گفت‌و‌گو با محسن اسلام‌زاده به بهانه مستند «آقای دادستان»
پیچیدگی‌های روایت زندگی شهید لاجوردی در یک فیلم
محمد علی میرزایی
محسن اسلام‌زاده یکی از مستندسازانی است که امسال به سراغ ساخت مستندی درباره یکی از شهدای ترور رفته است. مستندی که باید حداقل ۱۰ سال زودتر ساخته می‌شد تا حق مطلب درباره شهید سید اسدالله لاجوردی، مشهور به «شیرخدا» در دهه 60 ادا شود. شاید یکی از موضوعات که داغ مردم انقلابی را درباره این شهید بزرگ تازه می‌کند، بمب‌باران بی‌وقفه رسانه‌های معاند و منافق علیه این خادم بی‌ادعای انقلاب است، به همین بهانه با او گفت‌و‌گویی را انجام دادیم که از نظرتان می‌گذرد.
* چطور شد که به این موضوع سوق پیدا کردید و در یک جایی گفته بودید که به خاطر این مستند فشار زیادی به شما تحمیل شد دلیل آن چی بود؟
با پیشنهاد آقای سلیم غفوری مدیر شبکه مستند سیما قرار بر این شد که یک مستندی درباره این شخصیت و آن مقطع دهه 60 کار کنیم که ایشان تاکید کردند که بایستی به تمامی نقاط حساس موضوع توجه داشت و بنده هم درخواست ایشان را قبول کردم که در نتیجه مهر سال گذشته مستند«آقای دادستان» کلید خورد. کار کردن درخصوص این شخصیت و آن دوران تا اندازه‌ای سخت است و قاعدتا فشار زیادی می‌آورد. ضمن اینکه مستند ساز باید به عنوان یک محقق انتهای راه خود را پیدا کند و در اینجا هم باید درباره وقایع دهه 60 اطلاعات مناسبی را کسب کند و نیازمند یک تحقیق کامل هم هست. سعی کردیم در مستند«آقای دادستان» وقایع انقلاب را مرور کنیم. در دهه 60 اتفاقاتی رخ داده است که باید آنها را به اذهان و افکار عام و خاص نشان داد و به نظر من بایستی اتمسفر آن زمان را برای نسل جوان بیان کرد.
* بیشتر به چه نقاطی از زندگی شهید لاجوردی پرداخته‌اید؟
شهید لاجوردی زندگی پرفراز و نشیبی داشتند و نیاز بود تا زندگی و شخصیت این شهید را واکاوی کرد. ولی ما برشی از زندگی این شهید را انتخاب کردیم زیرا مهم‌ترین مسئله در دهه 60 شکل گرفته است و ما از این منظر وارد شخصیت شهید لاجوردی شدیم و تمرکز ما بیشتر بر این ماجرا بود البته خیلی دنبال این فرصت بودیم که با مخالفین شهید لاجوردی هم مصاحبه‌ای انجام دهیم که متاسفانه در این امر ناکام بودیم اما با اعضای سابق سازمان منافقین گفت‌و‌گوی خوبی انجام دادیم که در اثر می‌توان آن را مشاهده کرد.
* شما آثاری را در کارنامه کاری خود دارید -«تنها میان طالبان»، «آقای دادستان»، «قصرقند» و...- که موضوعات مختلفی را شامل می‌شود. موضوعات آثار مستند خود را چگونه انتخاب می‌کنید؟
اولویت کاری من سه چیز تعریف شده است که یکی بحث جهان اسلام است که بیش از 10 سال است که در این رابطه با موضوعات مختلف کار می‌کنم، مسئله اقتصاد هم دیگر اولویت کاری بنده است و در آخر تاریخ انقلاب است که سعی بر آن دارم با توجه به فرصتی که وجود دارد پروژه‌هایی متناسب با این سه دغدغه کار کنیم که باید درباره آنها آثار متعددی تولید شود.
* پرداختن به تاریخ انقلاب در عرصه مستند را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر اتفاقات خوبی رخ داده است، به نظر من فضای آزاد و خوبی شکل گرفته و در روایت اتفاقات دهه 60 آثار خوبی با نگاه‌های متفاوتی ساخته شده است، به طوری که میان آثار ملی و انقلابی فیلم‌های شبه روشنفکری و اجتماعی رقابتی جدی و بسیار تنگاتنگ ایجاد شده است. این نشان دهنده موفقیت آثار ارزشی است. نکته‌ای که باید حتما به آن توجه شود این است که کسانی که آثار خود را در قالب ارگان‌های ارزشی در معرض عموم قرار می‌دهند نباید ژست روشنفکری و دگراندیشی به خود بگیرند.
* و به عنوان سؤال آخر کار جدیدی در دست دارید؟
بله، یک طرح درباره حادثه منا، تحت عنوان «رویای مرجان» به کارگردانی مشترک من و آقای حمید مشایخی در دست داریم که نزدیک به شش سفر به بندر ترکمن بابت این مستند انجام دادیم که پرتره یکی از شهدای منا را روایت می‌کند که در حال حاضر آخرین مراحل تدوین خود را سپری می‌کند.
محسن اسلام‌زاده یکی از مستندسازانی است که امسال به سراغ ساخت مستندی درباره یکی از شهدای ترور رفته است. مستندی که باید حداقل ۱۰ سال زودتر ساخته می‌شد تا حق مطلب درباره شهید سید اسدالله لاجوردی، مشهور به «شیرخدا» در دهه 60 ادا شود. شاید یکی از موضوعات که داغ مردم انقلابی را درباره این شهید بزرگ تازه می‌کند، بمب‌باران بی‌وقفه رسانه‌های معاند و منافق علیه این خادم بی‌ادعای انقلاب است، به همین بهانه با او گفت‌و‌گویی را انجام دادیم که از نظرتان می‌گذرد.
* چطور شد که به این موضوع سوق پیدا کردید و در یک جایی گفته بودید که به خاطر این مستند فشار زیادی به شما تحمیل شد دلیل آن چی بود؟
با پیشنهاد آقای سلیم غفوری مدیر شبکه مستند سیما قرار بر این شد که یک مستندی درباره این شخصیت و آن مقطع دهه 60 کار کنیم که ایشان تاکید کردند که بایستی به تمامی نقاط حساس موضوع توجه داشت و بنده هم درخواست ایشان را قبول کردم که در نتیجه مهر سال گذشته مستند«آقای دادستان» کلید خورد. کار کردن درخصوص این شخصیت و آن دوران تا اندازه‌ای سخت است و قاعدتا فشار زیادی می‌آورد. ضمن اینکه مستند ساز باید به عنوان یک محقق انتهای راه خود را پیدا کند و در اینجا هم باید درباره وقایع دهه 60 اطلاعات مناسبی را کسب کند و نیازمند یک تحقیق کامل هم هست. سعی کردیم در مستند«آقای دادستان» وقایع انقلاب را مرور کنیم. در دهه 60 اتفاقاتی رخ داده است که باید آنها را به اذهان و افکار عام و خاص نشان داد و به نظر من بایستی اتمسفر آن زمان را برای نسل جوان بیان کرد.
* بیشتر به چه نقاطی از زندگی شهید لاجوردی پرداخته‌اید؟
شهید لاجوردی زندگی پرفراز و نشیبی داشتند و نیاز بود تا زندگی و شخصیت این شهید را واکاوی کرد. ولی ما برشی از زندگی این شهید را انتخاب کردیم زیرا مهم‌ترین مسئله در دهه 60 شکل گرفته است و ما از این منظر وارد شخصیت شهید لاجوردی شدیم و تمرکز ما بیشتر بر این ماجرا بود البته خیلی دنبال این فرصت بودیم که با مخالفین شهید لاجوردی هم مصاحبه‌ای انجام دهیم که متاسفانه در این امر ناکام بودیم اما با اعضای سابق سازمان منافقین گفت‌و‌گوی خوبی انجام دادیم که در اثر می‌توان آن را مشاهده کرد.
* شما آثاری را در کارنامه کاری خود دارید -«تنها میان طالبان»، «آقای دادستان»، «قصرقند» و...- که موضوعات مختلفی را شامل می‌شود. موضوعات آثار مستند خود را چگونه انتخاب می‌کنید؟
اولویت کاری من سه چیز تعریف شده است که یکی بحث جهان اسلام است که بیش از 10 سال است که در این رابطه با موضوعات مختلف کار می‌کنم، مسئله اقتصاد هم دیگر اولویت کاری بنده است و در آخر تاریخ انقلاب است که سعی بر آن دارم با توجه به فرصتی که وجود دارد پروژه‌هایی متناسب با این سه دغدغه کار کنیم که باید درباره آنها آثار متعددی تولید شود.
* پرداختن به تاریخ انقلاب در عرصه مستند را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر اتفاقات خوبی رخ داده است، به نظر من فضای آزاد و خوبی شکل گرفته و در روایت اتفاقات دهه 60 آثار خوبی با نگاه‌های متفاوتی ساخته شده است، به طوری که میان آثار ملی و انقلابی فیلم‌های شبه روشنفکری و اجتماعی رقابتی جدی و بسیار تنگاتنگ ایجاد شده است. این نشان دهنده موفقیت آثار ارزشی است. نکته‌ای که باید حتما به آن توجه شود این است که کسانی که آثار خود را در قالب ارگان‌های ارزشی در معرض عموم قرار می‌دهند نباید ژست روشنفکری و دگراندیشی به خود بگیرند.
* و به عنوان سؤال آخر کار جدیدی در دست دارید؟
بله، یک طرح درباره حادثه منا، تحت عنوان «رویای مرجان» به کارگردانی مشترک من و آقای حمید مشایخی در دست داریم که نزدیک به شش سفر به بندر ترکمن بابت این مستند انجام دادیم که پرتره یکی از شهدای منا را روایت می‌کند که در حال حاضر آخرین مراحل تدوین خود را سپری می‌کند.