جرعه های معرفت-شرح حدیث معصومین (ع) در کلام رهبر انقلاب
به کسی که دوست داری بدی نکن
فِی الکافی عَنِ الصَّادِقِ (عَلیه‌السَّلام) کَتَبَ رَجُلٌ إِلَی أَبِی‌ذَرٍّ (۱)
[حضرت امام صادق(ع)] می‌فرمایند: یک نفری در نامه‌ای به جناب ابی‌ذر نوشت:
یَا أَبَاذَرٍّ أَطرِفنِی بِشَیءٍ مِّنَ العِلم؛ از دانش و معرفتی که داری سخن طرفه و تازه‌ای برای ما بیان کن.
فَکَتَبَ إِلَیه: إِنَّ العِلمَ کَثِیرٌ؛ إِن قَدَرتَ لَا تُسِیءَ إِلَی مَن تُحِبُّهُ، فَافعَل[جناب ابی‌ذر برای او نوشت]: برای تو می‌گویم و آن این است: اگر بتوانی به کسی که او را دوست می‌داری بدی نکنی، این کار را بکن، یعنی سعی تو این باشد به کسی که او را دوست می‌داری بدی نکنی.
قَال فَقَالَ لَهُ: وَ هَل رَأَیتَ أَحَداً یُسیءُ إِلَی مَن یُحِبُّه؟؛ آن شخص به جناب ابی‌ذر گفت - لابد در نامه بعدی نوشته - که: جناب ابی‌ذر! این هم شد حرف!؟ که به کسی که دوست داری بدی نکن!
آیا تا حالا دیدی کسی را که کسی را دوست بدارد در عین حال به او بدی بکند!؟ این چه حرفی است!؟
فَقَالَ لَه: نَعَم نَفسُکَ أَحَبُّ الأَنفُسَ إِلَیک فَإِن أَنتَ عَصَیتَ اللهَ تَعَالَی فَقَد أَسَأتَ إِلَیهَا
جناب ابی‌ذر در جواب او فرمود: بله، دیدیم؛ خود تو محبوب‌ترین موجودات و انسان‌های عالم پیش خودت هستی؛ خودت را خیلی دوست می‌داری؛ از همه بیشتر خودت را دوست می‌داری؛
وقتی معصیت می‌کنی، به این محبوب خودت که نفس خودت و شخص خودت است بدی کرده‌ای.
پس ببین که می‌شود انسان چیزی را دوست بدارد و به آن بدی بکند که آن عبارت است از نفس انسان.
___________________
۱)الشافی، ص ۸۶۷ [قال الإمامُ الصّادقُ (ع): كَتَبَ رَجلٌ إلى أبي ذَرٍّ: يا أبا ذَرٍّ، أطرِفني بشَيءٍ مِن العِلمِ، فكَتَبَ إلَيهِ: إنَّ العِلمَ كَثيرٌ و لكنْ إن قَدَرتَ أن لا تُسِيءَ إلى مَن تُحِبُّهُ فَافعَلْ. قالَ: فقالَ لَهُ الرَّجُلُ: و هل رَأيتَ أحَدا يُسِيءُ إلى مَن يُحِبُّهُ ؟! فقالَ لَهُ: نَعَم، نفسُكَ أحَبُّ الأنفُسِ إلَيكَ، فإذا أنتَ عَصَيتَ اللّه َ فقد أسَأتَ إلَيها؛ امام صادق فرمود: مردى به ابوذر نوشت: اى اباذر! مرا بهره‌اى از تازه‌هاى دانش بخش؛ ابوذر در پاسخ او نوشت: دانش بسيار است، اما تو اگر مى‌توانى به كسى كه دوستش دارى بدى نكنى، چنين كن. مرد از او پرسيد: مگر كسى به كسى كه دوستش دارد بدى مى كند؟! ابوذر پاسخ گفت: آرى. تو خودت را بيش از همه دوست دارى و اگر خدا را معصیت كنى، به خودت بدى كرده‌اى].
* شرح حدیث در ابتدای درس خارج، 2/2/94
* پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب