جرعه های معرفت-شرح حدیث معصومین (ع) در کلام رهبر انقلاب
بالاترین ورع؛ پرهیز از محرمات
فی الکِافی، عن الصادق (علیهالسلام) قال لحِمران بن أعین:... و اعلم! أنهّ لاوَرع أنفَع من تجنبّ محارمِ الله و الکَفِّ عن أذی المؤمنین و اغتیابهم.[1]
امام جعفر صادق(ع) به حمران بن أعین فرمود:... و بدان كه هيچ ورعی سودمندتر از اجتناب كردن از محرمات خداوند و خوددارى از آزار مومنان و غيبت كردن آنان نيست.
*************
ورع به معنای پرهیز است، اجتناب کردن از هر چیزی را ورع میگویند. فرض کنید کسی از لذّات دنیوی پرهیز میکند، لذّات مباح، لذّات حلال، از غذای خوب، از لباس خوب، از منظرۀ خوب، از اموال مشتبهِ پرهیز میکند، این، ورع است.
همۀ اینها خوب است، یعنی پرهیز از همین لذّات و تمتعّات دنیوی در حدّ اعتدال، اگر به حدّ افراط نرسد ،فی نفسه بسیار خوب است. لکن یک ورع هست که از همۀ اینها بالاتر است و آن، ورع از محارم الله است، ورع از گناه. بعضیها مستحبات را بجا میآورند، واجبات را بجا نمیآورند! از بعضی از مکروهات صرف نظر میکنند، اما از برخی از محرمات اجتناب نمیکنند. این چه فایدهای دارد؟ پس، از همۀ ورعها مفیدتر، از همۀ اجتنابهایی که انسان میتواند بکند و فضیلت هم دارد- بسیاری از این اجتنابها دارای فضیلت است، برگزیدگان، اولیاء و اصفیاء از اینها اجتنابها میکردند- آنچه از همۀ اینها سودمندتر است، اجتناب از گناه است، و الا اگر ورعهای دیگر را انجام دادی اما از محارم الله تورّع نکردی، آنها به دردت نمیخورد، یا اصلاً نافع نیست، یا بسیار کم نفع و کم فایده است.
فقرۀ بعدی، یعنی بازداشتن خویش از آزار مؤمنان، این، ذکر خاص بعد از عام است بخاطر بیان اهمیتِ آن، این را بالخصوص در کنار محارم الله ذکر میکند. کفّ از آزار مؤمنان. و اغتیابهم، آزار مؤمنان بطور عام بود، یک خاصی بدنبالش میآورد و آن، اغتیاب است، غیبت کردن، کأنهّ از انواع مختلفِ آزار مؤمنین، غیبت کردن از همۀ اینها بالاتر است.
* شرح حدیث در ابتدای درس خارج ، 31/2/92 به نقل از مشرق
___________________
[1] - الشافی، ص 851