آسیب‌های مدیریت(پرسش و پاسخ)
پرسش:
از منظر آموزه‌های وحیانی چه خطرات و آسیب‌هایی مدیریت سازمانی را تهدید می‌کند؟
پاسخ:
قدرت و قوت مدیریت در هر کشوری یکی از مهم‌ترین متغیرهای پیشرفت و توسعه‌یافتگی به حساب می‌آید. به همین دلیل ارتقای سطح کمی و کیفی مدیریت و مبارزه با خطرات و آفت‌های آن همواره یکی از اولویت‌های کشورها مطرح می‌شود. خطراتی که عرصه‌های مدیریت را تهدید می‌کند فراوان است. در اینجا به برخی از اهم این آسیب‌ها که ضررهای جبران‌ناپذیری به پیکره مدیریت وارد می‌سازد به نحو اجمال می‌پردازیم:
1- غفلت در برنامه‌ریزی
برنامه‌ریزی از ارکان اساسی مدیریت است. غفلت در برنامه‌ریزی از آفت‌های مدیریت است. مدیران همواره به دلیل تراکم کار، در معرض این خطر هستند. مشکلات ناخواسته نیز سبب می‌شود تا مدیران به کارهای روزمره اداری مشغول شوند و از برنامه‌ریزی غفلت نمایند.
برنامه‌ریزی عبارت است از: «تفکر در کلیات و جزئیات برنامه و یا به عبارت دیگر، تعیین و اتخاذ شیوه و روش‌هایی که ما را به بهترین نتیجه مطلوب برساند.»
برنامه‌ریزی دربردارنده هدف‌های سازمان و نقشه انجام کار است.
غفلت از برنامه‌ریزی موجب انجام کارها از روی عجله و بدون تدبیر می‌شود. آیات و روایات فراوانی به مذمت انجام کارها از روی عجله و بدون تدبیر پرداخته‌اند.
حضرت علی(ع) درباره تفکر برای انجام کارها فرمود: «التدبیر قبل العمل یومنک من الندم».
اندیشه پیش از اجرای کار، تو را از پشیمانی در امان نگه می‌دارد. (بحارالانوار، ج68، ص 338)
غفلت از برنامه‌ریزی موجب پدید آمدن مشکلات ناخواسته و پیش‌بینی نشده می‌شود. حضرت علی(ع) در این‌باره فرمود:
«من قعد عن حیلته اقامته الشدائد»
کسی که از برنامه‌ریزی غفلت کند، مشکلات بر او خواهند آمد. (میزان‌الحکمه، ج2، ص 551)
عجله در برنامه‌ریزی سبب می‌شود تا استفاده بهینه از کارکنان و امکانات نشود. برنامه‌ریزی اگر با حوصله و ظرافت خاص انجام شود، موثرتر از امکانات مناسب برای انجام کارهاست. حضرت علی(ع) در این‌باره فرمود: «التلطف فی الحیله اجدی من الوسیله»
ظرافت در برنامه‌ریزی بهتر از امکانات است.(همان) غرور باعث می‌شود تا افراد خود را در مرحله‌ای ببینند که بی‌نیاز از مشورت با صاحب‌نظران، به برنامه‌ریزی بنشینند. در برنامه‌ریزی باید از نظرات همه صاحب‌نظران بهره جست. چه بسا افرادی که از دانش نظری و تجربه عملی کمتری برخوردارند، اما پیشنهادها و انتقادهای بسیار سازنده‌ای ارائه می‌دهند. یک مدیر موفق به همه طرح‌ها، با دقت گوش می‌کند و بهترین آنها را انتخاب می‌کند. حضرت علی(ع) درباره اینکه خود بزرگ‌بینی باعث کوتاهی در برنامه‌ریزی می‌شود، فرمود: «من اعجب بحسن حالته قصر عن حسن حیلته».
کسی که به خوبی‌های خود مغرور شود، در برنامه‌ریزی کوتاهی خواهد کرد.(همان، ج6، ص46)
ادامه دارد