شبهات متعدد ديگری از این قبيل دائماً از سوي دشمنان اسلام به شكل‌هاي مختلف تكرار مي‌شود، بسيار بجا است كه کسانی درباره اين شبهات پژوهش کرده و بعد از بررسی، آنها را متناسب با شناخت و معلومات مخاطبان، در چند سطح دسته‌بندي و تبیین کنند. این کار، جهادي علمی است که شايد اجر آن کمتر از شهادت نباشد.
احساس مسئولیت نسبت به دیگران؛ ویژگی متقین
حضور پرافتخار روحانیت در جبهه‌ها دهان یاوه‌گویان برای طعنه و ایجاد برخي شبهات را بسته است؛ زيرا تعداد شهدا و ایثارگران روحانی نسبت به اصناف ديگر بیشتر بوده و این مایه افتخار روحانیت است.
خداوند در قرآن به برخی خصوصیات عبادالرحمن اشاره کرده است. از جمله خواسته‌های عبادالرحمن که در این آیات ذکر شده، این است که خدایا، ما را امام متقین قرار بده! این، تعبیر تعجب‌آوري است؛ به‌ويژه بعد از آنکه در اين آیات براي بيان خصوصيات عبادالرحمن ابتدا از تواضع آنها، آرام قدم برداشتن‌شان بر روی زمین و برخورد مسالمت‌آمیز نسبت به جاهلان سخن مي‌گويد؛ اما در پايان يكي از خواسته‌هاي ايشان را امام‌المتقین شدن ذكر مي‌كند.
در اینجا دو سوال مطرح است.اولاً، آیا تمايل يك فرد به اينکه شخصيتي برجسته و مهم در ميان یک گروه باشد، نشان از جاه‌طلبی او نیست؟ ثانیاً، اگر عبادالرحمن تمايل به پیشوا شدن دارند، چرا پیشوای متقین؟ مگر متقين هدایت‌ شده و در مسیر کمال نيستند؟ پس چه نيازي به امام دارند؟
در پاسخ به سؤال اول باید گفت: قرآن همواره سعی می‌کند که پیروانش را به‌گونه‌اي تربیت کند که نسبت به دیگران نیز احساس مسئولیت داشته باشند؛ نه اينکه فقط به فکر خود باشند. از همين رو عباد‌الرحمن از خدا مي‌خواهند كه نسبت به ديگران بي‌تفاوت نبوده و بتوانند براي هدايتشان گامي بردارند.
پاسخ سؤال دوم این است که هر چند متقین، هدایت ‌شده هستند، اما چنین نیست که راه رشد و ترقي را تا پايان پيموده باشند؛ زيرا تقوا دارای مراتبی است كه سطح نازل آن شناخت احکام فقهی و عمل بر اساس آنها است؛ اما مراتب بالای تقوا به حدی است که کمتر کسی حتی توانسته آن را بشناسد، چه رسد به اينکه به آن مرتبه برسد! بر همين اساس شخص متقی که نسبت به دیگران احساس مسئولیت دارد، گاهي همتش در حد نجات افراد از آتش دوزخ است؛ اما گاهی چنان همتی دارد که علاوه بر تلاش براي نجات دیگران از عذاب الهی، خود را مکلف به رشد کسانی که مراتب نازلی از تقوا را دارند نیز می‌داند. البته رسیدن به چنین جایگاهی مستلزم آن است که خود فرد، درجه بالاتری از تقوا را داشته باشد.
روحانیت علاوه بر وظیفه شرکت در جهاد واجب، نقش دیگری هم در جامعه دارد و آن گرفتن دست ديگر مؤمنان و هدايتشان  به مراتب بالاتر ايمان است. لازمه اين امر هم اين است كه بايد ابتدا خودشان به مرتبه بالاتری از تقوا رسيده باشند تا بتوانند نقش انبیا را در مرتبه نازل‌تری ایفا کنند و این امر حاكي از وظیفه بسیار سنگین روحانیت است و در مقابل، خدمت ايشان به دیگران نیز خدمتی بی‌نظیر است.
هدایت دیگران فقط با زبان و سخن‌راندن نیست؛ بلكه مردم باید در عمل، اسلام و تقوا را در روحانیت ببینند. طبيعي است كه یک روحانی كه از لزوم دستگیری از ضعفا سخن مي‌گوید، با كسي که در عمل به ياري ضعیفی شتافته، متفاوت است و دعوت با عمل، تأثیرگذارتر است.
بنده خودم ديدم که آيت‌الله سید صدرالدین صدر که از مراجع بزرگ تقلید بودند، با نوازش طفلي که در کوچه گریه می کرد، او را آرام كردند؛ همچنين میرزا جواد آقا تهراني که ساليان طولاني از عمرش را در مکتب اهل‌بیت(ع) و تعليم اخلاق سپری کرده بود، لباس سربازي می‌پوشيد و در جبهه جنگ حاضر می‌شد. با تأسي به چنين بزرگاني، بايد روحیه دعوت كردن ديگران با عمل، در روحانیت بروز بیشتری داشته باشد.
جان‌نثاری برای اسلام یا برای خاک؟
 چنین نیست که همه شهدا، همه نمازگزاران و همه کسانی که عمل صالح انجام می‌دهند، از کار خود بهره و اجر یکسانی ببرند؛ بلکه ميزان اجر و پاداششان وابسته به نیت آنهاست؛ هر چه نیت خالص‌تر باشد، ارزش عمل نیز بیشتر است؛ به گونه‌ای که گاهي تفاوت ارزش دو عمل مشابه به دليل اختلاف در مراتب اخلاص، بقدری زیاد است که قابل تصور نیست.
متأسفانه شناخت بعضی از مردم نسبت به جهاد و شهادت تحت تأثير برخي عوامل، اندک است. گاهی در برخی مراسم رسمی گفته می‌شود که شهدا فقط برای دفاع از آب و خاک، جان خود را تقدیم کرده‌اند و این، مقدس‌ترین کاري است كه يك فرد مي‌تواند انجام دهد!! اگر نیت يك شهيد مسلمان فقط دفاع از آب و خاک باشد، چه تفاوتي بين او و یک فرد مارکسیست و بی‌دین است كه برای حفظ آب و خاک كشورش کشته شده است؟ آیا اجر و مقام شهدای ما با آن مارکسیست یکی است؟!
حتی بسیاری از حیوانات نیز به صورت غریزی از خانه و کاشانه خود دفاع می‌کنند، اگر واقعاً تصورمان این باشد که بايد همه چیز فدای آب و خاک شود، از اسلام دور شده‌ایم؛ فدا كردن عزیزترین گوهر خدادادی، یعنی جان گرانبها براي چند متر خاک، کجا؛ و تقديم جان برای اعتلای کلمهًًْْ‌الله، کجا؟!
وظیفه تبیین معارف اسلام و ارزش‌های آن بر عهده روحانیت است؛ ما بايد اين مسئله را برای ديگران تبیین کنيم که جنگيدن برای ارضای عواطف انسانی یا برای اموری مانند آب و خاک که ارزش مادی دارد، قابل مقایسه با دفاع از اسلام و فدا کردن جان در راه آن نیست. آیا يكي دانستن شهادت در راه خدا، با کاری که حتی حیوانات هم به صورت غریزی آن را انجام می‌دهند، کوته‌فکری نیست؟ تفاوت ارزش جان دادن در راه امور مادی و تقدیم جان برای خدا، از خاک تا افلاک است.
بیانات آيت‌الله مصباح يزدي‌(دام ظله)
درمراسم بزرگداشت شهدا و ایثارگران روحانیت؛ قم ؛10/10/96
زلال بصیرت روزهای  پنجشنبه منتشر می‌شود.