حاج «حسن شایانفر» مدیر دفتر پژوهش‌های مؤسسه کیهان و مشاور فرهنگی مدیر مسئول کیهان، آبان ماه 95 در آستانه اربعین حسینی(ع) جان به جان‌آفرین تسلیم کرد. مطالعات پي‌گير و مستند او در تاريخ انقلاب و استفاده از ظرفيت‌هاي جوانان انقلابي براي به ثمر نشستن آنها، «پاورقي» هاي خواندني کيهان را به صفحات تاريخ انقلاب اضافه کرد. تیزهوشی و درایت
حاج حسن شایانفر در شناخت حلقه‌های پنهان جریان‌های انحرافی سیاسی و فرهنگی سبب شد تا سلسله کتب «نیمه پنهان» شکل گیرد و اکنون به‌عنوان یکی از مراجع و منابع مطالعاتی دانشجویان و پژوهشگران به‌شمار ‌آید. او مصداق مردانی بود که خدای مهربان آنان را با صفت «رجال لا تلهیهم تجاره و لا بیع عن ذکرالله» ستوده است.
مرحوم شایانفر در حوزه جنگ نرم همیشه در سایه بود و با وجود نفوذ و اعتبار بسیار زیادش در میان مسئولان کشوری و لشکری، هیچ‌گاه کمترین استفاده شخصی از این موقعیت خود نکرد و همیشه تلاش داشت تا در کنار تربیت نیروهای کارآزموده و دلسوز، مانع پیشروی دشمن در جبهه جنگ نرم شود.
حاج حسن شایانفر زندگی خود را وقف روشنگری و بیداری ملت نمود و دغدغه اول و آخر او پیشرفت انقلاب اسلامی و دور ماندن دست نامحرمان از این ودیعه الهی بود.
در سالگرد درگذشت حاج حسن شایانفر با دکتر «محمد تقی امینی» گفت‌و‌گویی انجام دادیم که در ادامه با هم می‌خوانیم:
مسعود اکبری یگانه
اگر موافقید، برای شروع از سابقه آشنایی خودتان با مرحوم حاج حسن شایانفر بگویید؟
توفیق آشنایی بنده با مرحوم حاج حسن شایانفر سابقه‌ای 40 ساله دارد. ارتباط من با حاج حسن خیلی نزدیک بود. ما با یکدیگر باجناق بودیم اما واقعیت این است که ارتباط ما در حد برادری بود.
با توجه به این میزان صمیمیت و رابطه نزدیک با مرحوم شایانفر، می‌توانید به چند ویژگی بارز در شخصیت ایشان‌اشاره کنید؟
در مجموع می‌توان به 7 ویژگی بارز در سبک زندگی مرحوم حاج حسن شایانفر‌اشاره کرد. اولین و مهم‌ترین ویژگی شخصیتی حاج حسن، «اخلاص» وی بود.دومین ویژگی او «تیز بینی و هوشیاری»، سومین ویژگی «ولایت پذیری»، چهارمین ویژگی حاج حسن «علم رجال سیاسی»، پنجمین ویژگی او «تلاش برای گمنام بودن»، ششمین ویژگی مرحوم شایانفر «استوار بودن در دفاع از انقلاب» و هفتمین ویژگی حاج حسن «قناعت و ساده زیستی» او بود.
خیلی از‌اشخاصی که با حاج حسن شایانفر سابقه آشنایی دارند، همانطور که شما نیز‌اشاره کردید، «اخلاص» آن مرحوم را به عنوان یک ویژگی بارز در شخصیت ایشان معرفی کرده‌اند. می‌توانید در این خصوص بیشتر توضیح دهید؟
حاج حسن برای انجام تمامی امور، خدا را در نظر می‌گرفت. او هم در ارتباط فامیلی، هم در ارتباط با همکاران و همسایه‌ها و هم در ارتباط با‌اشخاص مختلف، نیت خیر، تواضع در برخورد و پرهیز از کبر و غرور را سرلوحه رفتار خود قرار می‌داد.
تیزبینی حاج حسن شایانفر در چه مواردی نمود داشت؟
مرحوم شایانفر هم در مسائل زندگی شخصی و هم در جریان شناسی مسائل سیاسی، هوشیار و تیز بین بود. در ابتدا لازم می‌دانم که به تیزبینی ایشان در مسائل شخصی‌اشاره کنم. افراد زیادی برای مشاوره در امور زندگی به حاج حسن مراجعه می‌کردند. او خیلی دقیق راهنمایی می‌کرد. به قول معروف انتهای کار را نشان می‌داد و نسخه‌ای می‌پیچید که به خیر و صلاح فرد مشورت گیرنده بود. در یک کلام، او «امین» بود.
در جریان شناسی مسائل سیاسی چطور؟
به اذعان بسیاری از دوستان و آشنایان، حاج حسن مهارت منحصر به فردی در جریان شناسی مسائل سیاسی داشت.او در مورد نهضت‌های 100 سال اخیرکاملا مسلط بود.
مرحوم شایانفر با تیزبینی و هوش سرشار، موضع گیری‌های تاریخی افراد را در کمترین زمان با مرجع معتبر بیان می‌کرد. در مجموع او در علم رجال سیاسی، صاحب نظر و مرجع بود.
حاج حسن یک بانک اطلاعاتی از‌اشخاص، گروه‌ها، حزب‌ها، لیدرها و پادوهای جریان‌های مختلف را در ذهن خود گنجانده بود.
شما به ولایت پذیری مرحوم شایانفر‌اشاره کردید، می‌توانید در این خصوص بیشتر توضیح بدهید؟
حاج حسن به «ولایت فقیه» اعتقاد قلبی و عملی داشت. او ولی فقیه را حجت خدا می‌دانست و حرف ولی فقیه را تمام و کمال می‌پذیرفت و در دفاع از ولایت پافشاری می‌کرد. مرحوم شایانفر همواره معتقد بود که اسلام ناب باید از همین جا ساری و جاری شود. او سفارش می‌کرد که اعتقاد به ولایت فقیه برای افراد عاقبت به خیری در پی دارد.
پس از درگذشت حاج حسن شایانفر، «تلاش وی برای گمنام بودن» به دفعات از سوی دوستان و آشنایان مطرح شد، نظر شما در این مورد چیست؟
دقیقا همین طور است. حاج حسن نه خودش را مطرح می‌کرد و نه اجازه می‌داد که کسی او را مطرح کند. من به ایشان خیلی نزدیک بودم اما به جرأت می‌توانم بگویم که او 70 درصد از کارهایش را از من پنهان می‌کرد. از دوستان هم که سؤال می‌کنیم، همین اعتقاد را دارند.
مرحوم شایانفر به افراد توبه پذیر کمک می‌کرد، حتی کسانی که سابقه ضدیت با نظام داشتند. او برای این کار خیلی مایه می‌گذاشت و البته این کار را مخلصانه و پنهانی انجام می‌داد.
حاج حسن با این روش خیلی از افراد را هدایت کرد و منحرفین مقابل نظام را نجات داد. او در زندان «قزل حصار» توابین جریان‌های سیاسی را وصل می‌کرد، برای آنها کار پیدا می‌کرد. با یک رابطه دوستانه و عاطفی، آنها را کمک می‌کرد و تحلیل درست می‌داد. تمام این کارها پنهانی بود. من خیلی کم در جریان بودم. در حقیقت علاقه شدید به گمنامی و انجام کار خیر به صورت پنهانی، مکمل اخلاص در شخصیت مرحوم شایانفر بود.
شما در ابتدای مصاحبه، از «استوار بودن در دفاع از انقلاب» به عنوان یک ویژگی بارز در مرحوم شایانفر نام بردید، این ویژگی چطور در ایشان ظهور و بروز داشت؟
حاج حسن در دفاع از انقلاب همانند یک سد محکم بود و با هیچکس تعارف نداشت. تحلیل دقیق و درست ارائه می‌داد و در این راه از هیچ چیز واهمه نداشت. او در این راه تهمت‌هایی می‌شنید و به تن می‌خرید اما هیچگاه در دفاع از اسلام و انقلاب کوتاه نیامد.
مرحوم شایانفر درد انقلاب داشت. همّ وغمش این بود که امام شاد باشد، آقا شاد باشد.
او در برهه‌های حساس همچون رحلت امام (ره)، فتنه 78 و فتنه 88 خوش درخشید.
خیلی از دوستان و آشنایان به «قناعت و ساده زیستی» مرحوم شایانفر‌اشاره داشتند، شما با توجه به رابطه نزدیکی که با ایشان داشتید، این ویژگی را چطور می‌دیدید؟
حاج حسن در زندگی خود هم از نظر ویژگی‌های شخصیتی و استعدادهای فردی و هم از نظر موقعیت کاری، خیلی زمینه داشت که پولدار شود، ولیکن اصلا چنین کاری نکرد. او به معنای واقعی آزاد زندگی کرد. مرحوم شایانفر در رعایت مسائل شرعی و پرداخت خمس و زکات خیلی دقیق بود.یک دهم شرایطی که در اختیار او بود اگر در اختیار هر فرد دیگری بود، خیلی کارها می‌کرد.
می توانید خاطره‌ای از مرحوم حاج حسن شایانفر برای ما نقل کنید؟
حاج حسن از دوران نوجوانی در بازار کار می‌کرد و به دلیل انجام کار زیاد با مشکل کمردرد مواجه شده بود. با این وجود او در دوران دفاع مقدس برای دفاع از میهن اسلامی به جبهه رفت. علیرغم شرایط خاص جسمانی که داشت، همواره به دنبال کارهایی بود که هرکسی به سراغش نمی‌رفت. راننده آمبولانس بود و جابجایی مجروحان را بر عهده گرفته بود. هر جایی کاری بر زمین مانده بود، حاضر می‌شد و انجام می‌داد.