؛ از آلودگی صوتی شدید پرهیز کنیم تا موجب تشدید بیماری، سکته و... یا عامل مرگ کسی نشویم.
پیرحسین کولیوند، سرپرست سازمان اورژانس کشور، در ارتباط با این حوادث اظهار داشت: سال گذشته نزدیک به 2 هزار نفر مصدوم داشتیم که 5 نفر فوت کردند و 20 نفر نیز دچار معلولیت و تعدادی نیز دچار قطع عضو شدند.
وی افزود: مردان 4 برابر بیشتر از خانم‌ها دچار آسیب می‌شوند و شایع‌ترین آسیب‌ها شامل پارگی‌ها و بریدگی‌ها است، همچنین تقریبا 91 درصد مصدومین در شهرها اتفاق می‌افتد و 35 درصد آسیب دیدگان از دانش‌آموزان هستند. بیشترین مواد محترقه نیز ترقه است و طبق آمار 56 درصد این مواد از دست‌فروشان تهیه می‌شود.
کولیوند گفت: آمار امسال تاکنون کمتر از سال گذشته است، اما 71 درصد مصدومین بین سنین 6 تا 18 سال هستند. حدود 81 درصد از مواد محترقه مثل ترقه استفاده می‌کنند که 19 درصد مصدوم و بستری شده‌اند و 67 درصد نیز ترخیص شدند.
سرپرست سازمان اورژانس خاطرنشان کرد: تاکنون در کل کشور نسبت به سال گذشته تعداد مصدومین کاهش داشته و اگر مردم کمک کنند و اطلاعات جوانان و نوجوانان را بالاتر ببرند، این روند کاهش بیشتری نسبت به سال گذشته خواهد داشت.از سوی دیگر، رئیس ‌انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ضمن هشدار در مورد استفاده از مواد محترقه دست‌ساز گفت: برای قطع عضو و سوختگی‌هایی با درجه شدید نمی‌توان اقدام ترمیمی زیادی انجام داد و فرد تا پایان عمر با این آسیب‌ها همراه می‌شود.
علی بیژنی، رئیس ‌انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی در ارتباط با حوادث چهارشنبه آخر سال و تأثیرات آن بر سلامت جسمانی افراد، اظهار داشت: متأسفانه امروزه اکثر موادی که در این شب توسط جوانان و نوجوانان استفاده می‌شوند از نوع دست ساز بوده که به دلیل تهیه نادرست و مشخص نبودن دقیق میزان ترکیبات، حالت انفجاری بیشتری دارد.
وی گفت: قطع انگشت، آسیب به بینی و صورت، کوری چشم از جمله عوارض ناشی از این انفجار بوده، بنابراین خانواده‌ها باید حتی‌المقدور این مواد محترقه را از مراکز قابل اطمینان خریداری کنند و یا به‌طورکلی دور آن را خط بکشند، چرا که آسیب ناشی از این مواد یک عمر حسرت برای فرد و خانواده‌اش به همراه دارد.
همه ساله علی‌رغم هشدارهای مسئولان و کارشناسان همچنان شاهد حوادث چهارشنبه آخر سال هستیم. چهارشنبه‌ای که هیجان آنی را به حسرت همیشگی برای برخی افراد تبدیل می‌کند.
قیمت سلامتی انسان به هیچ وجه با شادی‌های زودگذر قابل قیاس نیست و بسیاری از آسیب‌های سوختگی جبران پذیر نبوده و تا پایان عمر همراه فرد است بنابراین خانواده‌ها در این ایام باید در کنار فرزندان خود بوده و با فرهنگ‌سازی، شاهد کاهش حوادث و آسیب‌های ناشی از آن باشیم.